ترفندهای مهم رانندگی >>> نکات مهم انتخاب تایر مناسب برای خودرو و نگهداری صحیح از آن

 تایرهای خودرو به مثابه کفش‌های پای ما است؛ همان‌طور که راه رفتن با کفش‌های نامناسب برای ما تجربه نامطلوبی را رقم می‌زند. انتخاب تایر نامناسب برای خودرو جدا از کاستن کیفیت سواری، احتمال خطرآفرینی را هم به دنبال دارد.

آگاهی نسبت به انتخاب لاستیک مناسب و نحوه نگهداری صحیح از آن تاثیر زیادی در کیفیت سواری و ایمنی سرنشینان داراست. روي ديواره بيروني هر تاير، اعداد و كدهايی درج شده است كه در حقيقت شناسنامه تاير خودرو بوده و در شكل، مفهوم اين علائم بيان شده است. اندازه تاير خودرو با علائمي همچونP185/  60R14نشان داده می‌شودکه بدين معني استP: = تاير خودروي سواري، 185= پهناي تاير،60= نسبت ارتفاع ديواره تاير به پهناي آن، R = راديال و 41= قطر رينگ.
 علامت دیگرحداكثر سرعت قابل‌ تحمل است. حداكثر سرعتي كه تاير می‌تواند تحمل كند، با يك حرف از A تا Z بيان می‌شود. براي مثال روي جداره تاير خودروي پرايد، نماد Hبراي سرعت درج شده كه نشان مي‌دهد هنگامي كه تاير داراي فشار بار و بارگذاري مناسب است، حداكثر توان حركت 210كيلومتردر ساعت را داراست. واضح است اگر تايري تحت‌تاثير حداكثر سرعت واقع شود اما فشار باد آن تنظيم نباشد یا اضافه بار روي آن را اعمال شود، آسيب مي‌بيند یا ممكن است بتركد.

 نکته بسیار مهم درخرید تایرتاريخ ساخت آن است. كليه تايرها داراي تاريخ ساخت روي جداره خود هستند كه با چهار رقم نشان داده می‌شود. دو عدد اول نشان‌دهنده هفته ساخت و دو رقم بعد سال ساخت تاير هستند. براي مثال عدد «1607» نشان مي‌دهد اين تاير در هفته شانزدهم سال 2007 ميلادي توليد شده است. عددي كه در مقابل عبارت «حداكثر فشار باد» روي تاير درج می‌شود، مربوط به فشار بادي است كه بايد تايرداشته باشد، وقتي شما می‌خواهيد حداكثر بار قابل تحمل را روي آن تحميل كنيد. اين عدد، مقدار فشار باد توصيه شده براي استفاده نرمال نيست. مقدار توصيه شده فشار باد تايرها روي يك پلاك كه معمولا در لبه داخلي يكي از دو درجلو نصب می‌شود، نوشته شده است. اگر آن را نيافتيد، به دفترچه راهنماي خودرو مراجعه کنيد. با به‌کارگيري چند توصيه ساده می‌توانيد بر عمر تاير خودرويتان بيفزاييد كه اين موضوع، علاوه بر صرفه اقتصادي، كمك خوبي نيز به حفظ محیط‌زيست می‌کند زيرا توليد هر تاير، با آلودگي محيطي معادل سوختن 26 ليتر بنزين همراه است، ضمن آنكه دفع تايرهاي فرسوده نيز به محیط‌زيست صدمه وارد مي‌آورد.

 همچنين در صورت تنظیم‌هاي نامناسب مصرف سوخت بالاتر می‌رود كه ضمن ضرر اقتصادي، باعث آلودگي هرچه بيشتر هوا می‌شود. مهم‌ترين خطر كم‌باد بودن تاير، ايمن نبودن رانندگي با چنين تايري است زيرا در اين حالت، جداره تاير داغ می‌شود و احتمال تركيدگي آن افزايش مي‌يابد، به‌علاوه عاملي كه سبب می‌شود طوقه محكم روي رينگ برجا بماند، فشار باد درون تاير است. اگرتاير خيلي كم باد شود، در سرعت‌هاي بالا و سرپيچ (به‌خصوص در هواي گرم) ممكن است از روي رينگ جدا شود. بالا رفتن مصرف بنزين هم يكي ديگر از اثرات كم‌باد بودن تاير است زيرا سطح تماس تاير با جاده زياد می‌شود. در جدول 3 اثر كم باد بودن تاير بر سرعت افزايش فرسودگي تاير و نيز افزايش مصرف سوخت نشان داده شده است.

 به‌طوري كه ملاحظه می‌شود به ازاي هر 5 درصد كم باد بودن تقريبا یک درصد بر مصرف سوخت اضافه می‌شود، يعني اگر براي مثال به جاي 32 PSI توصيه شده از سوي سازنده، فشار برتاير 26 PSI باشد، ضمن آنكه مصرف سوخت 3 درصد افزايش مي‌يابد، عمر تاير خودروي شما نيز 10 هزار كيلومتر كم می‌شود. تايري كه از حد توصيه شده بيشتر باد شود، تنها روي قسمت وسط رويه آجدار حركت می‌کند، بنابراین سايش زودهنگام در آن بخش تاير پديد مي‌آيد، ضمن آنكه هنگام ترمز و دورزدن، كنترل خودرو مشكل می‌شود. با توجه به سهميه‌بندي بنزين، ممكن است برخي رانندگان تصور كنند زياد باد كردن تاير، مصرف سوخت را كاهش مي‌دهد. اين موضوع از نظر کاهش اصطكاك با جاده صحيح به نظر مي‌رسد ليكن مقرون به صرفه اقتصادي نيست زيرا كمتر شدن عمر لاستيك، رانندگي توأم با خطرات بيشتر و فرسودگي سيستم فرمان و تعليق خودرو را به همراه خواهد داشت. رانندگي در سرعت بالا كاهش عمر تاير خودرو را به همراه دارد. براي مثال اگر به جاي 80، متوسط سرعت خودرو 110 كيلومتر در ساعت باشد عمر تاير 35 درصد كاهش مي‌يابد. عوامل موثر ديگر در كاهش عمر تاير، نحوه رانندگي (ترمزهاي شديد، بكسوات و ...) و نوع
 جاده اي است كه در آن تردد مي‌کنيد. تنظيم نشدن فرمان، در يك راستا و بالانس نبودن چرخ‌ها نيز فرسودگي تاير را به دنبال دارند. درضمن تنظيم بودن چرخ‌ها به معني آن است كه همه چرخ‌هاي خودرو نسبت به محور اصلي آن كاملا عمود و در يك راستا باشند، در غير اين صورت تاير نمی‌تواند به‌خوبي به گردش درآيد و مقداري از انرژي صرف كشيده شدن آن می‌شود كه ضمن افزايش سوخت، عمر تاير را كم می‌کند. براي اطمينان از تنظيم بودن چرخ‌های خودرو را در محل مسطحي مانند يك پاركينگ خلوت به حركت در آوريد، به آرامي فرمان را رها كنيد، نبايد فرمان به هيچ سمتي بكشد. تنظيم فرمان و چرخ‌ها بايد حداقل هر 25 هزار كيلومتر يا سالي يكبار انجام شود. بهتر است هر 5 تا 8 هزار كيلومتر، جاي تايرها را با يكديگر عوض كنيد، به اين دليل که تايرهاي جلو سريع‌تر ساييده مي‌شوند زيرا وظيفه چرخش خودرو در پيچ‌ها را نيز انجام مي‌دهند، به‌خصوص اگر خودروي شما از نوع اكسل جلوست، سايش سريع‌تر رخ مي‌دهد. نحوه تعويض تايرها با يكديگر در دفترچه راهنماي خودرو درج می‌شود. تايرها را از لحاظ فرسايش غيرمتقارن بازديد کنيد. هرگونه ساييدگي غير‌معمول می‌تواند نشاني از بروز اشكال در سيستم فرمان و تعليق باشد.//امیررشید مهرآبادی