نگاهی به تاریخچه روند مذاکرات هسته ای و تاثیر آن بر بورس

>>> چرا پس از اجرای برجام وقطعی شدن رفع تحریم‌ها؛ هیجان بازارها فروکش کرد؟ // 28 دی94

 با قطعی شدن رفع تحریم‌های بین‌المللی، از رفتارهای هیجانی بازارهای داخلی نیز کاسته شد. در بازار ارز، نرخ دلار بار دیگر به بالای کانال 3600 تومانی برگشت که نشان می‌دهد دولت زمینه‌سازی مناسبی برای کنترل فعالیت سفته‌بازان انجام داده است. از سوی دیگر، بورس تهران که پرشتاب معاملات خود را آغاز کرده بود، در میانه معاملات با اصلاح نسبی قیمت‌ها مواجه شد. بنابراین با رفع مهم‌ترین ریسک غیراقتصادی کشورمان، اکنون زمان آن رسیده که بازارها با توجه به عملکرد واقعی اقتصاد، فعالیت خود را ادامه دهند.

همزمان با آغاز اجرایی شدن «برنامه جامع اقدام مشترک»، روند کاهشی دلار پس از 6 روز قطع شد و این ارز از کف قیمتی 55 روزه بالا آمد. روز یکشنبه، دلار با 30 تومان رشد از انتهای کانال 3 هزار و 500 تومان خارج شد و به قیمت 3 هزار و 625 تومان رسید. به گفته فعالان بازار،‌ «پیش‌خور شدن آثار اجرایی شدن برجام» و «القای هیجان معامله‌گران آتی» دو عاملی بودند که به بازگشت کانالی شاخص بازار ارز کمک کردند. البته سیگنال‌هایی که از سوی مقامات دولتی به بازار داده شده بود موجب شد هیجان بازار نسبت به روزهای پیش کمتر شود. این تنها واکنش روزانه دلار به اخبار هسته‌ای نبوده است و در سال‌های گذشته نیز شاخص ارزی بارها از اخبار مذاکرات تاثیر پذیرفته است. یکشنبه، برخلاف بازگشت قیمتی دلار، سکه بهار آزادی تغییر قیمتی را تجربه نکرد و روی قیمت 922 هزار تومان باقی ماند. کاهش امیدهای افزایشی معامله‌گران داخلی سکه به طلای جهانی مهم‌ترین عاملی بود که مانع رشد فلز گرانبهای داخلی شد.

 شب آشفتگی
 دلار که از یکشنبه هفته گذشته در مسیر کاهشی قرار گرفته بود، روز گذشته تغییر مسیر داد. در 8 روز گذشته هر چقدر به اجرایی شدن بر جام نزدیک می‌شدیم، دلار افت بیشتری را از خود نشان می‌داد، به‌طوری‌که حتی شنبه جاری در آخرین ساعات مانده به اجرایی شدن برجام، این ارز با 45 تومان کاهش تا قیمت 3 هزار و 595 تومان نیز پایین آمد. این پایان افت دلار نبود و پس از تعطیلی بازار رسمی، معاملات تا پاسی از شب در بازار غیر‌رسمی و در معاملات پشت خطی ادامه یافت. تا ساعت 11 شب شنبه، قیمت شاخص بازار ارز در معاملات پشت خطی تا قیمت 3 هزار و 550 تومان نزول کرد. این شب، شب آشفتگی شاخص بازار ارز بود، شبی که پس از اعلام اجرایی شدن برجام،‌ به یکباره مسیر قیمتی دلار تغییر کرد و معامله‌گران که احساس کرده بودند، این ارز به کف قیمتی خود رسیده است، با افزایش خریدهای ارزی و افزودن هیجان به بازار، قیمت را بالا کشیدند؛ به‌طوری‌که روز یکشنبه این ارز معاملات خود را با قیمت 3 هزار و 605 تومان آغاز کرد که 10 تومان بالاتر از قیمت بسته شده روز شنبه بود. در ادامه روز یکشنبه، دلار رفت و برگشت‌های قیمتی نسبتا زیادی را تجربه کرد‌ ولی نهایتا با قیمت 3 هزار و 625 تومان به کار خود پایان داد. از گفته‌های فعالان چنین به‌نظر می‌رسید که بیشترین عامل رشد دلار خریدهای هیجانی معامله‌گران آتی و بازی آنها با برخی اظهارنظرهای مقام‌های مسوول بوده است. یکسان‌سازی ارزی تا 6 ماه آینده و لزوم مدیریت منابع ارزی به‌دلیل محدودیت این منابع از جمله صحبت‌هایی بود که در بازار ارز توسط دلالان برای نوسان‌گیری برجسته شد. «دنیای اقتصاد» در گزارش روز شنبه خود به خطر نوسان‌گیران ارزی اشاره کرده و در گزارش روز یکشنبه خود آورده بود که آنها با تزریق عمدی هیجان به بازار به دنبال کسب سود هستند؛ حادثه‌ای که در روز دوشنبه رخ داد.

 دلار و مذاکرات
 نگاه به گذشته نشان می‌دهد که در اکثر روزهای مهم مربوط به توافق هسته ای، بازار ارز تحت‌تاثیر هیجانات روانی ناشی از آن قرار گرفته است و معامله‌گران در این فضا سعی کرده‌اند به بیشترین سود دست پیدا کنند. «دنیای اقتصاد» 7 روز مهم در روند مذاکرات هسته‌ای و واکنش دلار در حوالی این مقاطع زمانی را مورد بررسی قرار داده است. این بررسی نشان دهنده آن است که در 3 روز آخر مهم مربوط به مذاکرات هسته‌ای در سال 94، دلار افزایش قیمت را تجربه کرده است، امری که بیشتر ناشی از پیش خور شدن اثر اخبار مذاکرات در بازار در روزهای قبل از اعلام نتایج مذاکرات بوده است. البته افزایش یادشده با کمی تاخیر رخ داده است.

 توافق اولیه
 (سوم آذر 92)
 سوم آذر 1392، ایران و گروه 1+5 در ژنو سوییس به یک توافق اولیه دست یافتند که محمدجواد ظریف، وزیر امور‌خارجه ایران آن را آغاز راهی خواند که به «رفع کامل تحریم‌ها» ختم خواهد شد. واکنش شاخص بازار ارز به این خبر کاهش 100 تومانی طی 2 روز بود. دلار در سوم آذر با 55 تومان کاهش از کانال 3 هزار تومانی پایین آمد و به قیمت 2950 تومان رسید. چهارم آذر ماه نیز این ارز 45 تومان دیگر از ارزش خود را از دست داد و به قیمت 2 هزار و 905 تومان رسید. با این حال، پس از این روند کاهشی، شاخص ارز مسیر قیمتی خود را تغییر داد و در روزهای پنجم و ششم آذر 80 تومان افزایش قیمتی را تجربه کرد و به نزدیکی کانال 3 هزار تومانی بازگشت. پس از طی شدن این 4 روز، فضای بازار ارز به حالت عادی خود بازگشت.

 تمدید توافق‌نامه ژنو به مدت 4 ماه
 (27 تیر 93)
 در بیست و هفتمین روز تیرماه 93، ایران و گروه 1+5 پس از نزدیک به 17 روز مذاکرات فشرده، سرانجام توافق کردند توافق‌نامه موقت ژنو را برای 4 ماه دیگر تمدید کنند. تمدید این مذاکرات برای چهار ماه دیگر از سوی بازار با واکنش منفی همراه نشد و دلالانی که برای نوسان‌گیری تور انداخته بودند، دست خالی بازار را ترک کردند. در اولین روز کاری پس از تمدید توافق، قیمت دلار در نهایت در سطح 3130 تومان قرار گرفت که افتی 10 تومانی نسبت به آخرین روز کاری پیش از آن داشت. واکنش آرام بازار به این تمدید در حالی اتفاق افتاد که تمدید دوباره توافق در آذر 93 با واکنش متفاوت بازار همراه شد.

 تمدید دومرحله‌ای مذاکرات
 (سوم آذر 93)
 ضرب‌الاجل مذاكرات هسته‌اي ايران با گروه 1+5 سوم آذرماه در شرايطي پايان يافت كه دو طرف با تاكيد بر «پيشرفت‌هاي قابل‌توجه» تصميم گرفتند دو ضرب‌الاجل جديد را براي ادامه مذاكرات در نظر بگيرند. برخلاف واکنش آرام شاخص بازار ارز به تمدید مذاکرات در تیرماه 93، این بار بازار فاز افزایشی به خود گرفت. در اولین روز پس از تمدید، دلار با رشد جزیی 15 تومانی به 3 هزار و 255 تومان رسید، ‌ولی پس از این تاریخ، روند رشد دلار تندتر شد و این ارز تا انتهای کانال 3 هزار و 500 تومانی نیز بالا رفت.

 تفاهم‌نامه لوزان
 (13 فروردین94)
 بازار ارز در نخستین روز کاری پس از اعلام «تفاهم‌نامه لوزان» دو نیمه متفاوت داشت. در ابتدای روز 15 فروردین، واکنش بازار به تفاهم‌نامه لوزان به نوعی هیجانی بود تا قیمت دلار به رقم 3200 تومان افت کند، اما در ادامه روز شاخص بازار ارز تا حدی مسیر خود را پیدا کرد و نهایتا با قیمت 3270 تومان به کار خود پایان داد. رقم نهایی این روز 60 تومان کمتر از آخرین قیمت این ارز در هفته پیش از آن بود. پس از این افت که تحت‌تاثیر بیانیه لوزان به ثبت رسیده بود، بازار خیلی زود فضای عادی به خود گرفت و بار دیگر وارد کانالی شد که از آن پایین آمده بود. در واقع اثر بیانیه مشترک لوزان در بازار ارز کوتاه‌مدت بود.

 نهایی شدن مذاکرات
 (23 تیر 94)
 در بیست و سومین روز تیرماه، در حالی که دقایق برای قرائت بیانیه رسمی ایران و کشورهای1+5 به شمارش افتاده بود، بازار ارز نیز حرکت نزولی خود را آغاز کرد. شروع به کار بازار، تحت‌تاثیر معاملات غیررسمی (که از بامداد سه‌شنبه شروع شده بود) قرار داشت، به‌گونه‌ای که دلار در بخش غیررسمی بازار به زیر3200 تومان افت کرد، با این حال دلار تحت‌تاثیر نوسان‌گیری معامله‌گران ارزی در ادامه روز از کف قیمتی ابتدای روز بالا آمد و با قیمت 3 هزار و 215 تومان به کار خود پایان داد، رقمی که 5 تومان کمتر از روز پیشین بود. دلار که پیش از نهایی شدن مذاکرات روند کاهشی خود را آغاز کرده بود،‌ در ادامه تیرماه در مسیر افزایشی قرار گرفت.

 روز پذیرش
 (26 مهر 94)
 همزمان با فرارسیدن روز «پذیرش» برجام، ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا دستور آمادگی برای لغو تحریم‌ها علیه ایران در روز «اجرا» را صادر کردند. بازار ارز به این خبر واکنش چندانی نداشت تا فعالان بگویند بازار تا پیش از اجرایی شدن عملی لغو تحریم‌ها، اثر چندانی از اخبار مذاکرات نخواهد گرفت.

 آغاز اجرای برجام
 (27 دی 94)
 چنان که پیشتر نیز گفته شد بازار ارز این بار نیز تحت‌تاثیر اخبار مربوط به مذاکرات قرار گرفت و نوسانات قابل توجهی را تجربه کرد؛ حال پس از اجرایی شدن عملی برجام، دلار حرکت خود را چگونه ادامه خواهد داد؟ افزایش یکشنبه عده زیادی از معامله‌گران را به رشد بیشتر امیدوار کرده است، اما گروه دیگری اعتقاد دارند، بازار ارز پس از مدتی باز هم به حالت عادی خود باز خواهد گشت.

+++
با رفع مهم‌ترین ریسک غیراقتصادی، راهکارهای احیای سهام بررسی شد
مثلث پایداری رونق بورس
 تداوم خوش بینی به آینده بازار سهام در حالی ادامه یافت که روز گذشته نیز شاخص کل با رشد 563 واحدی توانست کانال 65 هزار واحدی را فتح کند. این در شرایطی بود که رشد قیمت‌ها در بازار سهام در ساعات ابتدایی معاملات با شتاب زیادی انجام می‌شد، اما در ادامه با قرار گرفتن بسیاری از معامله‌گران در صف فروش، قیمت‌ها مسیر نزولی پیدا کردند و رشد شاخص کل به نصف اوج خود رسید. این مساله یادآور، روند تکراری بازار سهام در تیر ماه سال جاری و دقیقا یک روز پس از اعلام توافق هسته‌ای بود. موضوعی که نگرانی‌هایی را از بازگشت بازار سهام به فضای رکودی به وجود آورده است. با این حال، کارشناسان عقیده دارند شرایط فعلی بازار سهام با دوره‌های پیشین یک تفاوت جدی دارد و آن رفع کامل نگرانی‌های مربوط به پرونده هسته‌ای کشورمان است. موضوعی که در تیرماه به علت نگرانی‌ها از نیاز به تایید برجام در مجلس کشورمان و سنای آمریکا، برخی بی‌اطمینانی‌ها را باقی گذاشته بود. در این شرایط، با رفع کامل این ریسک سیستماتیک مهم، نقش دولت و سیاست گذاران اقتصادی بسیار اهمیت پیدا می‌کند. در شرایطی که افت شدید قیمت‌های جهانی، مانعی جدی در برابر سودآوری شرکت‌های مهم بازار سهام است، تلاش برای رونق شرایط اقتصاد داخلی نیاز اصلی پایداری رونق بورس تهران است. بر این اساس، عدم کنترل غیرواقعی نرخ ارز که در تناقض با وضعیت بنیادی اقتصاد کشور و بازارهای جهانی است، یکی از مهم ترین عواملی است که می‌تواند به پایداری احیای بازار سهام کمک کند. همچنین، تداوم تلاش برای کاهش غیردستوری نرخ سود بانکی، عامل دیگری است که به بورس تهران کمک خواهد کرد. در نهایت نیز، شفاف‌سازی‌های سریع، مشابه اعلام نرخ خوراک پتروشیمی‌ها عامل دیگری است که باید در پساتحریم برای حفظ شرایط مثبت بازار سهام مورد توجه قرار گیرد.

چالش بنیادی در برابر بورس
شروین شهریاری، کارشناس بازار سهام: در هفته‌های اخیر شاخص کل بورس تهران بر‌اساس خوش‌بینی‌‌های سیاسی روند صعودی را در پیش گرفت. با وجود خوش‌بینی‌های فعلی، ضعف بنیادی حاکم بر اقتصاد کشور و همچنین شرایط نامناسب اقتصاد جهانی بر قیمت سهام فشار وارد می‌کند. در این میان، می‌توان به ریزش شدید قیمت جهانی نفت و دیگر کالاها اشاره کرد. بر این اساس، سایه نگرانی از تداوم افت سودآوری شرکت‌های کالایی بر بیش از نیمی از بازار سهام مشاهده می‌شود. شاخص کالایی بلومبرگ با قرار گرفتن نفت در کانال 20 دلاری و به دنبال آن افت دیگر کالاها در روزهای اخیر از کف 74 واحدی نیز عبور کرد (کمترین مقدار این شاخص کالایی از سال 1991 میلادی). در کنار افت شدید قیمت‌های جهانی، سیاست‌های داخلی نیز فشار را بر بازار سهام نگه داشته است. به نظر می‌رسد بانک مرکزی به منظور اعمال نرخی واحد در این بازار، به کنترل نرخ ارز بپردازد. در این شرایط، احتمال کنترل نرخ دلار و ممانعت از رشد طبیعی ارز، با توجه به شرایط اقتصادی کشور و همچنان تقویت شدید ارزش دلار در بازارهای جهانی، نگرانی درخصوص سودآوری شرکت‌های صادراتی در شرایط افت شدید قیمت‌های جهانی را تشدید کرده است. از طرفی، تلاش‌های صورت گرفته در جهت کاهش نرخ سود بین بانکی و انتظار برای کاهش نرخ سود بانکی، همچنان چشم انداز دقیقی از زمان و نحوه اعمال این سیاست وجود ندارد. این موضوع نیز بر انتظارات بازار و نسبت قیمت به درآمد (P/ E) فشار وارد می‌کند. در این شرایط، احتمال تداوم روند صعودی شاخص کاهش یافته است، با این حال،‌ با رفع تحریم‌های بین‌المللی رسیدن به کف‌های قیمتی قبلی در پی رالی فروش سهامداران نیز دور از انتظار است.

 تعدیل ریسک سرمایه‌گذاری با کاهش تصدی‌گری
عباس دهقان، مدیر اسبق نظارت بر بازار سازمان کارگزاران بورس و اوراق بهادار : رفتار بازار سهام در مقاطع قبل نشان می‌د‌هد با توجه به خوش‌بینی‌ها درخصوص توافق، بازار برای چند روز با روند مثبت همراه بود که ادامه این روند در روزهای بعد ناکام می‌ماند. یکی از دلایل این امر را می‌توان عملیاتی نشدن خبرهای دریافتی دانست که باعث به وجود آمدن رفتار هیجانی در بازار سهام بود. اما در مقطع زمانی کنونی شرایط کاملا متفاوت است، با نظر مثبت آژانس انرژی اتمی درخصوص رفع تحریم‌های ایران و اجرای برجام از روز گذشته تمام شبهات و اما و اگرها درخصوص این رخداد بزرگ برداشته شد. در همین خصوص به نظر می‌رسد بازار از روزها قبل به این قطعیت رسیده است؛ این را عملکرد شاخص از اول دی ماه به خوبی نشان می‌دهد. نماگر شاخص کل در حالی روند مثبتی را پشت سر گذاشت که با ثبات قابل توجهی نسبت به ماه‌های قبل برخوردار بود. درست است که روز گذشته بازار با رفتاری جهت‌دار میل به نزول بیشتری را نشان داد؛ اما به خوبی روشن است که بعد از خبر برجام بازار با یک رفتار هیجانی در خرید و فروش سهم در کوتاه مدت همراه شده که این روند نمی‌تواند دوام چندانی داشته باشد. به نظر می‌رسد نماگر شاخص کل در ماه‌های آتی با رفتاری مثبت به کار خود ادامه دهد؛ زیرا بزرگ‌ترین‌ ریسک بازار با رفع تحریم‌های هسته‌ای از بین رفته است. در این بین همچنان ابهامات دیگری از قبیل سقوط بازار‌های جهانی و سیاست‌های ارزی و بانکی در داخل کشور می‌تواند به‌عنوان تهدید برای بازار مطرح باشد. در هیچ جای دنیا در فواصل زمانی میان مدت و بلند‌مدت نرخ دستوری در بازار‌ها استفاده نمی‌کنند. معمولا تصمیمات مبتنی بر دستور از سمت حاکمیت که به منظور ایجاد یک تعادل مصنوعی است در شرایط خاص و کوتاه‌مدت صورت می‌گیرد؛ اما در بازار ایران چه درخصوص نرخ ارز و چه درخصوص تغییر نرخ سود بانکی همچنان سیاست‌های دستوری دیده می‌شود. در این شرایط باید توجه کرد زمانی می‌توانیم بازار سهام مطلوب و کم ریسکی داشته باشیم که دولت از تصدی‌گری خود در این بازار‌ها کاسته و مسیر سیاست‌های تشویقی را در پیش بگیرد. متاسفانه بهبود این شرایط به زمان زیادی نیاز دارد و در شرایط فعلی با توجه به کاهش قیمت نفت دولت باید بتواند با ایجاد شفافیت در صنایع مختلف تا حدی از تهدید‌های پیش روی بازار سهام بکاهد.

 رشد سهام با محرک خوش‌بینی
بهراد ابراهیمی، مدیر معاملات کارگزاری آگاه: برای رشد بازار دو فاکتور وجود دارد؛ فاکتور اول سود‌آوری شرکت‌ها و فاکتور دوم خوش‌بینی سهامداران است که اثر خود را بر متوسط پی بر ‌ای بازار می‌گذارد. آنچه روزهای اخیر بازار سهام کشور با آن مواجه بوده تحت تاثیر فاکتور دوم صورت گرفته و صرفا بخش هیجانی و خوش‌بینی سهامداران دلیل رشد بازار بوده و دلیل بنیادی خاصی برای رشد قیمت‌ها وجود نداشته است. به همین دلیل، وضعیت روزهای اخیر به وضعیت بازار در تیر ماه سال جاری شباهت زیادی دارد. چرا‌که در هر دو مقطع زمانی بازار با هجوم سهامداران حقیقی و فروش چشمگیر حقوقی‌ها مواجه بوده است. از این رو به نظر می‌رسد در روزهای آینده نیز شاهد تغییر مسیر بازار باشیم. چرا‌که هرچند یکی از مهم‌ترین‌ ریسک‌های بازار از بین رفته اما هنوز افت شدید قیمت نفت، وضعیت رکود اقتصادی داخل کشور و ضعف تقاضا در چین همچنان به قوت پیشین خود پا برجا هستند و با توجه به اینکه 70 درصد از شرکت‌های فعال در بازار سهام کشور به وضعیت بازار‌های کامودیتی وابسته هستند، این موضوع وضعیت سودآوری بخش عمده‌ای از صنایع را با مشکل مواجه می‌کند که این مشکلات در گزارش‌های 9 ماهه شرکت‌ها کاملا مشهود است. در این راستا از‌آنجا‌که فعلا تغییر خاصی در شرایط بنیادی شرکت‌ها رخ نداده است، گزارش‌های سالانه نیز در همین راستا وضعیت نامناسبی را منعکس خواهند کرد. به هر ترتیب از‌آنجا‌که رفع تحریم‌ها در بلند مدت بر اقتصاد کشور و وضعیت صنایع اثر می‌گذارد، به نظر می‌رسد وضعیت بازار سهام تا پایان سال نزولی خواهد بود. اما بعد از نمایان شدن اثرات گشایش‌های بین‌المللی از اواسط سال آینده تغییر را در اقتصاد و به تبع آن بورس تهران مشاهده خواهیم کرد.

 تغییر رنگ امید در بورس تهران
 بهار عزآبادی، کارشناس بازار سهام - رشد شاخص بورس تهران در روز‌های اخیر خوش‌بینی بسیاری از سهامداران حقیقی را به خود جلب کرده بود و پول قابل توجهی از سوی این سهامداران حقیقی به بازار وارد شد. این در حالی است که تحلیلگران به نقدینگی مزبور، اصطلاح پول ترسو را اطلاق می‌کند و این یعنی پولی که با کوچک‌ترین نوسان منفی روی قیمت سهم‌ها، از بازار خارج می‌شود. این روند در معاملات روز گذشته بورس تهران کاملا مشهود بود؛ به‌طوری که عمده‌فروش‌های دیروز توسط معامله‌گران حقیقی صورت گرفت. به هرصورت وضعیت کنونی بازار سهام نسبت به مقاطعی که بازار با رشد مواجه می‌شد، تفاوت‌های محسوسی دارد. به‌عنوان مثال مقایسه این وضعیت با تیر ماه سال جاری این مهم را نشان می‌دهد که در آن بازه زمانی هرچند خوش‌بینی‌ها به حصول توافق زیاد بود؛ اما نگرانی‌هایی نیز در مورد تصویب نهایی توافق وجود داشت این در حالی است که در شرایط کنونی این ریسک به‌طور کامل از فضای بازار سهام کشور رخت بربسته است. به همین دلیل آنچه فرمان هدایت بورس تهران را در شرایط کنونی در دست گرفته، وضعیت اقتصادی کشور بوده که تا خروج از رکود تحت تاثیر رفع تحریم‌ها فاصله دارد؛ ضمن اینکه در بازارهای کالایی نیز شاهد وضعیت نامناسبی هستیم و به همین دلیل روند تعادلی (رشد‌های کوچک) تا پایان سال محتمل‌ترین سناریو برای بورس تهران است و رونق پایدار در بازار سهام کشور منوط به رونق وضعیت اقتصاد داخلی و بهبود در وضعیت اقتصاد جهانی خواهد بود.

 اصلاح طبیعی قیمتی سهام
مازیار فتحی، کارشناس بازار سهام : در شرایط کنونی پس از رشد بی وقفه شاخص از ابتدای زمستان اصلاح قیمتی سهام را شاهد هستیم. گرچه، هراس از تکرار روند تاریخی بورس که در تیر و همچنین فروردین امسال مشاهده شد، فشار فروش را افزایش داد، اما، رفع نهایی و واقعی تحریم‌ها حالتی متمایز را نسبت به دوره‌های پیشین به وجود آورده است. در این میان، فشار فروش حقوقی‌ها به این موضوع اشاره دارد که در کنار ترسی که حقیقی‌ها را ملزم به فروش کرده است، مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز از ریزش قیمت‌ها به شدت هراس دارند. با این وجود، رفع عملی تحریم‌ها و حذف این ریسک سیستماتیک از بازار سهام احتمال ریزش قیمت سهام را کاهش داده است. بر این اساس، انتظار تعدیل قیمتی در مدت زمان کوتاه و حداکثر چند روز وجود دارد و در ادامه باید در انتظار ادامه روند صعودی شاخص بازار سهام با شیب آرام تری بود و فشار فروش حقوقی‌ها نمی‌تواند از رشد ادامه‌دار شاخص جلوگیری کند. رفع تحریم‌های بین‌المللی فرصتی مناسب برای کاهش نرخ سود بانکی را در دولت ایجاد کرده است. نرخ سود بانکی در ماه‌های آینده به‌طور قطع کاهش می‌یابد و در ادامه نیز انتظار واکنش مثبت بازار وجود دارد. در این میان، باید به این موضوع توجه داشت که در شرایط افت شدید بازارهای کالایی اگر نرخ دلار با افت مواجه شود، اثر منفی زیادی بر سودآوری شرکت‌های کالایی و صادراتی خواهد داشت. با وجود تاکید بر کنترل بازار ارز توسط بانک مرکزی، باید به این موضوع توجه داشت که در شرایط افت شدید قیمت نفت، نرخ‌های پایین دلار در سیاست‌های خود دولت نیز نباشد.

گسترش نوسان‌گیری با معاملات اعتباری
همایون دارابی: دیروز معامله‌گران در شرایطی فعالیت خود را شروع کردند که در بامداد روز یکشنبه در وین توافق بر سراجرای برجام نهایی شد و تحریم‌های اقتصادی مرتبط با پرونده هسته‌ای کشورمان لغو شد. این شرایط باعث شد تا معامله‌گران که روز شنبه با جهش شاخص مواجه بودند با تشکیل صف‌های خرید سنگین به استقبال این توافق بروند اما همانند تیرماه و زمان حصول توافق برجام بازار تغییر مسیر داد و عرضه‌های سنگین معامله‌گران کوتاه مدت تا ساعت پایانی بازار برخی از شاخص‌ترین نمادهای بازار را به صف فروش کشاند. از دیدگاه کارشناسان حضور معامله‌گران کوتاه‌مدت ناشی از پرداخت بدون حد و مرز اعتبار از سوی کارگزاران و عدم رعایت حد نصاب‌های قانونی پرداخت اعتبار موجب شده تا با اوج‌گیری بازار و افزایش سقف اعتبارهای معامله‌گران بازار به شدت شکننده شده و به سرعت رو به کاهش بگذارد. اکثر کارشناسان پیشنهاد می‌کنند نسبت کفایت سرمایه در مورد میزان پرداخت اعتبارها به‌عنوان ابزار محدود‌کننده تمایلات سفته بازی در بازار مورد توجه قرار گیرد تا بازار از نوسان‌های مخرب در امان بماند. از دیدگاه کارشناسان افزایش سهم معاملات اعتباری در برابر معاملات سرمایه‌گذاری موجب شده است بورس از کارکرد خود به‌عنوان بازار سرمایه به بازار نوسان‌گیری تغییر کند.در این شرایط دیروز شاخص کل تا نزدیک 66هزار واحد حرکت کرد، اما در نهایت به 65هزار و 424واحد بسنده کرد. در بازار دیروز معامله‌گران شاهد ارائه لایحه بودجه و برنامه ششم توسعه توسط رئیس‌جمهوری بودند.

 در بازار دیروز در تحولات مهم دیگر اعلام شد کاسپین تامین عرضه خواهد شد. این شرکت، یک شرکت دارویی کوچک به شمار می‌رود. در پی درج نماد شرکت داروسازی کاسپین تامین در 27 اردیبهشت سال جاری به‌عنوان چهل و چهارمین شرکت فرابورسی، مدیران این شرکت فردا با برگزاری برنامه خبری، آخرین وضعیت مالی و علمیاتی را تشریح می‌کنند تا امکان عرضه اولیه 10 درصد سهام آن فراهم شود. این شرکت با نماد «کاسپین» دارای سرمایه اسمی 15 میلیارد تومانی بوده و برای سال مالی اسفند جاری هم 260 تومان سود پیش بینی کرده و در عملکرد 6 ماهه قادر به پوشش 46 درصد حدود 193 تومان شده است. در گروه کانی غیر‌فلزی شرکت شیشه و گاز براساس گزارش شفاف‌سازی درخصوص برخی شایعات پیرامون شرکت خاطر‌نشان کرد افزایش فروش محصولات بطر و بلور واحد مهرآباد در دوره 6 ماهه سال جاری نسبت به دوره 6ماهه سال 93 ناشی از فروش کالای ساخته شده ابتدای دوره است و هیچ گونه افزایش تولیدی در این واحد صورت نگرفته است.//دنیای اقتصاد

+++ لینکهای مرتبط >>> پیشنهاد می شود مطالب زیر را نیز بخوانید:
>> یک روز پس از توافق؛ چرا جشن هسته اي به تالار بورس نرسيد!!؟؟