بورس از نگاه همایون دارابی >>>  از شروع پر حجم بازار در آغاز هفته تا فاز اصلاحی در بازار سهام // 11 بهمن94  
 
 
شروع پر حجم بازار
 بورس اوراق بهادار تهران روز گذشته در شروع هفته کاری خود با روند سریع عرضه و تقاضا به ویژه در گروه خودرویی مواجه شد. در بازار دیروز معامله‌گران در حالی فعالیت خود را شروع کردند که عرضه‌های سنگین روز چهارشنبه و رشد قیمت نمادهای خودرویی باعث شد تا بازار در انتظار دوره‌ای از استراحت قیمتی این گروه باشد که این امر دیروز کم و بیش با تشکیل برخی از صف‌های فروش محقق شد. هر‌چند که برخی نمادهای شاخص این گروه نظیر سایپا نیز مقاومت قابل ملاحظه‌ای در برابر عرضه‌ها از خود نشان دادند. در این شرایط پیش بینی اولیه کارشناسان بازار برای استراحت گروه خودرویی محقق شد اما جریان عادی مورد انتظار بازار برای جابه‌جا‌یی گروه صدر‌نشین محقق نشد و گروه بانکی تحت فشار عرضه‌های معامله‌گران حقوقی و گروه انفورماتیک که هم‌اکنون صدر‌نشین بازار است دیروز با عرضه خاصی مواجه نشده و از این‌رو بازار با گزینه‌های زیادی برای هدایت نقدینگی مواجه نشد.در این شرایط دیروز شاخص در پایان بازار به مدد رشد نماد هلدینگ خلیج فارس به رشد 382واحدی دست یافت هر‌چند که شاخص کل هموزن کاهش 20واحدی را نشان داد.

 این مساله موجب شده است تا بازار نتواند به سنت گذشته میان گروه‌های سهام به حرکت درآید. در بازار دیروز برای دومین روزمتوالی سیستم معاملات با مشکل مواجه بود. در بازار دیروز در تحولات مهم هر سه بلوک بانک‌های بورسی ملت، تجارت و صادرات به قیمت‌های چهارشنبه گذشته هر سهم و به ارزش 535 میلیارد تومان معامله شد. این سه بلوک که توسط خصوصی‌سازی عرضه شده بود به‌عنوان آورده نقدی دولت در افزایش سرمایه بانک کشاورزی و در نبود خریداری دیگر به این بانک منتقل شد.این افزایش سرمایه در راستای اجرای بند م تبصره 3 قانون بودجه سال جاری بوده و با نظر وزیر اقتصاد، از محل واگذاری باقی مانده سهام دولت به وکالت سازمان خصوصی‌سازی انجام خواهد شد. در معاملات دیروز در مسائل مهم دیگر بحث افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی سه شرکت زامیاد، ذوب‌آهن و پلی‌اکریل مطرح بود؛ هر سه نماد که دارای تعداد زیادی سهامدار خرد هستند در انتظار این افزایش سرمایه هستند.

 در گروه فولادی، فولاد خراسان دیروز دلایل کاهش سود خود را شفاف‌سازی کرد. فخاس سود هر سهم سال مالی اسفند را با 55 درصد کاهش از 93 به 42 ریال رسانده و در عملکرد 9 ماهه 32 ریال معادل 76 درصد از آخرین سود اعلامی را محقق کرده است. معاون مالی و اقتصادی این شرکت دیروز اعلام کرد: دلیل عمده تعدیل پیش‌بینی سود هر سهم سال مالی یادشده پیش‌بینی کاهش قیمت محصولات در سه ماه چهارم سال 94 به دلیل رکود حاکم بر بازار فولاد و کاهش قیمت‌های جهانی است. در گروه کانی غیر‌فلزی نماد شرکت خاک چینی ایران دیروز به دلیل برگزاری نوبت دوم مجمع عادی به‌طور فوق‌العاده بسته شد. در گروه خودرویی دیروز نماد محورسازان ایران خودرو سود 3ریالی خود را به 51ریال افزایش داد. در گروه سیمانی نیز سیمان لار سبزوار سود خود را از 52ریال به 2ریال کاهش داده است. در مجموع بازار دیروز بازاری متعادل با برخورد شدید عرضه و تقاضا بود که در پایان معاملات شاخص به 71هزار و 393واحد رسید. دیروز ارزش معاملات در بورس نیز 368میلیارد تومان و در فرابورس به 226میلیارد تومان بالغ شد. در گروه بانکی دیروز بانک‌های تجارت و صادرات تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند. به گزارش روابط عمومی بانک تجارت، این تفاهم‌نامه به منظور مشارکت در تامین مالی پروژه‌ها و طرح‌های بزرگ و ارائه خدمات مشترک به مشتریان منعقد و به امضای مدیران عامل دو بانک رسید.

+++++++

 فاز اصلاحی در بازار سهام
شاخص بازار سهام اولین روز هفته را با رشدی متعادل آغاز کرد تا وارد پنجمین هفته صعودی خود شود. نماگر شاخص کل که روز چهارشنبه تحت تاثیر یک فضای اصلاحی وارد فاز استراحت شده بود، دیروز نیز شاهد افزایش صف فروش در بسیاری از سهم‌ها بود تا شاهد کمرنگ شدن هیجانات هفته‌های اخیر خود باشد. در این میان، بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد تالار شیشه‌ای در هفته‌های اخیر شاهد رفتار سهامداران مطابق با اطلاعات کیفی بود. اطلاعاتی که معیاری برای اندازه‌گیری اثر آنها وجود ندارد، بنابراین طبیعی است در فضای مثبت ایجادشده و امیدواری به آینده اقتصاد که میزان اثرگذاری اخبار مثبت قابل کمی شدن نیست، نوسانات بازار سهام نیز با ته مایه هیجان همراه شود و پرشتاب باشد. با این حال شواهد حاکی از آن است که به تدریج و با تعیین بودجه 95شرکت ها و همچنین شفافیت بیشتر اثرات برجام بر اقتصاد، سهامداران با رفتار منطقی‌تری به سرمایه‌گذاری و تحلیل سهم‌ها پرداخته و بازار بتواند در خلال مسیر رشد با نوسانات معقول‌تری حرکت کند. به عبارت دقیق تر، اصلاح قیمت‌ها که در شرایط کنونی رقم می‌خورد به علت غیرقابل اندازه‌گیری بودن اثرات مثبت و منفی فضای فعلی اقتصاد است و در نتیجه شیب تغییرات بالا است. به هر حال کارشناسان معتقدند بازگشت به رکود در بازار سهام در شرایط کنونی دور از انتظار است و اصلاحات قیمتی، جزو طبیعت بازار بوده و در مجموع مانع از تداوم رونق بورس نخواهد شد.

 برآیند مثبت شاخص کل در جدال بزرگان
 نماگر شاخص کل روز گذشته با 383 واحد افزایش توانست به سطح 71 هزار و 394واحد برسد تا روز مثبت دیگری را برای سهامداران رقم بزند. شواهد در رفتار سهامداران بازار سهام به گونه‌ای است که نشان از افزایش صف فروش در بسیاری از سهم‌ها به‌خصوص شرکت‌های خودرویی دارد. به زعم بسیاری از تحلیلگران بورسی،سهام شرکت‌های خودرویی که ماه گذشته همگام با انتظارات مثبت، صعود 40درصدی را به ثبت رسانده بودند، این روزها نیاز به اصلاح قیمتی دارند. در این میان، صورت‌های مالی ضعیف این شرکت‌ها و زیان‌های انباشته بالای بسیاری از خودروسازان و قطعه‌سازان، نیاز به این اصلاحات قیمتی را بیش از پیش پررنگ نشان می‌دهد. با این حال، روز گذشته از میان هفت نماد ابتدایی اثرگذار بر شاخص «فارس» با 268 واحد بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص گذاشته و «مپنا» در رده دوم قرار گرفت. در همین زمینه نماد‌های «اخابر» و «وغدیر» به ترتیب با 52 و 36 واحد بیشترین اثر منفی را بر شاخص گذاشتند. در شرایطی که شاخص کل هم‌وزن مسیر نزولی را تجربه کرد و با افت 18/ 0 درصدی مواجه شد، رشد شاخص کل بیانگر غلبه نمادهای شاخص ساز بر نمادهای کوچک بود که در مجموع بازار سهام را مثبت نگه داشت. با این حال، صف فروش‌های سنگین در بسیاری از نمادهای معاملاتی احتمالا اصلاح قیمت‌هایی را در معاملات امروز رقم بزند.

 فاز اصلاحی در بازار سهام
 رفتار بازار سهام در روزهای اخیر به گونه‌ای است که به گفته کارشناسان به سمت یک تعادل در خرید و فروش سهام قدم بر می‌دارد. بورس تهران که در هفته‌های اخیر به دلیل سطح انتظارات سهامداران شاهد یک رفتار هیجانی صعودی بود، این روز‌ها به گونه‌ای رفتار می‌کند که احتمال اصلاح در شاخص را افزایش می‌دهد. در همین زمینه سلمان نصیرزاده؛ تحلیلگر بازار سهام درگفت‌وگویی با «دنیای اقتصاد» درخصوص روند این روزهای بازار گفت: روند مثبت بازار در پنجمین هفته متوالی مسبب بازده 16 درصدی شاخص و همچنین جهش 10 هزار واحدی نماگر کل شد.این روند باعث شد در مدت زمان کوتاهی، بازدهی مناسبی نصیب سرمایه گذاران شود، در این شرایط طبیعی است که بازار وارد فاز اصلاحی شده و از روند خریدهای هیجانی بدون پشتوانه بنیادی فاصله گرفته و به روند منطقی مد‌نظر بازگردد. وی همچنین افزود: درحقیقت پیش خور کردن دو رخداد خوشبینانه اثر لغو تحریم‌های هسته‌ای و کاهش نرخ سود بانکی که به رشد P/ E بازار منجر می‌شود، باعث شد که حجم تقاضای هیجانی در بازار افزایش یابد. اما در این میان، ارائه گزارش‌های 9 ماهه شرکت‌ها و افت در قیمت کالاهای جهانی باعث شد که رشد هیجانی تا حدودی تعدیل و از روز چهارشنبه هفته اخیر سیگنال‌هایی از شناسایی سود و آغاز استراحت دیده شود.

 نصیرزاده در توضیح این روند اصلاحی بیان کرد: نکته منفی که در جریان رشد هفته‌های اخیر شاخص وجود داشت درخصوص لیدر محوری صنایعی مانند خودرو بود. بررسی‌ها حاکی از آن است که عمده نقدینگی وارد شده به بازار از سمت گروه‌های خودرویی به دلیل خبرهای مثبت این صنعت بوده است. اینکه رشد بازار وابسته به گروه خودرویی باشد می‌تواند یک استراتژی منفی به شمار رود و نوسانات این گروه اثر روانی قابل‌توجهی بر سایر صنایع داشته باشد. با توجه به ارائه گزارش‌های 9 ماهه شرکت‌های خودرویی و شفافیت درخصوص خبر همکاری‌های بین‌الملل در این صنایع، به نظر می‌رسد در روزهای آینده شاهد روند اصلاحی در این گروه باشیم. این کارشناس درخصوص جزئیات اصلاح شاخص گفت: با توجه به آنکه ریسک سیستماتیک با لغو تحریم‌ها کاهش یافته می‌توان انتظار داشت که موج اولیه رشد فعلی آغازی برای خروج از رکود بازار سهام تلقی شود اما باید توجه داشت که موج‌های اولیه در بازگشت روندها همواره با هیجان مازادی مواجه خواهند شد؛ از این رو اصلاح و استراحت‌های بین روند ضروری است. این به‌ آن معنی است که روند انتظاری مثبت، به مرور زمان در شرکت‌ها صورت پذیرد. از این رو اثر عینی لغو تحریم‌های اقتصادی در شرکت‌ها، بهبود نسبی در اقتصاد جهانی و کاهش نرخ سود بانکی از مواردی است که می‌تواند تحولات بنیادی را در آینده بازار به همراه داشته باشد.

 نصیرزاده همچنین ادامه داد: تجارب تاریخی حاکی از آن است زمانی که بازار در فضای ابهام قرار دارد، روند نماگرها به گونه‌ای است که با افت یا نزول‌های هیجانی زیادی مواجه می‌شوند، در مقابل با شفافیت در شرایط بازار رفتار هیجانی کندتر شده و رفته رفته جای خود را به یک حرکت منطقی می‌دهد.به‌عنوان مثال با سفر روزهای اخیر رئیس‌جمهوری به فرانسه و شفاف شدن جزئیات قراردادهای شرکت‌های خودرویی به نظر می‌رسد سهامداران با رفتار منطقی‌تری در این گروه فعالیت کنند. با این وجود پیش‌بینی می‌شود ارائه گزارش‌های فصلی شرکت‌ها، تعیین بودجه سال 95 و اعلام پیش‌بینی سود شرکت‌های بورسی از عواملی است که باعث تامل بیشتر سهامداران در خرید و فروش سهام خواهد شد و فعالان بازار درهفته‌های آتی با تحلیل بر سودآوری سال آتی شرکت‌ها به انتخاب صنایع و سهام برتر متمایل خواهند شد و فعالیت در شرکت‌های زیان‌ده کاسته خواهد شد و توجه به نمادهای سودمحور با بنیادی قوی‌تر افزایش خواهد یافت. وی در پایان بیان کرد: بودجه سال 95 صنایع و شرکت‌ها می‌تواند حاکی از سیگنال‌هایی به بازار باشد که موج خوش‌بینی از سوی سهامداران را به سمت شرکت‌های بورسی منتقل کند. در این شرایط می‌توانیم از نیمه دوم اسفند ماه شاهد یک حرکت صعودی در بازار باشیم که تداوم قابل‌توجه‌تری نسبت به قبل داشته باشد.

 در گروه فلزی دیروز ذوب‌آهن اصفهان با تکرار زیان خود به صف فروش رفت. ذوب‌آهن اصفهان که در عملکرد ۶ ماهه با اعلام زیان ۷۴۲ ریالی به جای سود ۸۶ ریالی همه را متحیر کرده بود در عملکرد ۹ ماهه نیز به این زیان ادامه داد و دلایل آن را اعلام کرد. «ذوب» در این باره توضیح داده است: فروش 9 ماهه سال 94 نسبت به دوره مشابه سال قبل حدود 31 درصد کاهش داشته که ناشی از 9 درصد کاهش در مقدار فروش و 30 درصد کاهش در مبلغ فروش است. به‌طوری‌که نرخ متوسط فروش در 9 ماهه معادل 13 هزار و 734 ریال برای هر کیلوگرم بوده در حالی که میانگین در مدت مشابه سال قبل 16 هزار و 252 ریال بر هر کیلوگرم بوده است. افزایش سایر درآمدها (هزینه های) عملیاتی به دلیل زیان ناشی از تسعیر تسهیلات ارزی دریافتی طرح توازن و تسهیلات بانک توسعه صادرات از نرخ مبادله‌ای به نرخ آزاد ارز است. در این گروه فولاد کاوه جنوب کیش که از سال گذشته در بورس پذیرفته و در صف عرضه اولیه است، برنامه افزایش 6/ 16 درصدی در پیش گرفته است.

در گروه کانی غیر‌فلزی شایعه افزایش سرمایه سنگین شیشه قزوین بعد از مدت‌ها تایید شد و این شرکت اخراجی از بورس و حاضر در پایه فرابورس برنامه افزایش سرمایه ۱۶۰۰ درصدی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها را اعلام کرد.  شرکت شیشه قزوین که از مهر 91 به دلیل وضعیت نامناسب مالی و زیان انباشته و... از بورس اخراج و بعد از مدتی به بازار پایه فرابورس منتقل شده بود، در تدارک افزایش سرمایه سنگینی برآمده که از ماه‌ها قبل شایعه آن مطرح شده بود. براساس این گزارش، هیات مدیره «کقزوی» طبق مصوبه اول بهمن اعلام کرده‌اند گزارش توجیهی افزایش سرمایه 1600 درصدی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها برای حسابرس ارسال شده تا در صورت تایید و صدور مجوز، سرمایه 4/ 8 میلیارد تومانی کنونی به 8/ 142 میلیارد تومان برسد. هدف از این تامین اصلاح ساختار مالی و خروج از ماده 141 اصلاحیه قانون تجارت اعلام شده است.//مهرنوش سلوکی