بورس از نگاه شروین شهریاری

>>> سهامداران بورس در انتظار اعلام تاريخ قطعي عملی شدن رفع تحریم‌ها و اثرات بسته ضد ركود // 15 آبان94

نوسانات محدود بازار

بازار سهام این هفته را هم در فضای نسبتا رکودی گذراند و شاخص کل نوسان بسیار محدودی را در مرز 63 هزار واحدی به ثبت رساند. در این هفته تحرکاتی در سهام خودرویی مشاهده شد و شاخص این صنعت 7/ 2 درصدی در مقیاس هفتگی رشد کرد. گمان می‌رود که این صنعت از نخستین گروه‌های منتفع از بسته ضد‌رکود دولت در قالب اعطای وام 25 میلیون تومانی خرید خودرو باشد.

زمان عملی شدن رفع تحریم‌ها

در بحث هسته‌ای در حالی اقدامات مربوط به اجرای تعهدات ایران آغاز شده که خوش‌بینانه‌ترین گمانه‌ها، تاریخ روز اجرا که به معنای حذف عملی تحریم‌ها است را در ژانویه 2016 مقارن با نیمه دوم دی‌ماه تخمین می‌زند. این در حالی است که برخی منابع دیگر از ماه مارس به‌عنوان زمان عملی شدن رفع تحریم‌ها نام می‌برند که مصادف با اواخر سال جاری خواهد بود. در هر صورت، با عبور از فصل گزارش‌های 6 ماهه و فاصله حداقل دو ماهه تا ایجاد تحول عملی در تحریم‌ها به نظر می‌رسد امید اهالی بورس تهران برای تغییر وضعیت در کوتاه‌مدت به بسته ضد رکود دولت دوخته شده باشد؛ بسته‌ای که فعلا اجرای آن در هزار توی بوروکراسی دولت و ملاحظات تورمی آن با کندی زیادی مواجه شده است.

 پیام نوسان ارزی به بورس تهران  

 ارزش دلار در برابر ریال در مدت 27 ماه سپری شده از فعالیت دولت یازدهم در بازه 2900 تا 3500 تومانی نوسان کرده و نسبت به اوج 3900 تومانی در بهمن 91 به‌طور نسبی تقویت شده است. تنها استثنا به بعد از تمدید مذاکرات هسته‌ای در آذر سال گذشته مربوط می‌شود که قیمت دلار در بازار آزاد به‌طور موقت به مرز 3600 تومان نیز نزدیک شد اما به سرعت به بازه قبلی بازگشت. در هفته جاری، برای دومین بار در دوران دولت فعلی، قیمت‌ها از سطح روانی 3500 تومان فراتر رفته و نشانه‌هایی از تثبیت نرخ در سطح جدید به رغم تقویت سمت عرضه و تلاش برای کنترل شرایط مشاهده می‌شود. اهمیت قیمت ارز برای شرکت‌های بورس تهران زیاد است، زیرا تجربه سال 91 و 92 نشان داد که تضعیف ارزش ریال اثر تصاعدی بر سودآوری اکثر صنایع بزرگ و مهم بورسی دارد. در حالی که ارز کشورهای در حال توسعه در سه سال اخیر بیش از 25 درصد در برابر دلار تضعیف شده است در ایران نشانه‌ها حکایت از عدم طی مسیر مشابه لااقل در کوتاه‌مدت دارد. در این میان، تمایل به تک‌نرخی کردن ارز در نیمه نخست سال آینده و حذف نرخ مبادله‌ای توسط بانک مرکزی مهم‌ترین‌ عاملی است که مانع از افزایش بیشتر فاصله قیمت مبادله‌ای و رسمی (که اکنون بیش از 15 درصد است) می‌شود. در همین حال، باز شدن مسیرهای بانکی از فصل زمستان و متعاقب آن دسترسی بانک مرکزی به ذخایر مسدود ارزی در کنار امکان به کف رسیدن قیمت‌های نفت و بهبود کوتاه‌مدت شرایط بازار از جمله عوامل مهم برای مهار هرگونه تضعیف معنادار ارزش ریال در افق یکساله هستند. به این ترتیب هر چند ثبت نرخ 3500 تومانی دلار در بازار آزاد برای اهالی بورس تهران اتفاق مهمی تلقی می‌شود اما درخصوص گنجاندن فرض ادامه تضعیف معنادار ارزش ریال از سطوح فعلی آن هم به‌صورت پایدار در مدل‌های برآورد سود شرکت‌ها باید محتاط بود.

 تداوم روزهای خوب داروسازان بورس

 صنعت دارو با اختصاص 3 درصد از ارزش بازار کل بورس تهران از جمله گروه‌های نسبتا کوچک محسوب می‌شود اما همین صنعت کوچک، به‌طور تاریخی به ویژه در دوره‌های رکود کل بازار یکی از بهترین عملکرد‌ها به لحاظ سودآوری را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آورده است. رفتار سهام این صنعت در رکود اخیر هم متفاوت نبوده و در حالی که شاخص کل در محدوده بازدهی صفر درصد درجا می‌زند، شاخص این صنعت از ابتدای سال بیش از 21 درصد رشد کرده است. در روزهای اخیر شاخص مزبور سقف نیمه دی 92 را هم به سمت بالا شکسته که به معنای عدم افت قیمت سهام این گروه در سخت‌ترین رکود تاریخی بازار است که به‌طور متوسط موجب سقوط 45 درصدی متوسط قیمت سهام از اوج خود شده است. در هفته جاری، خبر افزایش 15 تا 20 درصدی 150 تا 200 قلم دارو منتشر شد که محرک با اهمیتی برای بهبود سودآوری شرکت‌های این گروه در گزارش‌های 9ماهه به شمار می‌رود. در همین حال، از آنجا که صنعت دارو وابستگی زیادی به واردات مواد اولیه خارجی دارد، انتظار می‌رود بازگشایی مسیرهای بانکی، تسهیلات ویژه‌ای را برای استفاده از یوزانس و افت قابل ملاحظه فشار بر سرمایه در گردش شرکت‌ها به ویژه در سال آینده فراهم کند. به این ترتیب، افزایش اخیر قیمت‌های دارو در ترکیب با چشم‌انداز کاهش هزینه مالی شرکت‌ها در افق میان مدت، پتانسیل بنیادی مناسبی را برای سهام داروسازان فراهم کرده که البته این مساله از نظر فعالان بازار دور نمانده است. در همین راستا، شاخص این صنعت در هفته جاری یک درصد افزایش یافت و میانگین نسبت قیمت بر درآمد صنعت در سطح 5/ 5 واحد قرار گرفت.

 دلار؛ چشم به راه جمعه حساس

 هفته گذشته انتشار خلاصه مذاکرات اعضای تصمیم‌گیرنده بانک مرکزی ایالات متحده فعالان بازار را شگفت‌زده کرد، زیرا در این یادداشت‌ها بر تصمیم اعضا بر بررسی جدی موضوع افزایش نرخ بهره در آخرین نشست فدرال رزرو در نیمه ماه آینده میلادی تاکید شد. البته همچون همیشه، بر وابسته بودن تصمیم افزایش بهره به آمارهای اقتصادی اشاره شده است. مهم‌ترین‌ آمار به زعم تحلیلگران به بازار اشتغال ماهانه مربوط است که تا زمان نشست مزبور دو مورد از آنها منتشر خواهد شد.

 بر اساس زمانبندی اعلامی، فردا آمار اشتغال ماه اکتبر در ایالات متحده منتشر می‌شود. اجماع تحلیلگران درخصوص تعداد شغل‌های جدید ایجاد شده در این ماه حدود 177 هزار است که اگر آمار واقعی به مراتب ضعیف‌تر از آن باشد، امکان افزایش نرخ بهره را کاهش می‌دهد. در مجموع می‌توان گفت فدرال رزرو با بیانیه‌های اخیر خود نشست ماه دسامبر را تبدیل به یک نقطه کلیدی در تصمیم‌گیری درخصوص نرخ بهره کرده و از این رو، تعقیب تحولات مرتبط با آن به دلیل تاثیر‌گذاری شدید بر ارزش دلار و قیمت فلزات و سایر مواد خام در دنیا برای فعالان بورس تهران نیز حائز‌ اهمیت است.