آینده مبهم پژو در ایران >>> درس عبرت‌ پژو از بازار ایران برای بازار روسیه!! // 11 مرداد 94

درس عبرت‌ پژو از بازار ایران

 «مذاکرات سخت و پرتنش است» این آخرین اظهار نظر مدیرعامل پژو سیتروئن در مورد روند همکاری ایران‌خودرو و این شرکت فرانسوی در شرایط کنونی است، با این حال پژو اصرار بر حفظ سهم خود از بازار ایران را دارد؛ به‌طوری‌که تاوارس تاکید می‌کند این شرکت قصد ماندن دارد. دلیل دلخوری‌ها و انتقادات طرف ایرانی نیز مشخص است، ترک ناگهانی بازار ایران.با این شرایط اما مسوولان پژو با آگاهی از تبعات خروج از ایران در سال 2012، دولت فرانسه را هم به دایره انتقادات طرف ایرانی اضافه می‌کنند.

 به‌طوری‌که روز گذشته رویترز به نقل از مدیرعامل پژو سیتروئن از تأثیر مواضع سختگیرانه فرانسه در مذاکرات هسته‌ای بر مذاکرات بازگشت مجدد این شرکت به ایران خبر داد و اظهار کرد که تبعات ناشی از مواضع سختگیرانه فرانسه در جریان مذاکرات هسته‌ای مانع از پیشرفت گفت‌وگوها شده است.

 کارلوس تاوارس، همچنین بر این موضع تاکید کرده که مذاکرات این شرکت با ایران‌خودرو در مورد ایجاد یک خط تولید مشترک، به‌دلیل احساسات ضدفرانسوی در ایران تضعیف شده است.

 این مقام ارشد پژو با بیان اینکه پیشنهادهای جدیدی برای همکاری مجدد به شریک قدیمی‌اش ایران‌خودرو ارائه کرده اظهار کرد که تبعات ناشی از مواضع سختگیرانه فرانسه در جریان مذاکرات منجر به توافق هسته‌ای 14 جولای که زمینه‌ساز رفع تحریم‌ها علیه ایران شده است، مانع از پیشرفت گفت‌وگوها شده است. تاوارس فضای مذاکرات با ایران را در شرایط کنونی مناسب ندانسته و علت آن را هم نقش دولت فرانسه در جریان وضع تحریم‌ها علیه ایران خوانده است.

 با توجه به اظهارات تاوارس پرواضح است که شرکت پژو از وضعیت مناسبی نسبت به دیگر رقبای علاقه‌مند به حضور در ایران برخوردار نیست و این شرکت باید اقدامات خود در سال 2012 را به‌نوعی جبران کند. پژو فرانسه شریک اول صنعت خودرو ایران در سال 2012 با تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، تنها شریک دیرینه خود یعنی ایران‌خودرو را تنها گذاشت و اعلام کرد که همکاری با صنعت خودرو ایران نخواهد داشت. این شرکت طی فعالیت خود در ایران هیچ سرمایه‌گذاری نکرد و تنها به برداشت سودی اکتفا می‌کرد که شرکت ایران‌خودرو سرمایه‌گذاری میلیاردی در آن کرده بود. این شریک قدر صنعت خودروی کشورمان با تشدید تحریم‌ها پیشنهاد وسوسه‌انگیزی از سوی جنرال موتورز دریافت کرد، پیشنهادی که این شرکت را با خروج از ایران در مدت زمان کوتاهی به فلاکت انداخت. شرکت پژو با خرید سهام هشت درصدی این شرکت توسط جنرال‌موتوز نه تنها به رویاهای خود نرسید؛ بلکه با وضعیتی روبه‌رو شد که این شرکت آمریکایی نیز مجبور به فروش سهام خود در پژو شد.

 حالا ایران‌خودرو و برخی مقامات دولتی و نمایندگان مجلس از این شرکت فرانسوی خواسته اند که قبل از عقد هر قراردادی، باید در قبال تصمیم سال 2012 خود مبنی بر خروج ناگهانی از ایران به‌دلیل تحریم‌ها پاسخگو باشد.در این بین برخی از دست اندرکاران صنعت خودرو معتقدند که شرکت پژو نیز همانند بسیاری از شرکت‌هایی که به واسطه تحریم‌ها از ایران خارج شدند، مجبور به ترک ایران شد؛ بنابراین نباید خیلی به این شرکت خرده گرفت، اما ظاهرا تنها ترک ایران موضوع سردی روابط بین این شرکت و طرف ایرانی نیست، بلکه موضع‌گیری دولت فرانسه و سنگ‌اندازی این کشور در طول مذاکرات نیز تاثیر زیادی بر همکاری دو شرکت گذاشته است.

 در هر صورت هم‌اکنون در شرایطی قرار داریم که مذاکرات بین پژو و ایران‌خودرو ادامه دارد هر چند که دو طرف بر سردی روابط تاکید دارند. از سوی دیگر سفر فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه نیز نتوانست گرمی به تنور سرد دو طرف بدهد این در شرایطی است که وی هم پیشرفت مذاکرات را سخت و دشوار خوانده بود. در هر حال هم‌اکنون در شرایطی قرار داریم که رقبای پژو رفت و آمدهای زیادی به شرکت‌های خودروساز داخلی دارند و این مساله بیش از پیش بر نگرانی این شرکت فرانسوی افزوده است.

 از سوی دیگر برخی مقامات شرکت ایران‌خودرو بر حذف پژو در سبد محصولاتی این شرکت یا در نظر گرفتن سهم اندک برای شرکت مذکور تاکید می‌کنند. این در شرایطی است که به گفته کارلوس تاوارس مدیرعامل پژو سیتروئن این شرکت قصد کنار کشیدن از بازار ایران را ندارد و بر حفظ سهم خودتاکید دارد. در این زمینه حتی سخنگوی پژو نیز اظهار کرده که این شرکت بازیگر اصلی و تاریخی صنعت خودرو ایران است و نمی‌تواند به این راحتی از ایران چشم پوشی کند.

 در هر صورت با توجه به اظهارات پیشین برخی مقامات ایران‌خودرو و علاقه‌مندی آنها به حفظ شریک دیرین، این سوال مطرح می‌شود که پژو با چه شرایطی می‌تواند در بازار ایران بماند؟ این سوال همچنین در شرایطی مطرح می‌شود که مدیرعامل ایران‌خودرو نیز چندی است به صف مخالفان حضور پژو در ایران پیوسته و حتی از لغو قراردادها بین دو شرکت سخن می‌گوید.

 بنابراین پژو چگونه می‌تواند به خواسته خود مبنی‌بر حفظ سهم بازارش در ایران برسد؟ در این زمینه یک کارشناس صنعت خودرو به «دنیای اقتصاد» می‌گوید که این شرکت برای جبران گذشته خود باید امتیازات بیشتری به ایران بدهد تا بتواند به سطح دیگر رقبای خود برای همکاری با ایران برسد.

 آینده مبهم پژو در ایران

 روز گذشته وال‌استریت ژورنال پرتیراژترین روزنامه آمریکا در گزارشی به وضعیت پژو در ایران پرداخت. در ابتدای این گزارش آمده است که شرکت پژو- سیتروئن در سال ۱۹۷۶ راه‌اندازی شد و در حال حاضر، پس از گروه فولکس ‌واگن، دومین خودروساز بزرگ اروپا به‌شمار می‌آید، همچنین این شرکت در سال ۲۰۱۰ به‌عنوان هشتمین شرکت خودروسازی جهان، بر پایه تعداد خودروهای تولیدی، شناخته شده است.

 «کارلوس تاوارس» مدیر عامل پژو سیتروئن گفته است تجربه مهمی از ایران به‌دست آورده است که در کشورهای تحت تحریم مانند روسیه نباید بازار آن کشور را رها کنند. با وجود افت 81 درصدی فروش پژو در روسیه در 6 ماه اول سال، تاوارس اصرار دارد که پژو نمی‌خواهد از روسیه خارج شود تا سهم خود در این کشور را از دست بدهد.

 در این مقاله ضمن اشاره به بهبود شرایط پژو، به سود آور شدن این خودروساز پس از 4 سال پرداخته شده و آمده است: «شرکت پژو دو سال پیش با بحران نقدینگی روبه‌رو شد، ولی در حال حاضر این شرکت سود خوبی دارد و برای اولین بار از سال 2011 به سود خالص رسیده است. اکنون نیز شرکت پژو به یکی از معدود بازارهایی که حضور داشته است؛ یعنی ایران نظر دارد.»

 در ادامه این گزارش آمده است: برای پژو، دومین خودروساز بزرگ اروپا پس از فولکس واگن، ایران تنها کشور در خارج از فرانسه است که بازیگری مهم به شمار می‌رود اما شرایط غیرطبیعی از زمانی آغاز شد که پژو همکاری مشترک سرمایه‌گذاری با ایران‌خودرو را، سال 2012 که تحریم‌های اقتصادی ضد تهران تحمیل شد، به‌طور رسمی رها کرد. با وجود موفقیت این برند، «کارلوس تاوارس» گفت: آینده این شرکت در ایران اطمینان بخش نیست، زیرا ایران فضای ژئوپلیتیک دارد که برای شرکت‌های فرانسوی ریسک‌هایی به‌دنبال دارد.

 تاوارس در یک کنفرانس خبری در پاریس گفت: «ما امروز برخی پیشنهادهای سازنده و گفتگو‌های پیشرفته‌ای داریم، اما مهم است که بدانید شرایطی که ما در آن در حال انجام این بحث هستیم، مطلوب فرانسه نیست.»

 وی افزود: «رسانه‌های ایران، فرانسه را که در طول مذاکرات با ایران بر سر برنامه هسته‌ای این کشور، خطی مشی سختگیرانه‌ای در پیش گرفت کشوری منفور معرفی می‌کنند و پژو در این میان گرفتار شده است.»

 از زمان مدیریت تاوارس در سال گذشته اوضاع پژو بهتر شده است. به‌تازگی گزارش خودروسازان نشان می‌دهد پژو 571 میلیون یورو معادل 632 میلیون دلار سود خالص در 6 ماه ابتدای 2015 داشته است که این اولین سود خالص از سال 2011 است نشانه‌ای از افزایش کارآیی و کاهش هزینه‌های این شرکت است. براساس تحلیل بسیاری از کارشناسان این یک بازگشت فراتر از انتظارات بوده است.

 با وجود این نمایش قدرتمند پژو، دورنمای رشد درآمد این شرکت در آینده اندک است. میزان فروش این شرکت در چین که سال گذشته شریک اول فرانسه به‌شمار می‌رود ثابت شده است، در حالی که تقاضا در آمریکای لاتین و روسیه، دو نقط مهم دیگر، طبق پیش‌بینی‌ها به ترتیب کاهش 15و 35 درصدی، در سال 2015 خواهد داشت. پژو همچنین در ایالات‌متحده، یکی از نقاط مهم برای صنعت خودرو، حضور ندارد.

 پژو با فعالیتی موثر توانسته است حاشیه سود خود را افزایش دهد، ولی این شرکت اگر می‌خواهد به عرصه بازیگران جهانی باز گردد باید خودروهای بیشتری به فروش برساند. پژو سال گذشته، فقط دو میلیون و 900 هزار دستگاه خودرو به فروش رساند که این تعداد بسیار پایین‌تر از فروش 10 میلیون و 200 هزار دستگاه خودروی تویوتاست.

 در حال حاضر، ایران بهترین فرصت پژو برای افزایش فروش است. قبل از تحریم، ایران دومین بازار مهم فرانسه با حجم فروش حدود 400 هزار خودرو در سال بود. پژو در سال 2012 به‌دلیل فشارهای جنرال موتورز شریک آن زمان خود از ایران خارج شد. با این حال پژو با آرم شیر نشان خود همچنان محبوب‌ترین برند خودروی خارجی در ایران است.

 شریک سرمایه‌گذاری مشترک پژو یعنی ایران‌خودرو، خودروهای پژو را با استفاده از کیت و قطعات یدکی فرستاده شده از فرانسه مونتاژ می‌کرد. حتی پس از آنکه پژو روابط رسمی خود را با ایران قطع کرد، ایران‌خودرو به ساخت خودرو با نام پژو ادامه می‌داد.

 ایران سال گذشته 319هزار دستگاه خودرو با نشان پژو تولید کرد و قطعات خودرو را از تولید‌کنندگان محلی و دیگر واسطه‌ها به‌دست می‌آورد. پژو از زمان اجرای تحریم‌ها هیچ حق امتیازی از فروش خودرو در ایران به‌دست نیاورده است.

 پژو با پیش‌بینی پایان یافتن تحریم‌ها بیش از یک سال بی‌سروصدا مشغول مذاکره با شرکت‌های ایرانی بوده است. پژو هیاتی را چند بار در سال گذشته به ایران فرستاد تا فرصت‌ها را بررسی کنند و این شرکت اطمینان داشت تحریم‌های اقتصادی لغو می‌شود.

 یک فرد آگاه در این باره به وال‌استریت ژورنال گفت: پژو پس از حضور در نمایشگاه خودرو در تهران در ماه نوامبر، نامه‌ای برای ایران‌خودرو ارسال کرد. در این نامه به همکاری آینده اشاره شده بود که براساس آن پس از آنکه تحریم‌ها به پایان رسید، این دو شرکت یک سرمایه‌گذاری مشترک 50-50 را ایجاد می‌کردند و پژو به انتقال تکنولوژی ساخت اتومبیل در ایران براساس آخرین طرح‌ها می‌پرداخت.

 همین فرد به وال‌استریت ژورنال گفت: «از آن زمان، مذاکرات به آرامی پیشرفت کرده است. این مذاکرات کاملا دشوار و پرتنش است. هر کسی خواستار بازگشت به ایران است.»

 یان فلچر تحلیلگر موسسه «آی.اچ.اس اتوماتیو» گفت: «آینده پژو در ایران مطمئن نیست و اینکه بسیاری از خودروسازان بین‌المللی برای داشتن سهم در بازار ایران تلاش می‌کنند.»

 وی افزود: «وضعیت پژو در ایران واقعا مشخص نیست و پژو امیدوار است بتواند به وضعیت زمانی که این کشور را ترک کرد برسد اما شریک پژو سرسختی نشان می‌دهد.»

 در همین رابطه تاوارس می‌گوید که او تجربه مهمی از ایران به‌دست آورده است که در کشورهای تحت تحریم مانند روسیه نباید بازار آن کشور را رها کنند. با وجود افت 81 درصدی فروش در روسیه در 6 ماه اول سال، آقای تاوارس اصرار دارد که پژو نمی‌خواهد از روسیه خارج شود تا سهم خود در این کشور را از دست بدهد. او گفته است: «ما نمی‌خواهیم اتفاقی که در مورد ایران افتاد در مورد روسیه نیز تکرار شود.»//دنیای اقتصا