>>در بازار ارز چه می گذرد؟ بررسی عوامل تاثیرگذار بر نرخ دلار؛

>>>از تعیین قیمت دلار مداخله‌ای در پاساژ افشار تا نرخ حواله درهم و تغییرات دلار در سلیمانیه و هرات! //14بهمن96

محرک پنهان بازار دلا‌ر و عوامل جدید موثر بر بازار
روز پنج‌شنبه قیمت دلار به آستانه مرز 4650 تومان و امروز این نرخ به 4700 تومان نیز رسید به گفته فعالان، احتیاط بازارساز در قیمت‌گذاری ارز مداخله‌ای عاملی بود که تقاضای کاذب را بالا برد. در آخرین روز هفته، قیمت دلار مداخله‌ای در محدوده ۴ هزار و ۵۵۰ تومان قرار داشت. به این ترتیب، در کمترین حالت، قیمت دلار صرافی‌های منتخب ۷۰ تومان با نرخ معامله‌گران پاساژ افشار فاصله داشت؛ عاملی که موجب می‌شد بازیگران بیشتری برای کسب سود از فاصله قیمتی ایجاد شده وارد بازار شوند.

در آخرین روز هفته گذشته، دلار دومین افزایش متوالی را ثبت کرد تا در نزدیکی سطح ۴ هزار و ۶۵۰ تومان به کار خود پایان دهد. روز پنج‌شنبه، شاخص بازار ارز ۲۰ تومان افزایش را به ثبت رساند و به قیمت ۴هزار و ۶۴۰ تومان رسید. به گفته فعالان، عوامل مختلفی مانند رشد نرخ حواله درهم، تحرکات معامله‌گران غیررسمی و بالا رفتن ارزش دلار در منطقه سلیمانیه عراق در افزایش قیمت دلار نقش داشتند؛ با این حال، عده‌ای از بازیگران باتجربه بازار اعتقاد داشتند، محرک پنهان رشد قیمت، رانتی بود که از افزایش قیمت دلار نصیب برخی از دریافت‌کنندگان ارز صرافی‌های منتخب می‌شد. به گفته آنها روز پنج‌شنبه قیمت دلار تا آستانه ۴ هزار و ۶۹۰ تومان بالا رفت، ولی نرخ صرافی‌های منتخب عرضه‌کننده ارز زیر کانال ۴هزار و ۶۰۰ تومان باقی ماند و در دامنه‌ای بین ۴ هزار و ۵۵۴ تا ۴ هزار و ۵۵۹ تومان قرار داشت.

با توجه به اینکه نرخ کف نقدی دلار در روز پنج‌شنبه ۴ هزار و ۶۳۰ تومان بود، قیمت بازار آزاد حداقل ۷۰ تومان با قیمت صرافی‌های منتخب فاصله داشت. در این شرایط، صرافی‌هایی که از بازیگران بازارساز دلار تهیه می‌کردند، می‌توانستند با قیمت‌های بسیار بالاتر آن را به فروش برسانند. به گفته یکی از بازیگران باتجربه بازار، چنین اختلافی موجب می‌شد که تقاضای کاذب زیادی به امید کسب این سود وارد بازار شود و اثرگذاری عرضه ارز کمتر شود. در واقع، تا وقتی که عرضه و تقاضا حالت دورانی نداشته باشد، هر گونه عرضه‌ای به تنهایی قادر به تغییر روند قیمت‌ها نیست.  به گفته یکی از فعالان، صرافی‌های دریافت‌کننده ارز مجاز هستند ارز دریافتی از بازیگران بازارساز را ۵ تومان بالاتر از قیمت خریداری‌شده به فروش برسانند. با این حال، شنیده‌ها و گفته‌های برخی از بازیگران ارزی نشان می‌دهد که این متقاضیان از تاکتیک‌های خاصی برای دور زدن این قانون استفاده می‌کنند و در نتیجه می‌توانند ارز خریداری‌شده را با قیمت‌های بالاتر در بازار آزاد به فروش برسانند. از سوی دیگر، به گفته برخی فعالان، بازارساز در زمینه قیمت‌گذاری دلار محدودیت‌هایی داشت.

به‌عنوان مثال، اگر بازارساز با نرخ‌های بالای ۴ هزار و ۶۰۰ تومان اقدام به عرضه ارز می‌کرد، معامله‌گران غیررسمی با جوسازی پیرامون این قیمت‌گذاری، دلار را بالاتر می‌بردند و ممکن بود این ارز از مرز ۴ هزار و ۷۰۰ تومان عبور کند. در چنین شرایطی، کارشناسان پیشنهاد می‌دهند بازارساز بهتر است تعیین‌کننده سقف قیمت باشد و کف را از بازار استخراج کند؛ درواقع بازارساز باید راه نوسان‌گیری معامله‌گران غیررسمی با استفاده از حساسیت نسبت به سقف قیمت‌ها را ببندد.  به نظر می‌رسد بازارساز در کنار عرضه ارز باید از ابزارهای نظارتی و مدیریت انتظارات نیز بهره ببرد تا زمینه‌های قدرت‌نمایی سودجویان را کمرنگ‌تر کند.  با این حال، عده دیگری در بازار علل دیگری را برای رشد قیمت بیان می‌کردند. در نگاه برخی معامله‌گران سنتی که اعتقاد دارند، پشت پرده هر افزایشی باید به دنبال نقش سیاست‌گذار بود، بار دیگر دلیل اصلی رشد قیمت به خواست بازارساز نسبت داده شد. از نظر آنها، بازارساز قصد داشت به قیمت دلار کمی آزادی حرکت بدهد تا از طریق آن قیمت سکه رشد کند و زمینه را برای جذابیت پیش‌فروش این فلز گرانبها فراهم آورد. این دیدگاه اگر چه در میان برخی معامله‌گران بازار برجسته بود، ولی نه تنها دلیل خاصی برای تایید آن وجود نداشت، بلکه روند قیمت سکه چیزی خلاف آن را گواهی می‌داد. روز پنج‌شنبه، سکه تمام بهار آزادی در نیمه ابتدایی روز در کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان نوسان کرد ولی از حدود ساعت یک بعدازظهر در جاده کاهشی قرار گرفت که قیمت آن را تا نقطه یک میلیون و ۴۹۰ هزار تومان پایین برد و در نهایت نیز این فلز گرانبها با قیمت یک میلیون و ۴۹۴ هزار تومان به کار خود پایان داد. در واقع روند افزایشی قیمت دلار نتوانست اثر متناسبی بر قیمت سکه طلا بگذارد. برخی اعتقاد داشتند، بازار در آستانه پیش‌فروش سکه ترجیح می‌دهد در انجام معاملات با احتیاط بیشتری رفتار کند. بر اساس آخرین خبرها، پیش‌فروش سکه بهار آزادی که قرار بود از ۱۵ بهمن‌ماه در شعب منتخب بانک ملی ایران در سراسر کشور انجام شود، از ۱۷ بهمن ماه در شعب منتخب آغاز خواهد شد. این در شرایطی است که سکه در هفته گذشته بیش از ۵/ ۱ درصد از ارزش خود را از دست داد. سکه ۲ هفته پیش ۶/ ۰ درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده بود

انتظارات دوگانه ارزی
با توجه به رشد قیمت دلار در ۲ روز انتهایی هفته، عده‌ای از معامله‌گران ارزی باور دارند که روند افزایشی این ارز به ابتدای هفته جاری نیز سرایت خواهد کرد. از نظر آنها، بالا بودن تقاضا در این مقطع از سال نشانه‌ای از وضعیت متفاوت بازار است. در ۲ سال گذشته بهمن ماه بیشتر با کاهش قیمت دلار همراه بود. در کنار این، آنها باور دارند، با ورود دلار به کانال ۴ هزار و ۶۰۰ تومان تقاضای فنی بیشتری وارد بازار شده است و این امر می‌تواند قیمت را با صعود بیشتری همراه کند. این در حالی است که گروه دیگری از معامله‌گران از جهت دیگری روند قیمت دلار را مورد توجه قرار دادند. از نظر آنها، روز پنج‌شنبه قیمت دلار به سقف قیمت خود رسید و پس از آن در مسیر کاهشی قرار گرفت. روز پنج‌شنبه پس از ورود دلار به محدوده ۴ هزار و ۶۹۰ تومان، فروش‌های ارزی به شدت بالا رفت و قیمت در نهایت زیر محدوده ۴ هزار و ۶۵۰ تومان به کار خود پایان داد. از نظر معامله‌گران کاهشی، بازارساز نیز با قدرت در برابر شکست مرز ۴ هزار و ۷۰۰ تومانی مقاومت خواهد کرد و معامله‌گران در آستانه این سطح فروش‌های خود را افزایش خواهند داد.

رشد ۳/ ۲ درصدی دلار
هفته گذشته قیمت دلار ۱۰۶ تومان (معادل۳/ ۲) درصد افزایش یافت و از قیمت ۴ هزار و ۵۳۴ تومان به قیمت ۴ هزار و ۶۴۰ تومان رسید. افزایش قیمت دلار در شرایطی رقم خورد که این ارز کار خود را در هفته گذشته با کاهش قیمت آغاز کرده بود. به گفته فعالان، عامل اصلی ثبت چهارمین افت متوالی دلار در ابتدای هفته گذشته، عرضه منظم و متناسب بازیگران بازارساز بود. در کنار این، برخی از معامله‌گران در روزهای اخیر احتیاط زیادی در خرید ارز کردند و این موضوع موجب شد قیمت کمتر تحت‌تاثیر تحرکات این دسته قرار بگیرد. در روز ابتدایی هفته، نرخ حواله درهم نیز نه تنها افزایشی را تجربه نکرد، بلکه به زیر محدوده هزار و ۲۵۰ تومان قدم گذاشت. این دیگر موضوع مهمی بود که قیمت دلار را در بازار داخلی تحت‌تاثیر قرار داد. روزهای یکشنبه و دوشنبه قیمت دلار افزایش پیدا کرد و تا محدوده ۴ هزار و ۵۹۰ تومان بالا رفت. با این حال، روز سه‌شنبه قیمت این ارز اصلاح شد و به نقطه ۴ هزار و ۵۸۰ تومان رسید. چهارشنبه یکی از پرنوسان‌ترین روزهای دلار در هفته گذشته بود و این ارز توانست با ۴۰ تومان افزایش به قیمت ۴ هزار و ۶۲۰ تومان برسد. به گفته فعالان، برداشت‌های متفاوت از تغییر رویه در ثبت‌سفارش‌ها و خروج صرافی‌ها از مبادلات تجاری با ۴ کشور، یکی از عواملی بود که معامله‌گران با جوسازی پیرامون آن خریدهای خود را افزایش دادند. افزایش نرخ حواله درهم، تهیه ارز از سوی خالی‌فروشان و جوسازی پیرامون سخنان ترامپ از جمله عوامل دیگری بودند که به ترتیب اهمیت در رشد دلار اثرگذار بودند.

واکنش سکه به رشد دلار و خبر پیش‌فروش
در روزی که شاخص بازار ارز ۵ محدوده قیمتی رشد کرد، سکه تمام بهار آزادی نیز مرز یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را شکست. روز شنبه سکه تمام بهار آزادی با ۱۲ هزار تومان افزایش به قیمت یک میلیون و ۵۰۶ هزار تومان رسید. به گفته فعالان، بخشی از این رشد ناشی از افزایش قیمت دلار و قسمت دیگر از آن ناشی از جوسازی معامله‌گران پیرامون پیش‌فروش سکه بود. به  گزارش خبرگزاری فارس، مدیرکل نشر و ریالی بانک مرکزی با اشاره به پیش‌فروش سکه از ۱۷ بهمن ماه جاری، گفت: براساس آخرین تصمیمات، در هنگام ثبت‌نام به ازای هر سکه یک میلیون تومان علی‌الحساب دریافت می‌شود و در موعد تحویل سکه، مابه‌التفاوت آن از مشتری اخذ خواهد شد. در این شرایط، سکه در موعد تحویل با یک نرخ تخفیف نسبت به قیمت روز بازار به مشتری ارائه خواهد شد. به بیان دیگر، مابقی هزینه سکه کمتر از قیمت روز بازار خواهد بود. یکی از تفاوت‌ها در پیش‌فروش فعلی این است که قیمت تحویل سکه فیکس و ثابت نیست و براساس شرایط بازار و یک نرخ سود متعارف عرضه خواهد شد. براساس این مفروضه‌ها، هر کسی با سرمایه‌گذاری در پیش‌فروش سکه سود خواهد کرد؛ منابع طلا به گونه بیهوده ضرب نخواهد شد و نقدینگی نیز تا حدی از بازار جمع خواهد شد، هر چند که یک نرخ سود مشخص برای آن در نظر نخواهند گرفت.

منابع بانک مرکزی به‌صورت طلا و سبدی از ارزهای مختلف است؛ بازارساز طلا را با قیمت‌های مختلفی خریداری کرده و در صورتی که بخشی از آنها را در بازار عرضه کند، ناچار خواهد بود مجددا آن را جایگزین کند. به این ترتیب، ممکن است بازارساز در شرایط فعلی ناچار شود برای جایگزین کردن طلای خود در قیمت‌های بالای هزار و ۳۰۰ دلار در هر اونس وارد بازار شود. این در حالی است که این نهاد ممکن است طلا را در گذشته در قیمت‌های پایین‌تری خریداری کرده باشد. با در نظر گرفتن این موضوع، در پیش‌فروش فعلی سکه منابع طلای بانک مرکزی بیهوده تبدیل نخواهد شد و ورود این منابع به بازار هدفمند خواهد بود. دیگر مزیت پیش‌فروش این است که بانک مرکزی نیاز نیست ذخایر طلای کنونی خود را به سرعت جایگزین کند.  این در حالی است که معامله‌گران بزرگ سعی کردند این تلقی را در بازار برجسته کنند که بازارساز قصد ندارد که با قیمت‌های پایین سکه را عرضه کند و در زمان تحویل، هزینه زیادی را دریافت خواهد کرد. این در حالی بود که هیچ نشانه واقعی برای این اظهارات وجود نداشت و به‌نظر می‌رسید تنها دسته‌ای از معامله‌گران با جوسازی پیرامون این تصورات نوسان‌گیری کردند. با شفاف‌شدن کامل فرآیند پیش‌فروش سکه، کم‌کم واکنش واقعی بازار مشخص خواهد شد.  

یورو رکورد زد
روز گذشته، یورو ۱۰۰ تومان افزایش را تجربه کرد و به قیمت ۶ هزار تومان رسید. پیش از این ارز اروپایی در ادوار گذشته چنین سطح قیمتی را تجربه نکرده بود. یوور تقریبا در اوایل کانال ۵هزار و ۹۰۰تومان آغاز به‌کار کرد ولی با شدت گرفتن روند افزایشی دلار، یورو نیز با شیب تندتری طعم افزایش را چشید و در نهایت وارد مرز ۶ هزار تومانی شد.به گفته فعالان، معامله‌گران یورو با جوسازی پیرامون افزایش دلار و قطع عرضه خود، زمینه‌ساز این رشد شدند.افزایش یورو در روز شنبه چندان متناسب با عوامل بنیادی نبود و زمینه‌ساز شکل‌گیری حباب برای این ارز شد. به گفته فعالان، روز شنبه ارزش ذاتی یورو بدون توجه به عوامل جانبی حدود ۵ هزار و ۸۸۰ تومان بود و اختلافی ۱۲۰ تومانی با قیمت بازار داشت. به گفته فعالان، این عامل به‌طور غیرمستقیم می‌توانست در رشد قیمت دلار اثر داشته باشد. در واقع، معامله‌گران می‌توانستند دلار را از بازار داخلی خارج کنند و به جای آن یورو گران‌تر را وارد کنند. یکی از عوامل دیگری که در رشد قیمت دلار اثرگذار بود، فاصله نرخ فروش صرافی‌های منتخب با قیمت بازار بود که تقاضای کاذب زیادی را وارد بازار می‌کرد. بسیاری از بازیگران بازار نیز مردم عادی را تشویق می‌کردند که برای خرید ارز از صرافی‌ها وارد صف شوند و از این فاصله کسب سود کنند. در این میان، شنیده‌ها حاکی از آن است که برخی از صرافی‌ها نیز ارز خریداری از بازارساز را به مردم عادی نمی‌فروشند و در بازار با قیمت‌های بالاتر آن را به فروش می‌رسانند. در  چنین شرایطی، یکی از بزرگ‌ترین عواملی که در برابر رشد قیمت دلار قرار گرفته بود، عرضه بازیگران بازارساز بود. به گفته فعالان، عرضه بازیگران بازارساز به اندازه‌ای بود که ۳ ساعت تلاش معامله‌گران برای شکستن سطح ۴ هزار و ۷۰۰ تومانی ناکام ماند. با این حال در صورت ادامه خریدهای ارزی قیمت دلار روز یکشنبه در کانال جدیدی معاملات خود را آغاز کرد. عده‌ای در بازار باور داشتند شکست این سنگر دلار به معنای رشد بیشتر و ورود تقاضای بیشتر به بازار خواهد بود.//دنیای اقتصاد