بورس از نگاه همایون دارابی >>> هفته تکانه‌های شدید در بورس تهران؛ روند اصلاح قیمت سهام چقدر ادامه دارد؟ // 24 بهمن94  
 
 
بورس اوراق بهادار تهران هفته گذشته شاهد تداوم رشد بازار تحت فشار شدید ورود نقدینگی و تمایلات نوسان‌گیری بود و با افت و خیزهای قابل ملاحظه‌ای مواجه شد.

 هفته گذشته بازار همچنان با رشد قیمت‌ها مواجه بود هر چند این رشد به دلیل ویژگی‌های بازار سرمایه ایران از جمله وجود دامنه نوسان، حجم قابل ملاحظه معاملات اعتباری و حرکت‌های گروهی با رشد در بازارهای دیگر دنیا متفاوت بوده و به دلیل همین تفاوت‌ها میزان رشد و سرعت آن و البته کاهش قیمت‌ها نیز شرایط متفاوتی دارد. در این شرایط بازار پس از چند جهش در میانه هفته تحت تاثیر تمایل معامله‌گران به شناسایی سود با ریزش قیمت‌ها مواجه شد. از آنجا که در بازار سرمایه به دلیل داشتن دامنه نوسان در روند رو به رشد در هر مرحله مقدار بیشتری سهم در اختیار معامله‌گران قرار می‌گیرد در هنگام ریزش تمامی سهام جمع آوری شده در پله‌های صعودی در پله نخست نزولی قرار گرفته و صف‌های فروشی که تشکیل می‌شود از سوی معامله‌گران غیر‌قابل جمع‌آوری است. بنابراین، نقدینگی لازم در نخستین پله نزولی بازار عملا برابر درصدی مهم از نقدینگی پله‌های صعودی ارزیابی می‌شود. هر چند بازار سهام توانست روز چهارشنبه با ارزش معاملاتی برابر هزار و 200میلیارد تومان در بورس و 183میلیارد تومان در فرابورس از پس جمع‌آوری عرضه‌ها برآید و ریزش بازار در روز سه‌شنبه شکل و شمایل یک استراحت مقطعی را به خود گرفت اما بازار بدون تردید نیازمند اصلاحاتی است. اصلاح دامنه نوسان، حذف حجم مبنا، مهار حقوقی‌های دولتی و هماهنگ‌سازی آنها با هدف جلو‌گیری از یک طرفه‌سازی بازار و در نهایت کنترل دقیق تر معاملات اعتباری مواردی هستند که اجرای آنها به شدت مورد نیاز ارزیابی می‌شود. در همین حال بازار سهام هفته گذشته شاهد ناکارآیی سیستم معاملات نیز بود در حالی که بورس در خلال ماه‌های اخیر تاکید زیادی بر ورود سرمایه گذاران خارجی کرده است متاسفانه در حال حاضر حتی از پاسخگویی به نیاز‌های اولیه معامله‌گران داخلی و حتی کارگزاران باز مانده است. ناتوانی در ارائه حجم و قیمت معاملات در لحظه، سبب نگرانی معامله‌گران از وضعیت بازار شده است. در این شرایط هر چند بخشی از مشکلات ناشی از ایرادات اساسی بازار در مورد دامنه نوسان است، اما تداوم مشکلات نه تنها بورس را در سطح بین‌المللی توسعه نخواهد داد، بلکه مشتریان داخلی ایران را نیز از بازار سهام دور خواهد ساخت.

در صحنه اقتصاد جهانی اما با کاهش دوباره نفت نگرانی‌ها بازگشته و بازار جهانی طلا صعودی شده است در بازار جهانی نفت بهای هر بشکه نفت برنت به 30 دلار رسید بهای مس هم هر تن 4هزار و 507دلار رقم خورد. بهای سه فلز آلومینیوم، روی و سرب نیز به ترتیب یک هزار و 499دلار، یک هزار و 712دلار و یک هزار و 830دلار ثبت شد.

در بازار چه خبر بود؟
 بازار روز چهارشنبه پس از یک ساعت توفانی روز سه‌شنبه در تلاش معامله‌گران برای بازگرداندن تعادل به بازار خلاصه می‌شود. توجه به گروه خودرویی به‌عنوان گروه پیشرو بازار و گروه بانکی به‌عنوان گروهی که عرضه‌های سنگین و خارج از قاعده برخی حقوقی‌ها موجب بروز مشکلاتی در نقدینگی بازار شده است بیشتر از گروه‌های دیگر بازار مورد توجه بودند.در گروه بانکی روز سه‌شنبه عرضه‌های سنگین که مسبوق به سابقه نیز هست در نماد‌هایی نظیر بانک صادرات تراز نقدینگی بازار را با مشکل مواجه کرد. در

بازار روز چهارشنبه در گروه خودرویی مدیرعامل شرکت گروه سرمایه‌گذاری سایپا گفت: شفاف‌سازی و تجدید ساختار مالی باعث تشکیل صف خرید برای سهام سایپا شده و کمتر کسی حاضر به فروش سهامش است.سید‌مهدی آستانی درباره صف خرید ایجاد شده برای سهام سایپا اظهار کرد: علت ایجاد این صف، تجدید ساختاری است که در کل قرار است در شرکت‌های زیر گروه سایپا انجام شود. وی در ادامه با اشاره به اینکه شرکت‌های زیان ده ابتدا افزایش سرمایه و سپس کاهش سرمایه می‌دهند، تصریح کرد: این به معنای آن است که این شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی‌ها یا فروش برخی شرکت‌ها، افزایش سرمایه و سپس کاهش سرمایه می‌دهند تا زیان انباشته از بین برود. آستانی با بیان اینکه در تعدادی از این شرکت‌ها زیان انباشته بالاتر از نصف سرمایه‌شان است، گفت: این تغییرات باعث اقبال به سهام سایپا و شرکت‌های زیر مجموعه آن شده است.

 مدیر‌عامل شرکت گروه سرمایه‌گذاری سایپا با بیان اینکه پس از انجام این پروژه بسیاری از این شرکت‌ها می‌توانند از بانک‌ها وام بگیرند و از شمول ماده 141 قانون تجارت خارج شوند، اضافه کرد: این امر باعث ایجاد تحولی عظیم در گروه سایپا می‌شود. وی با اشاره به طلب هزار و 100 میلیارد تومانی «وساپا» از شرکت‌های زیر مجموعه تصریح کرد: در سال‌های گذشته به این شرکت‌ها اعلام شد که یا بدهی خود را به‌طور کامل پرداخت یا ماهیانه 2 درصد بهره بپردازند که این شرکت‌ها پرداخت بهره را آغاز کردند. آستانی خاطر‌نشان کرد: این امر باعث شد که سود زیادی را در شرکت سرمایه‌گذاری سایپا شناسایی و بین سهامداران توزیع کنیم و از سوی دیگر هم طی چند سال اخیر باید 137 میلیارد تومان مالیات بابت این سودها پرداخت می‌کردیم، این اتفاق باعث شد که در نهایت سودی وارد مجموعه نشود و سود تنها در دفاترشان نشان داده شود.

 مدیر عامل شرکت گروه سرمایه‌گذاری سایپا تاکید کرد: از سوی دیگر 137 میلیارد تومان هم به سازمان مالیاتی بدهکار شدیم و نقدینگی زیادی از شرکت خارج شد. وی با بیان اینکه توافق شده است مطالباتمان از سرمایه‌گذاری رنا را در قالب سهام سایپا وصول کنیم، تاکید کرد: قرار است مزایده‌ای طی 10 روز آینده برگزار و 9 درصد از سهام «خساپا» عرضه شود و خریدار این بلوک «وساپا» خواهد بود. آستانی تاکید کرد: شناسایی سود بابت دریافت 2 درصد بهره سالانه به خاطر مطالبات از زیرمجموعه ها، سالانه 70 میلیارد تومان از مجموعه ما خارج می‌کرد و اگر این روند ادامه می‌یافت اواخر سال 96 دچار ورشکستگی می‌شدیم، بنابراین به دنبال وصول مطالبات رفته و در نتیجه دیگر سودهای 2 درصد را شناسایی نکردیم که این موضوع باعث کاهش EPS ما از 18 تومان به 6 تومان در سال 94 شد و اگر چه در ظاهر سود کمتری می‌شود اما عملا سرمایه‌گذاری سایپا شفاف شده و جلوی افزایش زیان آن گرفته می‌شود. در گروه خودرویی ایران خودرو در شفاف‌سازی اعلام کرد که دریافت بخش اول خسارت از پژو در سال جاری 27ریال بر سود این شرکت اضافه می‌کند و تاثیرات مبالغ بعدی در سودهای سال‌های آینده مشاهده خواهد شد.

 در گروه قطعه‌سازها روان فن آور افزایش سرمایه 76 درصدی خود را از محل مازاد تجدید ارزیابی‌ها و «خرینگ» نیز افزایش سرمایه 205 درصدی خود از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها را به تایید حسابرس رسانده است. همچنین «خاذین» نیز افزایش سرمایه 1225 درصدی خود از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی و آورده نقدی سهامداران را به مجمع فوق‌العاده پیشنهاد کرده است. در گروه خودرویی شرکت بهمن دیزل طی گزارش 9 ماهه با پوشش 84 درصدی بودجه و تعدیل مثبت 2 درصدی نسبت به پیش‌بینی قبلی عمدتا به دلیل تغییر در ترکیب و تعداد فروش محصولات شرکت و کاهش برآورد هزینه‌های مالی مواجه شد. شرکت سایپا آذین افزایش سرمایه از مبلغ 100 میلیارد ریال به 1/ 325 میلیارد ریال (معادل 1/ 225درصد) از محل مطالبات حال شده سهامداران، آورده نقدی و مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها در مجمع عمومی فوق العاده را پیشنهاد داد.

در گروه غذایی اعلام پیشنهاد افزایش سرمایه شرکت لبنیات پاک از محل تجدید ارزیابی موجب تشکیل صف خرید در این نماد شد. «غپاک» براساس پیشنهاد هیات مدیره خود به مجمع فوق‌العاده برای افزایش سرمایه 433درصدی از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها برقرار می‌کند. در گروه حمل‌ونقل‌ تاید واتر خاورمیانه نیز با شایعاتی مبنی بر افزایش سرمایه 59 درصدی از محل سود انباشته مواجه شده است.

 در گروه فلزی اعلام افزایش سرمایه شرکت ذوب‌آهن اصفهان بحث‌ها در مورد این شرکت را افزایش داده است. هیات مدیره شرکت ذوب‌آهن اصفهان از پیشنهاد خود به مجمع فوق‌العاده سهامداران برای افزایش سرمایه 632 درصدی از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها خبر داده است. در گروه لیزینگی شرکت بهمن لیزینگ براساس گزارش شفاف‌سازی درخصوص پیش‌بینی بودجه سال 1395 اعلام کرد نظر به موضوع افزایش سرمایه شرکت از 600 میلیارد به 1000 میلیارد ریال و همچنین با توجه به لغو تحریم‌ها و رونق اقتصادی در سال 95 که تاثیر مستقیم در صنعت خودروهای سنگین دارد پیش‌بینی شده است تعداد فروش در سال 95 نسبت به 94 رشد چشمگیری داشته باشد که این موضوع باعث افزایش حجم فعالیت شرکت می‌شود که به تبع آن درآمد‌های حاصل از عملیات لیزینگ و بهای خرید خودرو افزایش می‌یابد. در گروه سرمایه‌گذاری، شرکت گسترش سرمایه‌گذاری ایران خودرو براساس گزارش شفاف‌سازی اعلام کرده که این شرکت قصد فروش کل سرمایه‌گذاری خود در شرکت محورسازان ایران خودرو به میزان 2/ 36 درصد با بهای تمام شده به مبلغ 68،555 میلیون ریال(قبل از افزایش سرمایه) را داشته و در حال حاضر در مرحله ارزیابی و بازاریابی جهت واگذاری سرمایه‌گذاری مذکور قرار دارد.

در گروه تجهیزات مپنا فروش یک میلیون و 25هزار برگه اوراق خزانه را آگهی کرده است، در بازار سهام افزایش حجم اوراق خزانه باعث شده است بازدهی این اوراق از 30درصد نیز بگذرد که نشانه نامناسبی برای وضعیت بدهی‌های دولت به شمار می‌رود. در گروه شوینده‌ها گلتاش نیز در مجمع خود یک هزار و 600ریال سود تقسیم کرد.