آخرین اتفاقات پیرامون مذاکرات هسته ای >>> اوباما: نام من در توافق با ايران خواهد ماند ... / 2 خرداد 94

گفت‌وگوها میان ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 در شرایطی در حال انجام است که مطالبات جدید طرف آمریکایی به قدری جدی شده که ممکن است مذاکرات را از مسیر اصلی منحرف کند. باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا در اظهاراتی جدید از نگرانی آمریکا راجع به «موشک‌های بالستیک» ایران سخن گفته است. اوباما در مصاحبه‌ای تفصیلی با «جفری گلدبرگ»، روزنامه‌نگار آمریکایی افزود: «ایران برنامه موشکی دارد و ما باید درباره سامانه‌های پدافند موشکی و نحوه یکپارچه و هماهنگ‌کردن آنها فکر کنیم.» در عین حال اوباما به انگیزه‌های شخصی‌اش در رسیدن به توافق با ایران اشاره کرد و گفت: «نام من در توافق احتمالی ایران و کشورهای 1+5 ثبت خواهد شد و من برای دستیابی به یک توافق خوب با ایران علاوه بر دلایل دیگر، انگیزه‌های شخصی نیز دارم.» این در شرایطی است که سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه تاکید کرد که با گذشتن از خطوط مشکل در مذاکرات هسته‌ای با ایران به توافق نهایی نزدیک شده‌ایم.

اجازه زیاده‌خواهی نمی‌دهیم

همزمان با ابراز نگرانی اوباما درباره موشک‌های بالستیک ایران، ماری هارف، سخنگوی کاخ سفید تاکید کرد که اگر امکان دسترسی و نظارت به سایت‌های مربوط به ابعاد نظامی هسته‌ای ایران وجود نداشته باشد، هیچ‌گونه توافقی در کار نخواهد بود. این سخنان مقامات آمریکایی که مغایر با روند مذاکرات است مقامات ایران را نیز به واکنش واداشته است. در این خصوص محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران درباره زیاده‌خواهی جدید آمریکا در بحث مذاکرات هسته‌ای در موضوع فردو و بازرسی از تاسیسات نظامی گفت: «بارها من و اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای تاکید کرده‌ایم که قطعا اجازه زیاده‌خواهی به طرف‌های غربی در بحث مذاکرات هسته‌ای را نمی‌دهیم.» به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی خانه ملت، ظریف با بیان این مطلب افزود که تیم مذاکره‌کننده خود را مقید به حفظ خطوط قرمز نظام در تمام مباحث مذاکرات هسته‌ای از جمله فردو می‌داند.

درخواست جاسوسی رسمی

در ادامه انتقادها و واکنش‌های مقامات جمهوری اسلامی به احتمال اجرای پروتکل الحاقی و بازرسی از تاسیسات، سردار سرتیپ پاسدار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه تاکید کرد که بازرسی از مراکز نظامی ایران «تحت هر عنوانی، شامل بازرسی هماهنگ‌شده یا نشده، پیرامون مراکز یا حتی هر فاصله و به هر شکلی را در حکم جاسوسی می‌دانیم و پاسخ آن سرب داغ است.» به گزارش خبرگزاری صداوسیما، امیرعلی حاجی‌زاده، در دیدار با وابستگان نظامی خارجی مقیم ایران درخواست برای بازرسی از مراکز نظامی کشور را همچون «درخواست جاسوسی رسمی» در ایران دانست.

بازدید از مراکز حساس امکان ندارد

در عین حال علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی نیز نسبت به این زیاده‌خواهی‌های آمریکا واکنش نشان داد و گفت: باوجود ترور چند دانشمند ایرانی تا به امروز، ایران نمی‌تواند امکان شناسایی افراد و جایگاه‌های حساس را در اختیار طرف مقابل قرار دهد. به گفته بروجردی در پروتکل به بازدید سر زده اشاره شده و ایران بازترین کشور در زمینه بازدید از امکانات هسته‌ای است اما در پروتکل مورد نظر طرف مقابل، بازدید سرزده از مراکز نظامی هم ذکر شده که ایران آن را قبول ندارد. این مقام ایرانی تاکید کرد که بازدید از مراکز حساس امکان ندارد و حریم امنیت ملی ما باید محفوظ باشد.

اجرای گام به گام تعهدات

درخصوص نحوه لغو تحریم‌ها نیز رئیس کمیسیون امنیت ملی گفت: «برای اجرای توافقنامه حداقل سه تا چهار ماه زمان نیاز است و ما باید به تعهداتمان عمل کنیم و آژانس مهر تایید بزند و سپس طرف مقابل به تعهداتش عمل کند. در کمیته هسته‌ای پیشنهاد دادیم ما به طرف مقابل بی‌اعتمادیم و نمی‌شود آنها به دلیل اعتمادسازی، خواستار انجام همه تعهدات از سوی ما باشند.» سپس بروجردی از پیشنهاد برای ایجاد جدولی خبر داد که براساس آن گام به گام با اقدامات ایران، طرف مقابل نیز به تعهدات خود عمل کند.

اعراب قصد رقابت اتمی با ایران را ندارند

همچنین باراک اوباما، رييس جمهوری آمريکا در ادامه این مصاحبه گفت، نشانه‌ای از اينکه عربستان و کشورهای عرب منطقه قصد راه‌اندازی برنامه هسته‌ای و رقابت اتمی با ايران داشته باشند، در دست نيست. اوباما، نگرانی‌ها و «بدبینی‌های» شیخ‌نشین‌های خلیج فارس درباره ایران را «مشروع» دانست و با بیان جزئیاتی از نشست خود با سران کشورهای عضو شورای همکاری در ماه جاری به تلاش‌های دولت تحت امرش برای کاستن از آن نگرانی‌ها اشاره کرد. رئیس دولت آمریکا گفت: «چیزی که در نشست با اعضای شورای همکاری دیدیم، به باور من، بدبینی‌ها و نگرانی‌های مشروع نه تنها درباره خود برنامه هسته‌ای ایران بلکه درباره تبعات کاهش تحریم‌ها بود.» اوباما تاکید کرد: در گفت‌وگو با سران کشورهای عربی به آنها درباره قطع چهار مسیر دستیابی ایران به سلاح‌های اتمی، مکانیسم‌های راستی‌آزمایی و مکانیسم‌های بازگشت تحریم‌ها در حالت فرضی عدم پایبندی ایران به توافق‌نامه اطمینان خاطر داده است.

حیثیت اوباما

باراک اوباما در بخش ديگری از اين مصاحبه تاکید کرد که در سياست‌های آمريکا برای حصول توافق با ايران و جلوگيری از دستيابی اين کشور به سلاح هسته‌ای به نوعی حیثيت و اعتبار او نيز در ميان است. رئيس‌جمهوری آمريکا افزود: «به خواست خداوند تا ۲۰ سال ديگر زنده‌ام و چنانچه طی اين سال‌ها ايران به سلاح هسته‌‌‌ای دست يابد، اين مساله به اسم من نوشته خواهد شد.» بارک اوباما گفت: «اين منصفانه است که بگويم علاوه بر منافع امنيت ملی، دلايل شخصی دارم که در اين مساله نتيجه بگيريم.»

مهلت 24 روزه برای نظارت

با نزدیک شدن به موعد مقرر برای رسیدن به توافق جامع اتمی در 10 تیر ماه سال جاری، اختلافات میان دو طرف آشکارتر شده است. از یکسو ماری هارف، سخنگوی کاخ سفید صحبت از دسترسی به مراکز نظامی ایران را مطرح کرده و گفته است: «ما و ایران بر سر اجرای یک روند مشخص که بتواند نگرانی‌های مربوط به ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران را رفع کند توافق کرده‌ایم که بخشی از این روند مربوط به موضوع دسترسی است که بنا بر پروتکل الحاقی که ایران آن را به‌عنوان بخشی از توافق هسته‌ای اجرا خواهد کرد، آژانس می‌تواند امکان دسترسی گسترده را داشته باشد.» او با بیان اینکه موضوع دسترسی به سایت‌های هسته‌ای و نظامی ایران هنوز یکی از موارد مهم مورد بحث در مذاکرات باقی مانده است، افزود: «اما اگر به ما در زمینه امکان دسترسی به همه تاسیساتی که ممکن است مربوط به ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ایران باشد اطمینان داده نشود همان‌طور که پیش‌تر نیز اعلام کردیم این موضوع یک مشکل جدی برای ما خواهد بود.» این سخنان مقامات آمریکایی با واکنش مقامات ایرانی مواجه شده است. به گزارش «ایرنا» همزمان وزیر خارجه فرانسه نیز مدعی شد که ایران خواسته است که پیش از بازدید بازرسان بین‌المللی از سایت‌های هسته‌ای‌اش در صورت وجود شبهه‌ای مبنی بر تخلف از توافق هسته‌ای با گروه 1+5، 24 روز مهلت داشته باشد./دنیای اقتصاد /