>> سرایت جو خودرو به کل بازار >>> حقوقی‌های بورس در تلاش برای جبران مافات // 16 فروردین 95

شوک خودرویی‌ها به بورس تهران

روز گذشته شاخص کل بورس تهران با فضای منفی در گروه خودرویی با افت 684 واحدی به سطح 80 هزار و 853 واحد رسید. افت 5/ 3 درصدی شاخص صنعت خودرو فضای منفی را در کل بازار به وجود آورد. جو منفی خودرویی به‌عنوان لیدر ماه‌های گذشته بازار فشار عرضه را در سایر نمادهای بازار افزایش داد. پس از ثبت جهش گروه خودرویی در ماه‌های اخیر بالاخره شاهد اصلاح جدی قیمت در این نمادها هستیم. از ابتدای زمستان تا پایان سال گذشته این نمادها با جهش‌های متوالی مواجه شدند. در شروع سال جدید سرانجام شاهد شروع نخستین فاز اصلاحی گروه خودرویی پس از رالی پرشتاب زمستانی در این گروه هستیم. در این شرایط، با وجود حمایت حقوقی‌ها به خصوص در معاملات روز گذشته فشار سنگین عرضه‌ها افت قیمت سهام را به دنبال داشت. بررسی‌ها حاکی از این موضوع است که در مدت زمان رشد بازار در سه‌ماه‌پایانی سال شاخص کل نزدیک به 20 درصد از رشد خود را مدیون گروه خودرویی است. این در حالی است که این گروه حدود 5 درصد از ارزش کل بازار را به‌طور میانگین در این مدت در اختیار داشته است. در این شرایط، فضای منفی لیدر بازار باعث شد که عوامل منفی در سایر نمادهای بورسی خودنمایی کنند، در نتیجه شوک این گروه به بازار شاهد افت عمومی قیمت سهام در روز گذشته بودیم.

سرایت جو خودرو به بازار
 شاخص کل بورس تهران در روز گذشته با افت 684 واحدی (معادل 8/ 0 درصد) مواجه شد. در حالی که نمادهای خودرویی در روز گذشته تحت فشار فروش سنگین سهامداران با صف‌های فروش مواجه بودند. حمایت‌های سنگین تا لحظات پایانی معاملات در نمادهایی مانند «خساپا» جمع شدن این صف‌ها را به دنبال داشت. صف‌نشینی معامله‌گران در کمترین بازه قیمتی در نمادهای خودرویی از نکات قابل توجه در بازار دیروز بود.

 در زمان رشد پرشتاب بازار از اواسط دی تا پایان سال گذشته بارها به لیدرمحوری صنعت خودرو در بازار اشاره شده بود. به این ترتیب‌، در بازه زمانی جهش خودرویی‌ها دیگر نمادها رشد آرامی را در پیش گرفته و در زمان کاهش قیمت سهام در این گروه فضای منفی در سایر نمادهای بازار را شاهد بودیم. سوق حجم بالایی از نقدینگی به این گروه لیدر در سه ماه پایانی رشد 195 درصدی شاخص خودرو را رقم زد. در حالی که در نیمه دی سهم گروه خودرو از ارزش بازار 3 درصد بود که در روز پایانی معاملات اسفند این نسبت به 8/ 6 درصد رسید. رشد این گروه به‌طور خالص اثر نزدیک به 3500 واحدی را بر رشد شاخص کل داشته است (معادل 20 درصد رشد شاخص). جهش ارزش بازار گروه خودرویی کاملا گویای سرمایه‌های فراوانی است که به منظور کسب سود حداکثری در فضای مثبت آن روزهای خودرو به سمت این صنعت کشیده شد. در آن دوره، نگاه بازار به گروه خودرویی دوخته شده بود. هنگام تشکیل صف‌های سنگین خرید در خودرویی‌ها سایر نمادهای بازار نیز رشدهای آرامی را دنبال می‌کردند. این رشدهای آرام در فضای مثبت خودرویی، باعث شد شاخص کل از رشد گروه خودرویی جا بماند. این موضوع در زمان نزول خودرو نیز مشاهده شد و همگام با فشار فروش در سهام خودرویی دیگر نمادها نیز در مسیر نزولی قرار گرفتند.

 در سال جدید شناسایی سود و به سر رسیدن انتظارات برای اصلاح قیمت جدی گروه خودرو، روند نزولی در این گروه آغاز شد. در شرایط کنونی، تداوم نزول لیدر بازار، فضای منفی را در کل بازار ایجاد کرده است. سرایت فضای منفی این گروه در کل بازار عاملی برای نزول سایر نمادهای بازار بود. در این میان، سایر عوامل مانند سیگنال‌های منفی از بازار جهانی (افت قیمت نفت و سایر کالاها) در کنار نزول غیر منطقی نرخ دلار و همچنین روند اصلاح قیمت سهام از عوامل بنیادی فشار بر قیمت سهام بود اما فضای منفی خودرویی را می‌توان به‌عنوان جرقه‌ای برای خودنمایی سایر عوامل منفی در بازار دیروز دانست.

 در روز پرحجم معاملات دیروز چهارنماد گروه خودرو با حجم معاملات 448میلیون سهم حدود 32 درصد از حجم کل معاملات را به خود اختصاص دادند. نماد «خساپا» با معامله بیش از 168 میلیون سهم بیشترین حجم معاملات را در اختیار داشت. از ابتدای معاملات دیروز حمایت حقوقی‌ها را در این نماد شاهد بودیم. در حالی که چند بار صف فروش در این نماد از سوی حقوقی‌ها جمع‌آوری شد، اما فشار فروش بار دیگر باعث تشکیل دوباره این صف‌ها شد. در پایان معاملات اما، حمایت پرشور حقوقی‌ها سرانجام بر عرضه‌های سنگین غلبه کرد و صف‌ها در این گروه جمع شد.

 در حالی که به نظر می‌رسد حمایت حقوقی‌ها پایانی بر روند نزولی سهام محسوب شود، اما باید در نظر داشت که برخی از سهامداران عمده در انتظار رشد قیمت سهام به منظور تخلیه تدریجی سبد خود از سهام خودرویی هستند. در این خصوص، در نماد «خودرو» سرمایه‌گذاری صنعت و معدن بخشی از سهام خود را در هفته‌های گذشته به بازار عرضه کرده است. در نماد «خساپا» نیز شاهد فشار فروش بزرگ‌ترین‌ سهامدار این گروه، صندوق بازنشستگی کارکنان فولاد به منظور تامین نقدینگی هستیم. گرچه انتظار می‌رود این معامله‌گران در مواجهه با صف فروش از مقدار عرضه‌های خود بکاهند اما احتمال اینکه هنگام رشد قیمت شاهد عرضه در این گروه باشیم، وجود دارد. از سوی دیگر، خبرهای مثبت برای گروه خودرویی مانند نهایی شدن قراردادها با شرکای خارجی ممکن است بتواند بار دیگر فضای مثبتی را در این گروه و به دنبال آن در کل بازار ایجاد کند.

 معاملات در گیر اعتباری‌ها
 کارشناسان در ماه‌های اخیر به اخذ نزدیک به 3 هزار میلیارد تومان اعتبار از سوی معامله‌گران بازار سهام اشاره داشتند. این حجم عظیم اعتبارات در بازار سهام که به‌عنوان پول‌های داغ (HoT money) شناخته می‌شود، نگرانی از فشار فروش را در مواجهه با روند نزولی ایجاد کرده است. صرفه اقتصادی این اعتبارات در کسب سودهای حداکثری در زمان کوتاه است. بر این اساس به نظر می‌رسد در روند صعودی بازار و توجه عمومی به گروه خودرویی بخش زیادی از این اعتبارات به این گروه جذب شده است. تصفیه این اعتبارات، که معمولا به‌صورت ماهانه صورت می‌گیرد، فشار فروش را به‌طور سنتی افزایش می‌دهد. در شرایط کنونی به دلیل، مقادیر بالای اعتبارات جذب شده در بازار و به خصوص گروه خودرویی و به منظور فرار از زیان، احتمال افزایش فشار فروش در بازار وجود دارد. فضای ملتهب گروه خودرو در روزهای اخیر علاوه بر قرار گرفتن قیمت‌ها در سطوح حساس به حضور این پول‌های داغ در این گروه اشاره دارد. به این ترتیب، حالت میانه را نمی‌توان در معاملات این گروه مشاهده کرد و معاملات معمولا در بیشترین و کمترین بازه قیمتی سهام صورت می‌گیرد.

 اهرم «فارس» زیر شاخص
 علاوه بر افت 8/ 0 درصدی شاخص کل، شاخص کل هم وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) نیز افت 45/ 0 درصدی را تجربه کرد. افت نمادهای بزرگ مانند «پارسان»، «فولاد»، «رمپنا»، «شبندر»، «شپنا» و همچنین «همراه» با بیشترین اثر منفی، افت بیشتر شاخص کل را به دنبال داشته است. افت قیمت نفت و همچنین سیگنال‌های نامناسب از سودآوری این گروه بار دیگر فضای منفی را در این گروه ایجاد کرده است. این موضوع در کنار معضلات قیمت‌گذاری و مواد اولیه در این گروه فضای منفی را تشدید کرد. «فولاد» که در معاملات هفته گذشته از شاخص حمایت کرده بود، با بازپس‌گیری رشد خود در مدار نزولی قرار گرفته است. همان‌طور که گفته شد سیگنال‌های منفی برای سایر صنایع در روزهای قبل نیز در بازار حضور داشت با این حال، فضای منفی لیدر بازار باعث شد که این عوامل خودنمایی کنند و بر قیمت سهام فشار وارد کنند. در این شرایط، در حالی که شاخص افت بیش از 900 واحدی را نیز تجربه می‌کرد با مشارکت سهامدار حقوقی در سمت خرید سهام در نماد شاخص ساز «فارس»، این نماد توانست رشد شاخص کل را تعدیل کند.

 طی معاملات روز گذشته در بورس تهران شاخص کل با 684 واحد افت مواجه شد و کانال 81 هزار واحدی را ترک کرد. پس از افت ارزش معاملات در روزهای نیمه تعطیل ابتدای فروردین ماه، حال ارزش معاملات دوباره به سطوح قابل قبولی رسیده است. گرچه به نظر می‌رسد هنوز خبری از رونق چشمگیر بهمن ماه سال گذشته نیست.

 از میان 37 صنعت حاضر در بورس تهران، روز گذشته 13 صنعت با رشد قیمت مواجه شدند و در طرف دیگر 24 صنعت با افت قیمت همراه بودند. در میان صنایع مثبت، گروه ابزار پزشکی با تک سهم جنجالی آکنتور، با 5 درصد رشد مواجه شد و در صدر فهرست گروه‌های مثبت بورس قرار گرفت. پس از آن شاخص گروه‌های زراعت، محصولات کاغذی و سیمان به ترتیب با رشدهای 58/ 2، 12/ 2 و 79/ 1 درصد مواجه شد و در رتبه‌های بعدی قرار گرفت. از طرف دیگر گروه‌های محصولات چوبی، استخراج نفت و گاز و خودرویی‌ها با افت به ترتیب 34/ 4، 83/ 3 و 51/ 3 درصدی مواجه شدند که باعث شد سهامداران این گروه‌ها متحمل بیشترین زیان در روز گذشته باشند.

 طبق روال معمول هفته‌های گذشته، بیشترین ارزش معاملات به گروه خودرویی اختصاص یافت. به نظر می‌رسد این گروه به رغم رشد قابل توجه طی سه ماه گذشته، هنوز مورد توجه بازار است. این گروه روز گذشته بیش از 100 میلیارد تومان ارزش معاملات را به خود اختصاص داد. این در حالی است که ارزش معاملات بورس در روز گذشته تقریبا 390 میلیارد تومان بود. پس از آن گروه‌های شرکت‌های سرمایه‌گذاری، محصولات پزشکی و بانک‌ها و موسسات اعتباری و همچنین گروه محصولات شیمیایی بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند.

 حقوقی‌ها در تلاش برای جبران مافات
 پس از رشد سرسام آور قیمت در نمادهای مختلف گروه خودرویی طی سه ماه پایانی سال گذشته، گمانه‌زنی درباره تغییر لیدر بازار میان فعالان بورس بالا گرفت. برخی کارشناسان معتقدند گروه خودرویی بخش مهمی از آثار مثبت پساتحریم را اصطلاحا پیش‌خور کرده است و به این زودی‌ها توان ادامه رشد با شتاب قبلی را ندارد. از طرف دیگر طی سه ماه گذشته، گروه خودرویی لیدر بی چون و چرای بازار بود. هر بار که این نمادها با رشد قیمت‌ها و صف‌های خرید مواجه می‌شدند، کلیت بازار نیز سبزپوش می‌شد و هر بار نیز که فشار فروش در نمادهای خودرویی افزایش می‌یافت، کلیت بازار و شاخص کل مسیری نزولی در پیش می‌گرفت. حال که گروه خودرویی با ثبات قیمت و نوسان در محدوده‌ای خاص مواجه شده است، گمانه‌زنی‌ها برای پایان صعود خودرویی‌ها شدت بیشتری به خود گرفته است. حال فعالان بازار به دنبال لیدر جدیدی می‌گردند تا رشد بعدی بازار را رقم بزنند.

 در سال‌های 92 و 93 هربار سخن از تاثیرپذیرترین گروه‌ها از لغو تحریم می‌رفت، بیشترین تاکید بر گروه‌های خودرویی، بانکی و حمل‌و‌نقل دریایی می‌شد. اما از میان این سه گروه تنها خودرویی‌ها بودند که به سرعت با رشد قیمت مواجه شدند. این در حالی بود که گروه بانکی که می‌توانست یکی از لیدرهای بازار باشد، با رشد قیمت آهسته و کم جان مواجه شد. دلایل مختلفی برای جاماندن بانکی‌ها از خودرویی‌ها عنوان می‌شود؛ اما به‌عنوان خلاصه ترین و اثرگذارترین دلیل عدم رشد می‌توان به رفتار سهامداران حقوقی بانک‌ها اشاره کرد.

 شاخص گروه بانکی، مانند شاخص گروه خودرویی از ابتدای دی سال گذشته رو به رشد گذاشت؛ اما در حالی که شاخص گروه خودرویی بیش از 220 درصد رشد را تجربه کرد، گروه بانکی با رشد نسبتا ملایم 28 درصدی مواجه شد. هر بار که نمادهای بانکی برای رشد شدید خیز برمی داشتند، عرضه‌های سنگین حقوقی ظاهر می‌شد و به تمام تقاضای شکل گرفته پاسخ می‌داد. تا اینکه نوبت به معاملات ابتدای سال پس از تعطیلات رسمی نوروز رسید. تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد حقوقی‌های بازار در هفته دوم فروردین ماه مشارکت کمتری چه در خرید و چه در فروش سهام دارند. همین موضوع است که باعث افت نسبی ارزش معاملات در هفته دوم فروردین ماه می‌شود.

 در هفته دوم فروردین ماه امسال نیز این تجربه تکرار شد و با حضور کمرنگ حقوقی‌ها، شاخص گروه بانکی با رشد تقریبا 6درصدی مواجه شد. انتظار می‌رفت پس از 13 فروردین ماه که تمام فعالان بازار رسما فعالیت خود را آغاز می‌کنند، فشار فروش بیشتری در نمادهای مختلف مشاهده شود. اما در عوض حقوقی‌ها در اغلب نمادهای مهم، از جمله خودرویی‌ها و بانکی‌ها، اقدام به مشارکت در خرید کردند. این در حالی بود که خالص خرید حقوقی‌ها در روز گذشته کمتر از خالص فروششان در کل بازار بود و همچنان این حقیقی‌های بازار هستند که جلودار تحرکات بازار هستند. اگرچه همه نمادهای بانکی در روز گذشته با افت قیمت مواجه شدند؛ اما رفتار حقوقی‌ها جالب توجه بود. در تمام معاملات به جز معاملات سهام بانک صادرات، حقوقی‌ها اقدام به حمایت قیمتی کردند. برای مثال در نماد بانک ملت حقوقی‌ها 64 درصد از ارزش خرید را به خود اختصاص دادند؛ در حالی که در سمت عرضه تنها 20 درصد را بر عهده داشتند. همین اتفاق در نمادهای وتجارت، وپاسار و وانصار رخ داد. این اتفاق در حالی رخ داد که حقوقی‌های بازار می‌توانستند اندکی صبر کنند و در قیمت‌های پایین تر خریدار باشند؛ چرا‌که رفتار آنها در گذشته بازار را از امکان رشد هیجانی سهام بانکی ترسانده بود. شاید حقوقی‌ها با این رفتار نشان دادند که دست کم در کوتاه مدت با رشد قیمت سهام بانکی موافق هستند. به این ترتیب شاخص گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری در روز گذشته با افت 93/ 1 درصدی مواجه شد تا بازده این گروه از ابتدا به 3 درصد تنزل یابد. بیشترین ارزش معاملات در این گروه به نمادهای وبملت، وبصادر و وتجارت اختصاص یافت. بیشترین رشد قیمت در این گروه به سهام بانک کارآفرین (وکار) اختصاص یافت. در واقع این نماد تنها نمادی بود که در این گروه با رشد قیمت مواجه شد. در طرف دیگر نمادهای وبصادر، وسینا و وتجارت بیشترین افت قیمت را به خود اختصاص دادند.

 سرمایه‌گذاری‌ها، پرمعامله‌تر از گذشته
 چندی هست که سهام شرکت‌های سرمایه‌گذاری با سرعت بیشتری معامله می‌شود. این گروه که از لحاظ ارزش بازار در رتبه یازدهم گروه‌های بورسی قرار دارد، طی معاملات روز گذشته، پس از گروه خودرویی، در رتبه دوم نقدشونده‌ترین گروه‌های بازار قرار گرفت. این گروه در بازه زمانی سه ماه گذشته نیز در رتبه ششمین صنعت نقدشونده قرار گرفته است. دلیل اصلی توجه سهامداران به این گروه، همان دلیلی است که خودرویی‌ها را نقدشونده‌ترین کرده است. فعالان بازار بیشتر به نمادهایی از گروه شرکت‌های سرمایه‌گذاری توجه دارند که در صنعت خودرو و ساخت قطعات فعالیت بیشتری دارند. شاخص این گروه در روز گذشته با افت 68/ 0 درصدی مواجه شد. در این میان نمادهای وساپا، وبهمن و وبهمنح بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص دادند. بیشترین افزایش قیمت نیز در این گروه به نمادهای وبهمنح، وبهمن و پردیس اختصاص یافت. در طرف دیگر نیز نمادهای وسپهح، وبیمه، وملت و واتی بیشترین افت قیمت را در این گروه تجربه کردند. گروه شرکت‌های چند‌رشته‌ای صنعتی نیز در روز گذشته روز کم‌معامله‌ای را پشت سر گذاشت. شاخص این گروه روز گذشته با افت 68/ 0 درصدی مواجه شد و بیشترین ارزش معاملات در این گروه به نماد وامید اختصاص یافت. بیشترین و کمترین افت قیمت نیز در این گروه به نمادهای وصندوق و وبانک اختصاص یافت.

 گروه لاستیک، جامانده از خودرویی‌ها
 روند قیمتی گروه لاستیک و پلاستیک از جمله عجایب این روزهای بورس تهران است. در حالی که شاخص گروه خودرویی در مدت سه ماه بیش از 200 درصد رشد کرد شاخص گروه لاستیک و پلاستیک تقریبا در جا زد. این در حالی است که اگرچه اوضاع سودآوری صنعت لاستیک و پلاستیک چندان جالب نیست، اما اوضاعی به مراتب بهتر از گروه خودرویی دارد. شاخص این گروه از ابتدای زمستان سال گذشته از محدوده 14 هزار و 400 واحد به عدد 18 هزار و 175 واحد رسید و پس از آن مسیر نزول را در پیش گرفت. شاخص این گروه در روز گذشته در عدد 15 هزار و 660 واحد بسته شد و افت 41/ 1 درصدی را تجربه کرد. این در حالی است که این صنعت یکی از مرتبط‌ترین صنایع به گروه خودرویی است و با رونق گرفتن فروش خودرو، با یک اختلاف زمانی، فروش صنایع لاستیک نیز افزایش خواهد یافت. شاخص این گروه از ابتدای دوره رشد گروه خودرویی تا‌کنون تنها 9 درصد رشد داشته است. طی معاملات روز گذشته بیشترین ارزش معاملات در این گروه به نمادهای پلاسک، پتایر و پدرخش اختصاص داشته است. نه تنها شرکت‌های تولیدکننده لاستیک خودرو رشد چندانی در ماه‌های اخیر نداشته‌اند، بلکه در گروه خود نیز بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص نمی‌دهند. بیشترین افت قیمت در این گروه در روز گذشته به ترتیب به نمادهای پسهندح (حق تقدم صنایع لاستیکی سهند)، پتایر (ایران تایر) و پاسا (ایران یاساتایر) اختصاص یافت که هریک به ترتیب با افت 21/ 8، 74/ 4 و 59/ 4 درصدی مواجه شدند. در طرف دیگر بیشترین رشد قیمت در این گروه به نماد پدرخش (درخشان تهران) تعلق داشت. این نماد در روز گذشته تنها نماد رشد کرده در میان نمادهای گروه لاستیک و پلاستیک بود.//دنیای اقتصاد