تخمین مدت زمان مطالعه‌ی مطلب: 4 دقيقه
>> پیش بینی وضعیت بازار دلار و ارز در سال 95 از نگاه عبده تبریزی >>> دلار تک نرخی می‌شود // 29 اسفند 94
وب سایت بورس نگار - قیمت دلار مبادله‌ای درسالی که گذشت از مرز 3000 تومان عبورکرد. کاهش فاصله دلار مبادله‌ای و آزاد این سوال را مطرح می‌کند که آیا در سال 95 میتوانیم منتظر تک نرخی شدن ارز باشیم یا خیر؟ حسین عبده تبریزی به این سوال چه جوابی می‌دهد؟
>> خرداد یا تیر 95 ارز تک نرخی می‌شود/ دلار مستعد جهش به بالای 4 هزار تومان است
حسین عبده تبریزی می‌گوید: من معتقدم نرخ ارز تا خرداد یا تیر می‌تواند یکسان شود. اما بدیهی است برای این مهم باید شرایطی در اقتصاد حکمفرما شود. مثلاً، در شرایطی که دولت مقداری ارز هندی دارد، مقداری ارز کره جنوبی و مقداری ارز چینی، روشن است محصولات متعددی با ماهیت‌های متفاوت در اختیار دارد که برای تک‌نرخی شدن، بانک مرکزی را به دردسر می‌اندازد.
این عضو شورای عالی بورس می‌گوید: اما اگر محدودیت‌های ارزی کشور برداشته شود، هزینه‌های معاملات ارزی کاهش یابد و از یک جنس واحد صحبت در میان باشد، بلافاصله باید به سمت تک‌نرخی‌شدن حرکت کنیم. وی تاکید می‌کند: اگر بانک مرکزی بتواند چهار یا پنج حساب در چند بانک بزرگ دنیا باز کند، اندکی شرایط‌مان عادی می‌شود. الان بانک‌های بزرگ با ایران کار نمی‌کنند؛ اگر با بانک مرکزی کار نکنند، با بانک‌های دیگرمان هم کار نخواهند کرد. در چنین شرایطی، فکر می‌کنم ظرف چهار ماه بتوانیم به سمت سیستم تک‌نرخی حرکت کنیم. در غیر این صورت، تک‌نرخی شدن بعید خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی به تجربه مثبت تک نرخی شدن ارز در دهه 80 اشاره کرده و می‌گوید: ما تجربه تک‌نرخی شدن ارز را در اوایل دهه 80 با موفقیت پشت سر گذاشته‌ایم. فساد چندنرخی بودن خیلی گسترده است، همه می‌خواهند به نظام تک‌نرخی برگردیم. اما متاسفانه رقمی که در بودجه برای قیمت ارز گذاشته شده، علامت نمی‌دهد که می‌خواهیم به سمت تک‌نرخی حرکت کنیم. رقم پایین را گذاشته‌اند و اگر کسی بخواهد به سمت تک‌نرخی حرکت کنیم، باید به نحو دیگری نرخ ارز و دلار را در بودجه تعریف کند.
به گفته وی خطر عمده این است که با دریافت ارز، بانک مرکزی در این بازار به شکل گسترده‌ای وارد شود. بانک مرکزی در شرایط فعلی ذخیره ارزی زیادی در اختیار ندارد و در عین حال متمایل است در سال آینده قیمت ارز خیلی بالا برود. با این حال فکر می‌کنم نرخ ارز فعلی، مستعد افزایش است. معتقدم با عادی شدن اوضاع مبادلات و افزایش تقاضا، نرخ ارز افزایشی خواهد بود. خوشبختانه بانک مرکزی الان از موقعیت صد درصد ارائه‌کننده ارز، به موقعیت 50 درصد ارائه‌کننده ارز پایین آمده است. چون صادرات غیرنفتی‌مان رشد نسبتاً خوبی داشته است، دیگران هم در بازار ارز فعال شده‌اند. وی به احتمال افزایش نرخ ارز در سال 95 اشاره کرد و گفت: به نظر من، پتانسیل دلار این است که تا پایان سال آینده به بالای چهار هزار تومان برسد. البته، این نرخ می‌تواند یکی از عناصر نگران‌کننده برای تورم باشد. اگر بانک مرکزی بازهم بخواهد نرخ را پایین‌تر نگه دارد، مجبور است از ذخایر ارزی خود خرج کند.
او همچنین در مورد راه‌اندازی بازار مشتقه ارزی گفت: می‌دانید شرط بانک مرکزی این است که اول به سمت سیستم تک‌نرخی برویم که شرط درستی هم هست. مجوزی که شورای عالی بورس به صورت مشروط صادر کرده است، مربوط به آتی ارز است. من فکر می‌کنم در فضای فعلی، بازار آتی ارز، حتماً سفته‌بازانه خواهد بود. برای اینکه آنهایی که عرضه‌کننده ارز هستند، می‌دانند که نرخ پایین نخواهد آمد. بنابراین، کسانی که علاقه‌مندند در این بازار بیایند، کسانی هستند که در این بازار فقط تقاضا دارند. بنابراین اگر بانک مرکزی، از این بازار حمایت نکند مشتقه ارزی کار نخواهد کرد. چون تبدیل به بازار یک‌طرفه‌ای می‌شود که صرفاً تقاضا در آن حکم‌فرماست.
عبده خاطرنشان کرد: بانک مرکزی، بازیگر عرضه اصلی این بازار است. از طرفی ما بازارهایی مثل فارکس را هم ممنوع و غیرقانونی اعلام کرده‌ایم. فکر می‌کنم بازار مشتقه، شاید در سال 1395 با سختی بتواند شکل بگیرد و اگر هم شکل بگیرد، بازار کاملی نخواهد بود. چون همان‌طور که گفتم، عناصر غیررقابتی در آن وجود دارد. از این نظر، یک بازار نصفه و نیمه، مثل بازار آتی سکه خواهد بود که حجم آن می‌تواند خیلی بالاتر از بازار سکه باشد. اما عملکرد بازار سکه را که نگاه می‌کنیم، عملکرد رقابتی در آن نمی‌بینیم و مطمئن هم نیستیم که به سیاست‌های پولی کمک کرده باشد.//اقتصادنیوز
