دوعامل ضد رونق در بازار سهام >>> راهکارهایی برای بهبود وضعیت بورس / 28 اردیبهشت 94

بورس تهران از دی ماه سال 92 تا کنون با روند ریزشی ممتدی مواجه شده است، هر چند در مقاطعی با صعود همراه شد اما در نهایت سهامداران را نسبت به بازار بی‌اعتماد کرد. مدیر‌عامل شرکت بورس تهران در گفت‌وگویی با «ایسنا» به بررسی روند بازار سهام پرداخت وبه سهامداران پیشنهاد‌هایی ارائه داد. قالیباف در ابتدای گفت‌وگوی خود شائبه دستکاری در قیمت و بازی حقوقی‌ها با سهام را رد کرد و گفت: بحث بازی حقوقی‌ها با سهام شرکت‌ها درست نیست، چرا که بورس تهران کسی را تشویق به عرضه نمی‌کند و هیچ وقت با قیمت کاری نداشته است.وی از دو عامل رکود اقتصادی و کمبود نقدینگی در بازار به عنوان دو عامل مهم که بورس در انتظار اصلاح آن است، نام برد.

 عرضه‌های اولیه عامل ریزش بورس نیست
مدیر‌عامل شرکت بورس تهران به بررسی دلایل ریزش‌های مداوم بورس تهران اشاره کرد و گفت: بازار سرمایه به عوامل و اخبار مختلف عکس‌العمل نشان می‌دهد و قیمت هم تابع عرضه و تقاضا است، قطعا در روزهایی که عرضه بالا است قیمت پایین می‌آید. متاسفانه به دلیل کمبود نقدینگی، عده‌ای که از جای دیگر نمی‌توانند تامین نقدینگی کنند، نیازهای مالی خود را از بورس تامین می‌کنند. وی افزود: یکی از مزایای بورس نقدشوندگی آن است ولی اگر سهام ارزنده باشد، سرمایه‌گذار نباید نگران باشد به این دلیل که شاید عرضه موجب نوسان قیمت شود ولی بالاخره قیمت به ارزش ذاتی خود خواهد رسید ضمنا اخبارخوب در بازار سهام کم نیست؛ مانند اخبار سیاسی در حوزه بین‌الملل، افزایش قیمت‌های جهانی کالاها و نفت، کاهش نرخ سود بانکی، اخبار در حوزه صنایعی مانند پتروشیمی، سیاست‌های بسط اقتصادی که دولت اعلام کرده  که انتظار می‌رود اجرایی شود. بنابراین مردم نباید نگران باشند. قالیباف با بیان اینکه هیچ وقت در بورس به دنبال این نبوده‌ایم که کسی را تشویق به عرضه کنیم، گفت: بازار پر رونق، بازار تامین مالی بوده و در بازار رکود نمی‌توان سهم فروخت و افزایش سرمایه داد و از بازار منابع مالی به دست آورد بنابراین عده‌ای از حقوقی‌ها در آن شرایط عرضه کردند و از آنجا که بازار سهام هم یک بازار رقابتی است و قیمت هم در بازار تعیین می‌شود و یک عده‌ای آزاد و بر اساس رعایت مقررات، اقدام به خرید و فروش در بازار می‌کنند و سازمان بورس مقرراتی ندارد که جلوی عرضه‌ها را بگیرد، در هر جایی مقررات باشد مطمئنا این کار انجام می‌شود. وی همچنین به نقش عرضه‌های اولیه در روند نزولی بورس اشاره کرد و گفت: مگر عرضه‌های اولیه انجام شده در بازار به چه میزان بود؟ جمع عرضه‌های اولیه در حالی به 120 میلیارد تومان رسید که در روز پر‌رونق بازار سهام، ارزش معاملات به 700 میلیارد تومان هم می‌رسد، بنابراین برداشت عده‌ای این است که اگر کسی سهم عرضه نکند، هر روز قیمت‌ها افزایش می‌یابد در حالی که بورس، بازاری رقابتی است و به بازاری می‌توان اتکا کرد که بر اساس حجم بزرگ معاملات، قیمت‌ها افزایش یا کاهش پیدا کرده و قیمت‌ها نیز بر همین اساس تغییر کند.
قالیباف افزود: اینکه سمت عرضه را ببندیم و تقاضا زیاد باشد، قیمت افزایش می‌یابد و برعکس زیرا قیمت در بازار شکل می‌گیرد؛ عده‌ای می‌گویند که حقوقی‌ها این کار را انجام داده‌اند در حالی که حقوقی‌ها در جاهایی خریدار بودند و بر اساس تشخیص خود این کار را انجام داده‌اند و این طور نیست که ما به آنها بگوییم سهم را خرید و فروش کنند؛ البته در مواردی ما با حقوقی‌ها صحبت کردیم ولی زمانی که سهام شناور آزاد آنها بسیار پایین بود زیرا در بازار رو به بالا از ما انتظار دارند که سهام شناور شرکت‌ها را درست کنیم و این مقررات ما است بنابراین ما هیچ وقت با قیمت کاری نداشتیم چون قیمت در بازار تعیین می‌شود و سرمایه‌گذار باید حواس خود را جمع کند تا سهمی را که گران شده خریداری نکند یا سهمی را که با کاهش قیمت مواجه شده است با عجله در بازار نفروشد.

حقوقی‌ها با سهام بازی نمی‌کنند
مدیر عامل شرکت بورس اوراق بهادار تشریح کرد:حقوقی‌ها در مقابل سهامی که مدیریتش دست آنها است احساس مسوولیت می‌کنند و در جاهایی ما به آنها می‌گوییم که به دلیل پایین آمدن قیمت سهم از بازار حمایت کنند و خیلی وقت‌ها هم این کار را می‌کنند ولی در بعضی جاها به دلیل کمبود نقدینگی این کار را انجام نمی‌دهند ولی با توجه به اینکه ما بازارگردان نداریم تنها نهادی که می‌تواند نقدشوندگی را تضمین کند سهامدار حقوقی است.
قالیباف با بیان اینکه در بازار، قیمت تعیین‌کننده همه چیز است، گفت:حقوقی هم اگر سهام ارزان باشد هیچ وقت نمی‌فروشد چون فردا در مجمع شرکت یا سایر مجامع نظارتی باید پاسخگوی عملکرد خود باشد و ضمنا حقوقی‌ها باید به مسوولیت‌های اجتماعی خود بیشتر پایبند باشند؛ وقتی جامعه سهامداری انتظار دارد که حقوقی‌ها در بازاری که کمبود نقدینگی وجود دارد حواسشان به بازار باشد این کار را انجام بدهند و به این نکته دقت کنند که شرایط رکود مناسب برای تامین مالی از طریق هیچ بازاری نیست و قیمت‌ها سریعا عکس‌العمل نشان می‌دهند. وی در پاسخ به این شائبه که حقوقی‌ها بعد از افت قیمت و فروش سهم توسط دیگران، قیمت را بالا می‌برند و به نوعی با سهم بازی می‌کنند، گفت:این موضوع درست نیست زیرا هر سهمی قیمتی دارد اگر قیمت سهم خیلی افزایش یا کاهش یابد حقوقی هم جرأت نمی‌کند بفروشد و من بازی کردن حقوقی‌ها با سهام شرکت‌ها را قبول ندارم.
وی افزود: درست است که حقوقی‌ها بزرگ هستند ولی دربازار پدیده دستکاری قیمت وجود ندارد؛ یعنی اگر کسی قیمت را دستکاری کند طبق مقررات برخورد می‌شود، ولی اینکه کسی می‌فروشد و می‌خرد چطور می‌شود جلوی آن را گرفت؛ اگر به حقوقی‌ها فشار زیادی بیاوریم، رغبت فعالیت در بازار را ازدست می‌دهند لذا باید بپذیریم که بازار سرمایه باید به سمت بازار رقابتی و آزادی کامل حرکت کند.

 اجرایی شدن افزایش دامنه نوسان از خرداد ماه
قالیباف ادامه داد: سرمایه‌گذاران در طول یک و نیم سال گذشته ضرر کردند ولی نمی‌توانیم در پایین آمدن قیمت‌ها به کسی ایراد بگیریم یا از مدیران بورسی انتظار داشته باشیم که مراقب قیمت باشند، چون در هیچ جای دنیا این اتفاق رخ نمی‌دهد و سرمایه‌گذار باید مسوولیت تصمیمات خود را بپذیرد و از بورس آن چیزی که براساس مقررات، اختیارش را دارد انتظار داشته باشد.مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار به وظایف سازمان بورس اشاره کرد و گفت:وظیفه بورس شفاف‌سازی، نقدشوندگی، کشف قیمت و عمق بخشی به بازار است؛ این در حالی است که در مواقعی سازمان فراتر از وظایف خود عمل کرده و بعضا به حقوقی‌ها فشارهایی اعمال می‌کند. وی افزود: بحث‌هایی از قبیل ارائه قواعد معاملاتی، معرفی ابزار جدید و توسعه دسترسی به بازار سرمایه، نظارت بر معاملات و ارتقای سلامت بازار از وظایف بورس است و در ماه‌های اخیر برای افزایش نقدشوندگی بحث کاهش حجم مبنا را دنبال کردیم که انجام شد. بحث معرفی شاخص‌های جدید و شاخص قیمت که خوشبختانه به بازار معرفی شدند و افزایش دامنه نوسان از 4 به 5 درصد که براساس ابلاغ سازمان از خردادماه اجرایی خواهد شد.
قالیباف گفت: در حال حاضر قیمت‌ها بر اساس اطلاعات مختلفی که به بازار می‌رسد شکل می‌گیرد و قیمت‌ها تحت تاثیر خبرهای خوب و بد است که سرمایه گذار باید به آنها توجه کند زیرا اثر‌گذاری خبرها با یکدیگر متفاوت بوده و نمی‌شود هر خبر خوشی که آمد انتظار داشت بازار زیر و رو شود، زیرا بازار سهام آینه تمام نمای اقتصاد است و نمی‌شود در جاهای دیگر خبری نباشد اما بورس هر روز رشد کند و برعکس نمی‌شود وضعیت کلی اقتصاد خوب باشد ولی بازار افت کند؛باید بازار سرمایه را در فضای کلی اقتصاد و جامعه تحلیل کنیم.
مدیر عامل شرکت بورس روند فعلی بورس را تشریح کرد و گفت:روند بورس یک روند طبیعی نیست به این دلیل که رکود و کمبود نقدینگی در اقتصاد وجود دارد و این 2 عامل به بازار سرایت کرده و بازار به آن واکنش نشان می‌دهد.
این مقام مسوول افزود: کسی که در بازار سرمایه‌گذاری می‌کند، نباید به امید اینکه ما جلوی عرضه سهمی را بگیریم تا قیمت بالا برود و به امید اینکه سهمی صف خرید دارد و افراد از وی دنباله‌روی کنند، سهم بخرند بلکه سهم باید ارزنده باشد و ارزش ذاتی داشته باشد و کسانی که سهم ارزنده خریده‌اند، مطمئن باشند که سهم آنها دیر یا زود به قیمت می‌رسد، بنابراین باید با این دید نسبت به خرید سهم اقدام کنند.

 راهکارهایی برای بهبود وضعیت بورس
قالیباف‌اصل بهبود شرایط حال حاضر بورس را مربوط به فضای اقتصاد کلان و وضعیت صنایع دانست و گفت: اگر منظور از بهبود، افزایش قیمت‌ها و جبران ضرر سرمایه‌گذار است که مربوط به اوضاع بخش واقعی اقتصاد و سایر عوامل خارج از بازار است، اگر اخبار مثبت تایید شوند و سرمایه‌گذار بتواند اعتماد کند حتما بازار عکس‌العمل مثبت نشان می‌دهد و در این بین کاری که سازمان انجام می‌دهد پیگیری معضلات صنایع و بهبود فضای کسب و کار صنایع است، اما به این نکته دقت کنیم که مقام ناظر فقط پیگیری می‌کند و تصمیم‌گیری جای دیگری انجام می‌شود.
قالیباف‌اصل به سهامداران توصیه کرد: کسی که وارد بازار سهام می‌شود، باید بداند که در این بازار هم وضعیت رونق را تجربه می‌کند و هم وضعیت رکود را بنابراین سهامدار باید با مطالعه نسبت به خرید سهم اقدام کرده و صبر و حوصله داشته باشد زیرا کسی که در بازار صبر و شکیبایی می‌کند پاداش صبر خود را دریافت می‌کند و کسانی که دنباله‌روی دیگران هستند، بازندگان بازار سرمایه هستند.وی افزود: ما همیشه مردم را به سرمایه‌گذاری در بورس دعوت می‌کنیم اما می‌گوییم حرفه‌ای وارد بازار شوند، به سراغ صندوق‌ها بروند و مطالعه کنند و مشاوره بگیرند. الان هم مردم را به سرمایه‌گذاری در بورس دعوت می‌کنم چون این بازار مناسب برای سرمایه‌گذاری است ولی با مطالعه و دقت، ضمن اینکه پول کوتاه مدت را نباید وارد بازار کرد زیرا دید بازار، بلند‌مدت است سرمایه‌گذار باید بلند‌مدت فکر کند و پول یک ماهه جایش در بازار نیست زیرا بازار در حال نوسان است؛ پولی باید وارد بازار شود که کسی در کوتاه‌مدت نیاز به آن نداشته باشد و سهامدار بتواند در بازار صبر کند.

 ضررهای مردم جبران می‌شود؟
قالیباف‌اصل در پاسخ به این سوال که آیا زیان‌های مردم جبران می‌شود، گفت: «بورس آینه تمام‌نمای اقتصاد است و من از مردم دعوت می‌کنم که وارد بازار سرمایه شوند، زیرا بازار سرمایه شفاف‌ترین و قانونمند‌ترین بازار کشور بوده و شرکت‌هایی که در بورس حضور دارند در هیچ‌جای اقتصاد حضور ندارند، بنابراین قابل‌اعتماد‌ترین شرکت‌ها در بورس حضور دارند، اگرکسی به آینده بدبین است نباید خرید کند بلکه باید منتظر باشد تا سهم به قیمت رسیده و سپس خرید کند ولی دقت کند که در شرایط رونق باید سهام را با قیمت بالاتر بخرد.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد: با تایید اخبار مثبت، امید است شاهد دوران پر‌رونق بازار سرمایه و رونق گرفتن بخش واقعی اقتصاد و سایر بازارها باشیم.