>>بررسی تاثیر حذف صفر از پول ملی بر بازارهای بانک، بیمه و بورس

>>> نظرات موافقان و مخالفان تبدیل پول ملی به تومان//

تاثیر حذف صفر بر بازارهای مالی
 به دنبال طرح مصوبه اخیر هیات‌دولت مبنی بر تغییر واحد پول از ریال به تومان برخی نگرانی‌ها از ایجاد تورم و بروز اختلال در سیستم‌های مالی در بازارهای بانک، بیمه و بورس ایجاد شده است. با نگاهی به تجربه دیگر کشورها بدیهی است که اجرای این طرح نیازمند مطالعات بیشتری است تا جایی که هزینه‌های چاپ پول مجدد و خروج سکه از چرخه پولی همگی سردرگمی در محاسبات روزانه را برای مردم به همراه خواهد داشت، البته در بازار سهام نیز برای شرکت‌هایی که سوددهی در سطح کمتر از رقم ۱۰۰۰ ریال را دارند، این پرسش مطرح است که «رند کردن» ارقام چه اثری را در پی خواهد داشت؟ در همین راستا به بررسی اثرات حذف یک صفر با نظرخواهی از فعالان بازار پول و سرمایه پرداخته‌ایم که در گزارشی که در ادامه می‌خوانید می‌آید. عمده کارشناسان حذف یک صفر را عملا بی‌تاثیر در بخش‌های مختلف اقتصادی و بازارهای مالی می‌دانند و معتقدند که برای یک تغییر اساسی نیازمند حذف صفرهای بیشتری هستیم. با این حال، اثرات احتمالی تورمی و حساسیت برخی عوامل غیراقتصادی در شرایط کنونی، احتیاط بیشتری را برای انجام این اقدام می‌طلبد.

هزینه اندک چرخش از «ریال» به «تومان»
ولی‌الله سیف در حاشیه مراسم بزرگداشت روز حسابدار در مورد تغییر رسمی واحد پول از ریال به تومان به «دنیای اقتصاد» گفت: مصوبه اخير دولت به‌عنوان بخشي از لايحه قانون بانک مرکزي، با هدف رسميت بخشيدن به عرف متداول و مرسوم در جامعه، تسهيل مبادلات و منطبق با واقعيات اقتصادی کشور و همخوانی با فرهنگ عمومی مردم تنظيم شده و فاقد آثار رواني و تورمي است و با توجه به وجود بستر فناوري اطلاعاتي مناسب و گسترش و نفوذ مناسب بانکداري الکترونيکي در کشور، با کمترين هزينه و زمان، قابليت اجرا دارد. رئیس کل بانک مرکزی افزود: در طول چند دهه گذشته به دليل تورم انباشته، «ريال» عملا از مبادلات اقتصادي روزمره حذف شده و «تومان» جايگزين آن شده است بنابراين، مصوبه دولت در زمينه تغيير رسمی واحد پول ملي از «ريال» به «تومان» اقدامي برای تسهيل نسبی مبادلات اقتصادي آحاد جامعه، رسميت بخشيدن به عرف مورد قبول مردم کشور و در انطباق با واقعيت‌هاي موجود کشور است. وی افزود: اصلاح پولی در اولویت‌های بانک قرار دارد و در این زمینه مطالعات جامعی در بانک مرکزی و پژوهشکده پولی و بانکی صورت گرفته به‌طوری که پیش‌نیازهای آن به‌طور کامل شناسایی شده است، بنابراین مطالعات برای اجرایی ساختن آن مستلزم دستیابی به شرایط مناسب اقتصادی از جمله تورم تک رقمی پایدار و ثبات اقتصادی است.

 
اثر مثبت حذف صفر بر معاملات بورسی
رضا کیانی، مدیر تحقیق و توسعه شرکت بورس تهران با اشاره به این مطلب که در شرایط کنونی قیمت سهام و انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت و عموما سود تقسیمی شرکت‌ها در مقیاسی فراتر از ریال قرار دارند، گفت: هرچند سود تقسیمی شرکت‌ها معمولا شامل بخش ریالی است، تبدیل ریال به تومان می‌تواند بر پرداخت سود تقسیمی تاثیرگذار باشد. وی تصریح کرد: البته با توجه به اینکه این امر منجر به «گرد به پایین» (round down) اعداد سود تقسیمی می‌شود، عملا تا حدی به عدم خروج منابع از شرکت‌ها کمک خواهد کرد، البته باید توجه داشت که این تاثیر اندک خواهد بود.

وی به دیگر اثر پیش روی بازار سهام یا حذف صفر اشاره و اظهار کرد: در معاملات اوراق بهادار نیز تبدیل واحد پول از ریال به تومان عملا بالا بردن حداقل تغییرات قیمتی (tick size) است که بورس تهران مدتی است برای واقعی‌تر شدن رقابت معاملاتی و کاهش بار سامانه معاملاتی به دنبال آن بوده است. وی گفت: در همین راستا بورس تهران با بررسی زیر ساخت‌های بازار سرمایه پیشنهادهایی را به سازمان بورس ارسال کرده و از جمله پیشنهاد اعمال حداقل تغییرات قیمت در دامنه‌های متفاوت قیمتی را ارائه کرده است. مدیر تحقیق و توسعه شرکت بورس معتقد است از نظر معاملاتی نیز این امر به واقعی‌تر شدن رقابت قیمتی در بازار کمک خواهد کرد. کیانی افزود: از نگاه کلی نیز با توجه به اینکه مردم در معاملات روزمره خود عملا اقدام به حذف ریال کرده‌اند، به نظر می‌رسد این تغییر، شوک روانی به جامعه وارد نکند. در کل این اقدام با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد کشور و تجربیات سایر کشورها مثبت ارزیابی می‌شود.

 
پیشنهادی برای اصلاح اساسی پولی
دکتر عبدالناصر همتی، رئیس کل بیمه مرکزی ایران درگفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از منظر دیگری به بررسی تبديل ریال به تومان كه درعمل حذف يك صفر از پول ملی را به دنبال دارد، پرداخت و گفت: «باید به دنبال اصلاح اساسی پولی باشیم که این اصلاح اساسی با حذف سه صفر از پول ملی محقق می‌شود.»همتی برای عدم موفقیت این طرح سه دلیل برشمرد و توضیح داد: اینک رابطه دلار با پول ایران دربازارهای رسمی 33 هزار ریال است که تبدیل ریال به تومان تاثیری براین شرایط ندارد و تنها با حذف سه صفر از پول ملی این رابطه به 33 ریال یا 3/ 3 تومان می‌رسد که به‌نظر منطقی می‌آید. وی با بیان اینکه ایران می‌تواند تومان را به‌عنوان پول ملی تعیین کند و ریال را زیرمجموعه آن نگه‌دارد، یادآور شد: دلار هم‌چنین شرایطی را دارد، دلار پول ملی آمریکاست و سنت را در زیرمجموعه خود دارد. همتی با تاکید بر اینکه نباید زمان را صرف کاری کرد که در نهایت تاثیری ندارد، گفت: تاثیر یک صفر تنها منجر به طرح سوالات مردم و ابهاماتی بین آنها می‌شود و بدون نتیجه منطقی هزینه بالایی به کشور تحمیل می‌کند که در سطح بین‌المللی رابطه دلار و تومان نیز به قوت خود باقی است. او اصلاح پول ملی در لایحه بررسی قانون بانک مرکزی را دلیل دوم برای عدم موفقیت این طرح عنوان کرد و افزود: بررسي لايحه «قانون بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران» دارای ده‌ها مساله است و نباید اصلاح واحد پول ملي را در این لایحه بررسی کرد. این اقتصاددان گفت: این طرح یک پروژه ملی است و باید در قالب یک قانون مجزا با تعیین کارگروهی ویژه مورد بررسی قرار گیرد و تمام ابعاد آن از نظر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مورد مطالعه قرار گیرد.

همتی در پاسخ به پرسش «دنیای اقتصاد» مبنی بر اینکه نظر شما درخصوص این گفته که اینک شرایط برای حذف سه صفر از پول ملی فراهم نیست و باید منتظر ثبات اقتصادی بود، چیست، توضیح داد: ارزش پول ملی کشورمان طی بیست سال گذشته کاهش بیست برابری داشته است، در عین حال تورم سنگینی را به‌خصوص طی سال‌های اخیر تجربه کرده‌ایم؛ بنابراین اگر سه تا صفر هم حذف شود و واحد پول تومان باشد، چون دیگر آن شرایط تورمی تکرار نمی‌شود، تضعیف آن ده‌ها سال طول می‌کشد. رئیس کل بیمه مرکزی ایرا‌ن بار دیگر بر اجرای کامل طرح اصلاح پولی تاکید کرد و گفت: اکنون خرید کوچک‌ترین‌ کالا با کمتر از 1000 ریال مقدور نیست، بنابراین با حذف سه صفر ارزش ارزان‌ترین کالا یک ریال است که این اتفاق تاثیری بر تورم ندارد. همتی خاطرنشان کرد: در اصلاح پول ملی حذف بیش از سه صفر می‌تواند تاثیر تورمی داشته باشد و اگرچه تبدیل ریال به تومان و حذف تنها یک صفر تاثیری ندارد.

 
بی‌اثری حذف یک صفر از پول ملی
قائم مقام موسسه اعتباری ملل نیز در این‌باره به «دنیای اقتصاد» گفت: تغییر ریال به تومان سیاست درستی است که به احترام مردم از سوی دولتمردان گرفته شده است همانگونه که در زمان رضاشاه، ریال به واحد پولی افزوده شد ولی مردم همچنان از کلمه تومان استفاده می‌کردند. محمد‌رضا مروجی در پاسخ به این سوال که آیا حذف یک صفر بر نرخ تورم تاثیرگذار خواهد بود، تصریح کرد: تاثیری نخواهد داشت همان‌گونه که در مبادلات روزانه مردم نیز هیچ‌گاه ریال مورد محاسبه قرار نمی‌گیرد. وی ادامه داد: تا پیش از ورود ریال به واحد پولی، تومان رواج داشته است. وی افزود: مردم در مواجهه و در نقل و انتقالات روزانه خودشان ریال را محاسبه نمی‌کنند مثلا یک مغازه دار یک ریال باقی‌مانده پول را به مشتری بازنمی‌گرداند یا تا یک میزان از پول خرد به‌صورت رند جابه‌جا می‌شود. مروجی با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم بدانیم که کم کردن صفر تاثیر مثبتی بر کشور خواهد داشت یا نه، باید گفت که لازم است صفرها از اسکناس‌ها بروند اما باید کارشناسی‌شده عمل کرد. وی ادامه داد: البته بهتر است شرایط حال‌حاضر از نظر انتخابات پیش رو برای این مساله مد‌نظر قرار گیرد. وی در پاسخ به این سوال که بسیاری از کارشناسان معتقدند باید تعداد بیشتری از صفرها کم شود، گفت: به نظرم باید تا چهار صفر کم شود. یک صفر تاثیر زیادی نخواهد داشت. مروجی در پاسخ به این سوال که این موضوع در صورت‌های مالی بانک‌ها نیز چه تاثیری خواهد داشت، افزود: اشکالی پیش نمی‌آید چرا که در حاضر نیز بسیاری از مردم در پر کردن برگه‌های واریز و برداشت، ابتدا رقم را به تومان وارد کرده و سپس یک صفر برای تبدیل آن به ریال می‌افزایند.

 
فعالان اقتصادی نیازمند فرصت
از سوی دیگر طهماسب مظاهری کارشناس با سابقه اقتصاد و وزیر دارایی پیشین با اعلام این مطلب که این برنامه بدون مطالعه و غیر‌اصولی است در صفحه تلگرام خود مطرح کرد که برای برنامه‌های نرم افزاری حسابداری و حسابرسی و تبدیل ارز در بانک‌ها و شرکت‌های مختلف لازم است به فعالان اقتصادی فرصت و مهلت داده شود. رئیس کل اسبق بانک مرکزی در این متن آورده است: مهلت اعتبار پول‌های قبلی و مراحل خارج کردن آنها از گردش را باید تعریف کرد و به مردم نیز توضیحات لازم داده شود تا دلهره و نگرانی در جامعه ایجاد نشود. وی معتقد است که تصمیم دولت برای حذف یک صفر کار صحیحی نیست. این تصمیم تمام هزینه‌ها و زحمات حذف چند صفر را در بر دارد بدون اینکه هدف‌های آن کار را تحقق ببخشد.
 
 
حذف صفر در بازار فولاد تاثیری ندارد
مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن اصفهان درخصوص حذف صفر و تاثیر آن بر صنعت فولاد گفت: حذف یک صفر و تغییر واحد پولی از ریال به تومان در بازار فولاد تاثیری ندارد. احمد صادقی تصریح کرد: از آنجاکه مبادلات فولاد با رقم‌های بزرگ صورت می‌گیرد و اغلب قیمت‌گذاری‌ها در بازار با تومان انجام می‌شد، مدت‌ها است که ریال در این بازار به‌دست فراموشی سپرده شده و تغییر واحد پولی تاثیر چندانی در بازار فولاد نخواهد داشت. وی همچنین با اشاره به رشد قیمت‌ها در بازار فولاد گفت: رشد قیمت‌ها در بازار می‌تواند شرایط را به نفع تولید‌کنندگان کند گرچه این موضوع را نیز نباید فراموش کرد که همگام با رشد قیمت محصولات نهایی، مواد اولیه نیز افزایش می‌یابد کما اینکه طی این مدت نرخ زغال‌سنگ و سنگ‌آهن با افزایش همراه بوده است. صادقی شرایط بازار فولاد را روبه بهبود عنوان کرد و گفت: گرچه قیمت‌ها در بازار فولاد همگام با نرخ‌های جهانی شتاب نگرفته اما شرایط در بازار فولاد مطلوب است و این بهبود باعث شده زیان شرکت ذوب آهن نیز رو به کاهش باشد و امسال زیان عملکرد نداریم.

 
اختلال در سیستم‌های حسابداری
علی رحمانی، کارشناس بازارهای مالی نیز در رابطه با اثر این کار روی بازار سرمایه گفت: تنها مشکلی که در پیش است نحوه تطبیق سیستم‌های مختلف حسابداری و پولی و مالی با واحد جدید است و نسخه‌های قبلی باید تغییر کنند. در صورت اجرابهتر است از ابتدای سال ۹۷ عملیاتی شود.

 
بزرگ‌ترین اسکناس معادل ۱۰ بسته پفک!
در همین رابطه عباس وفادار، عضو شورای عالی جامعه حسابداران رسمی ایران با نگاهی طنز آمیز در پاسخ به سوال اثر حذف یک صفر از واحد پول کشور می‌گوید: قبل از اینکه به سوال شما پاسخ بدهم، به 40 سال قبل برگردیم. یعنی از زمانی که به‌واسطه انقلاب، شروع جنگ، تحریم و سیاست‌های نامناسب دولت‌های نهم و دهم در حوزه اقتصادی، ما مجبور شدیم تورم‌های سنگینی را تحمل کنیم. وی با اشاره به این مطلب که در آن زمان سکه یک ریالی، دو ریالی، پنج ریالی و ده ریالی داشتیم، افزود: کاملا به‌یاد می‌آورم که یک دلار 40 سال قبل حدود هفتاد ریال ارزش داشت. حالا یک دلار نزدیک به 40.000 ریال است. این در حالی است آن زمان پفک نمکی پنج ریال بود و حالا 10 هزار ریال است. وی با تاکید بر این مطلب که وقتی واحد کوچک پول حذف می‌شود، باید برای پول بزرگ نیز تمهیداتی داشت، گفت: آن زمان بزرگ‌ترین اسکناس ما 10 هزار ریالی بود و با آن می‌توانستیم 2هزار بسته پفک بخریم و حالا اسکناس صد هزار ریالی بزرگ‌ترین اسکناس ماست که با آن می‌توانیم فقط 10 بسته پفک بخریم! برای رسیدن به اهداف با یک حساب ساده می‌توان گفت که حذف سه تا چهار صفر از واحد پولی ضرورت دارد.

وی به دیگر نکات قابل‌توجه در مصوبه اخیر هیات دولت اشاره و اظهار کرد: با توجه به کاهش ارزش پول در 40 سال گذشته، شما باید حجم بالایی از پول فیزیکی را برای خرید یک کالا یا خدمت پرداخت کنید. طبعا هزینه چاپ و نشر این حجم از پول، هزینه‌های هنگفتی را بر دولت تحمیل می‌کند. وی ادامه داد: هزینه‌های نگهداری داده‌های مالی ناشی از عددهای بزرگ و انجام محاسبات بر مبنای آن هم دشوار و پر هزینه است. وفادار معتقد است که در کوتاه مدت، حذف صفر و نشر اسکناس‌های جدید، هزینه‌هایی در‌بر‌دارد و در مورد کالاهای کم ارزش، شاهد اندکی افزایش قیمت برای گرد کردن قیمت این کالاها خواهیم بود. وی افزود: پر واضح است که در بلند مدت، منافع ناشی از انجام این کار بسیار بیشتر از هزینه‌های آن خواهد بود. وی در همین رابطه خاطر‌نشان کرد: در حوزه حسابداری و گزارشگری مالی هم باید کارهایی انجام شود که بسیار ساده است و هزینه چندانی ندارد. پس شکی در ضرورت انجام این کار نیست و حتی باید این را هم گفت که انجام این کار باید سال‌ها قبل انجام می‌شد.

وی با اشاره به این مطلب که اگر بالاخره دولت با تاخیر به این نتیجه رسیده که این کار را انجام دهد، چرا فقط حذف یک صفر را تصویب و به مجلس پیشنهاد داده است، افزود: آیا واقعا این کار توجیه دارد و تفاوت معنی داری با شرایط کنونی دارد؟ پاسخ من این است که حذف یک صفر هیچ توجیه منطقی و اقتصادی ندارد. وی بر این باور است که اگر قرار است یک صفر را کم کرده و هزینه هنگفتی برای چاپ و نشر و تعویض سکه و اسکناس متحمل شویم و هزینه فرهنگ‌سازی، افزایش قیمت کالا‌ها برای «گرد شدن» و بعد دوباره همین مسیر را برای حذف دو یا سه صفر دیگر در زمانی نه‌چندان دور طی کنیم، ایا این روش منطقی است؟ آیا کشورهای دیگر چنین رویه‌ای را داشته‌اند که ما از آن الگو برداری کرده‌ایم؟ وی معتقد است که این کار نیازمند کار کارشناسی اقتصادی است و اکنون زمان مناسبی برای اجرای این کار به نظر نمی‌رسدو بهتر است پس از انتخابات ریاست جمهوری و روی کار آمدن دولت بعد حذف بیش از یک صفر صورت پذیرد.

 
حذف صفرها عملا اتفاق افتاده است
مدیر‌عامل بانک قوامین نیز در این‌باره معتقد است: با توجه به ثبات در برخی مولفه‌های اقتصاد در سال‌های اخیر، به نظر می‌رسدکه این اقدام با تاخیر دو ساله انجام شده است. غلامحسن تقی‌نتاج با بیان اینکه حذف صفر از پول‌ها نیازمند شرایط باثبات اقتصادی است، افزود: در سال‌های اخیر شاهد یک ثبات در شرایط اقتصادی بوده‌ایم که حتی می‌توان در مورد حذف چهار صفر هم اندیشید. وی با تاکید براینکه کاهش یک صفر در حال‌حاضر حساسیت زیادی ایجاد نمی‌کند، تصریح کرد: عملا در مراودات پولی مردم نیز یک صفر بی‌اثر شده بود واین اقدام همراستا با عرف جامعه بوده است. مدیر‌عامل بانک قوامین با بیان اینکه حذف صفر عملا اتفاق افتاده وحالا به‌صورت رسمی حذف خواهد شد، گفت: برخی مدیران خود را ملزم به ارائه آمارها به ریال می‌دانستند ولی در مجموع به تومان پایبند بودند. وی با تاکید براینکه نرخ‌های تورم در کشور تا بیست درصد و بالاتر، مانع از اصلاحات پولی بود، افزود: این نرخ در حال‌حاضر تا کمتر از 10 درصد رسیده که در کشورهای خاورمیانه به‌صورت عرف درآمده است. نتاج ادامه داد: عملا متورم شدن کارآیی خود را از دست داده است و حذف صفرها لازم به نظر می‌رسد. مدیر‌عامل بانک قوامین اعلام کرد: حذف صفرها در محاسبات بانکداری نیز مشکلی به‌وجود نخواهد آورد.// دنیای اقتصاد

+++
آیا حذف صفر سیاستی اصولی است؟
محسن جلال‌پور

با مصوبه هیات‌وزیران مبنی‌بر حذف صفر از پول رایج، اقتصاد ایران در آستانه یک «رفرم پولی» قرار گرفته است. بر این اساس قرار است یک صفر از پول رسمی کشور حذف و ریال به تومان تبدیل شود. سال‌های طولانی است که چنین پیشنهادهایی از سوی اقتصاددانان و برخی سازمان‌های فکری مطرح می‌شود و در نهایت به‌نظر می‌رسد تصمیم دولت یازدهم برای انجام چنین اصلاحی، اجماع نسبی کارشناسی را هم به همراه دارد.

اما حذف صفر از پول رسمی و تغییر واحد پولی کشور از ریال به تومان، به چه مقدماتی نیاز دارد؟

اصلاح نظام ارزش‌گذاري پول رسمی کشور، به‌عنوان يکي از محورهاي هفت‌‌گانه طرح تحول اقتصادي در سال 1378 مطرح شد. در همان ایام، بسیاری از کارشناسان معتقد بودند در صورتی حذف صفر می‌تواند اقدامی موثر تلقی شود که یک بند از مجموعه سیاست‌های اقتصادی کشور با اهداف مشخص باشد.

جمع‌بندی دیدگاه‌ها در آن مقطع این بود که چنین سیاستی اگر به تنهایی اجرا شود، مقطعی و موقتی خواهد بود.

مرور این تجربه در کشورهایی که چنین سیاست‌هایی اتخاذ کرده‌اند، دو تصویر پیش‌روی ما قرار می‌دهد. نخست کشورهایی که حذف صفر را با اهداف سیاسی و پوپولیستی و احتمالا مشکلات فیزیکی حمل پول اتخاذ کرده‌اند و دوم کشورهایی که حذف صفر را پس از یک دوره طولانی انضباط مالی و کاهش تورم و به‌صورت یک سیاست منسجم اجرایی کرده‌اند.

در مورد کشورهای دسته اول، زیمبابوه بهترین مثال است. کشوری که در سال‌های گذشته به تکرار، صفرهای زیادی از پول رسمی خود حذف کرده بی‌آنکه تغییری اساسی در سیاست‌های اقتصادی خود ایجاد کند. به این ترتیب، حذف صفر از پول رسمی این کشور تنها مشکل حمل فیزیکی پول را حل کرده اما اثری بر زندگی مردم نداشته است. در مقابل، تجربه کشورهای دیگری نیز پیش‌روی ما قرار دارد که در این زمینه موفق عمل کرده‌اند. مرور تجربه‌های موفق نشان می‌دهد حذف صفر از پول رسمی، جزئی از یک بسته سیاستی منسجم بوده است. بسته‌ای که در آن به‌طور مشخص برای کاهش تورم، انضباط مالی، اصلاح نظام بانکی، آزاد‌سازی و خصوصی‌سازی و... سیاست‌گذاری شده است.

حال سوال این است که آیا مقطع فعلی، زمان مناسبی برای حذف صفر از پول رسمی است؟

به چند دلیل می‌توان گفت مقطع فعلی به مراتب مناسب‌تر از سال 1387 است که در آن حذف صفر به‌عنوان يکي از محورهاي هفت‌‌گانه طرح تحول اقتصادي مطرح شد.

نخست اینکه تورم کاهش یافته و به سمت یک رقمی شدن در حرکت است. دوم اینکه اقتصاد ‌ایران با وجود پشت سر گذاشتن یک دوره پر تنش در عرصه بین‌المللی و تحمل فشارهای شدید تحریم، به ثبات نسبی رسیده و مردم کمتر شاهد تصمیم‌های پر خطر و سیاست‌گذاری‌های خلق‌الساعه بوده‌اند. با کمی خوش‌بینی می‌شود این روند را برای سال‌های آینده نیز پیش‌بینی کرد.

سوم اینکه سیاست‌گذار پولی در حال حاضر از استقلال نسبی برخوردار است و کمتر شاهد یورش‌های سیاسی به منابع بانک مرکزی بوده‌ایم. علاوه‌بر آن، پس از یک دوره نسبتا طولانی از سال 1386 به بعد که اقتصاد کشور دارای عملکرد ضعیف و در برخی سال‌ها بحرانی بود، سال 1395 بدون تردید از نظر ثبت مقادیر متغیرهای اصلی اقتصاد کلان، یعنی رشد اقتصادی، تورم و اشتغال، سال شاخصی خواهد بود. (مسعودنیلی-تجارت فردا-شماره 197)

علاوه‌بر آن، نشانه‌هایی همچون روند افزایشی تقاضای مصرفی، تسهیل تجارت و بهبود نسبی صادرات و نیز بهبود نسبی وضعیت نظام بانکی و رشد اعطای تسهیلات می‌تواند تصویری مثبت از آینده اقتصاد کشور پیش چشم ناظران قرار دهد که به نوعی توجیه‌کننده اقدام بانک‌مرکزی برای حذف صفر است.

اما وجود چند مشکل اساسی در اقتصاد ایران، سیاست حذف صفر را با اما و اگر مواجه می‌کند.

اینکه بودجه‌های ما غیر‌شفاف است، برای انضباط مالی اقدام موثری انجام نداده‌ایم و همچنان اقتصاد‌مان به نفت وابسته است، نرخ بالای بیکاری داریم و اقتصادمان از عارضه کم‌رشدی رنج می‌برد، می‌تواند نشانه این باشد که هنوز زمان اجرای سیاست حذف صفر از پول رسمی فرانرسیده است. باید در نظر داشت، تا زمانی که این اصلاحات صورت نگیرد یا حداقل در مسیر این اصلاحات قرار نگیریم، اصلاحات قیمتی و اسمی، نه‌تنها نتیجه مطلوبی به همراه نخواهد داشت که هزینه زیادی هم به اقتصاد کشور تحمیل خواهد کرد.

گفته می‌شود سیاست حذف صفر از پول رسمی، یکی از بندهای لایحه‌ای است که بانک مرکزی به‌منظور اصلاحات پولی تهیه و به دولت ارائه کرده است. ما هنوز نمی‌دانیم سیاست‌گذار پولی چه اصلاحات دیگری را مدنظر دارد و اینکه آیا در این لایحه برای مشکلات اساسی اقتصاد کشور مثل نرخ ارز نیز سیاست اصولی در پیش گرفته شده یا خیر؟

به این ترتیب باز هم باید گوشزد کرد که اقداماتی نظیر حذف صفر، به‌تنهایی گشایشی برای اقتصاد کشور به‌دنبال نخواهد داشت مگر اینکه درکنار بسته‌ای از سیاست‌گذاری‌های مشخص با اهداف معین باشد تا با اجرایی کردن این سیاست‌ها، از تورم کاسته شده و رشد اقتصادی تقویت و انضباط مالی نیز حاکم شود.//21 آذر95