تاثیر افزایش ‌قیمت بنزین بر صنعت و بازار‌خودرو ... / 5 خرداد94

افزایش قیمت بنزین در شرایطی اعلام شدکه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، این تغییر قیمت تاثیر مستقیمی بر صنعت و بازار خودرو خواهد داشت.
 تک‌نرخی شدن حامل‌های انرژی ، تجربه فاز اول هدفمندی یارانه‌ها را بار دیگر یادآوری می‌کند. تجربه‌ای که هدف‌های بسیاری در سر داشت.براساس اهداف در نظر گرفته شده در فاز اول هدفمندی یارانه‌ها دولت قصد داشت ضمن تعدیل یارانه انرژی، رویکرد مردم نسبت به مصرف سوخت را تغییر دهد.

بر همین اساس پیش بینی می‌شد که مردم مصرف سوخت را با جایگزینی خودروهای کم‌مصرف و یا دوگانه‌سوز کاهش خواهند داد یا اینکه به مصرف بهینه سوخت می‌پردازند. از سوی دیگر مسوولان امیدوار بودند که افزایش قیمت بنزین به کاهش استفاده از خودروهای شخصی و تک سرنشین منجر شود. با این حال صرفه جویی مشتریان در مصرف سوخت به دلیل افزایش قیمت در مدت زمان کوتاهی محقق شد این در شرایطی است که برخی دارندگان خودرو برای تطبیق دادن خود با شرایط جدید به خرید خودروهای دوگانه‌سوز و کم‌مصرف روی آوردند. در این میان صنعت خودرو نیز به دلیل مشکلات فنی بسیاری که داشت، نتوانست در تولید خودروهای کم‌مصرف کارنامه خوبی از خود ارایه دهد حال آنکه تولید دوگانه‌سوزها نیز با فراز و نشیب‌های فراوانی روبه‌رو بود.

اما حالا با اجرای فاز دوم طرح هدفمندی، قیمت حامل‌های سوخت طی دو مرحله با افزایش روبه‌رو شد این در شرایطی است که این پرسش‌ها هم‌اکنون مطرح است که افزایش بنزین چه تاثیری در صنعت و بازار خودرو دارد؟ و اینکه آیا بازار رکودزده خودرو در خواب عمیق‌تری فرو می‌رود؟

در این میان برخی کارشناسان با توجه به واکنش مشتریان نسبت به کاهش حامل‌های انرژی معتقدند این تاثیر در کوتاه مدت با واکنشی از سوی دارندگان خودرو روبه‌رو نخواهد بود بلکه بیشترین تاثیر خود را در درازمدت در رفتار مشتریان نسبت به مصرف سوخت خواهد داشت، اما موضوع مهم‌تر آن است که به این دلیل باز هم تقاضا برای خودروهای کم‌مصرف و دوگانه‌سوز افزایش پیدا می‌کند. در این میان برخی نظرات نیز این تحلیل را رد می‌کند. به اعتقاد این دسته از کارشناسان افزایش 300 تومانی قیمت بنزین، آنقدر زیاد نیست که بتواند تاثیر جدی در رفتار مشتریان داشته باشد.

صنعت خودرو بی‌اهمیت به افزایش قیمت بنزین؟
طبق تحلیل‌های صورت گرفته از سوی‌ کارشناسان رفتار خودروسازان تابعی از رفتار مشتریان است؛ بنابراین شرکت‌های خودروساز براساس تغییر رویکرد مردم برنامه تولیدات خود را مشخص می‌کنند. برهمین اساس افزایش قیمت بنزین تغییراتی را در رفتار مشتریان و از سوی دیگر تولیدکنندگان خودرو به دنبال خواهد داشت. تغییری که برخی آن را جزئی و برخی کلی می‌دانند.

با این حال برخی از کارشناسان معتقدند افزایش قیمت بنزین شوکی به صنعت خودرو وارد نخواهد کرد بلکه خودروسازان را ترغیب به افزایش تولید خودروهای دوگانه‌سوز و کاهش تیراژ محصولات بنزین سوز می‌‌کند.

در این بین برخی دیگر نیز معتقدند که هر چند در این میان تقاضای اندکی برای خودروهای کم‌مصرف و دوگانه‌سوز ایجاد می‌شود اما این تقاضا به گونه‌ای نیست که رفتار خودروسازان را تغییر دهد.

برهمین اساس محمدرضا نجفی‌منش، عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» معتقد است که این افزایش هیچ گونه تاثیری در رفتار مشتریان ندارد. زیرا مشتریان تجربه دو فاز هدفمندی و افزایش قیمت بنزین را داشته‌اند، اما حاضر به تغییر رویکرد خود نبوده‌اند؛ بنابراین خودروسازان نیز با توجه به نگاهی که به نیاز مشتریان دارند قاعدتا تغییری در روش‌های خود اعمال نمی‌کنند.

وی میزان تغییر قیمتی 60 لیتر بنزین ماهیانه لیتری 700 تومان با 1000 تومان را 18 هزار تومان می‌داند و می‌گوید: این رقم آنقدر زیاد نیست که بخواهد مردم را تشویق به استفاده از خودروهای دو گانه‌سوز و یا کم‌مصرف کند.با این وجود یکی از مدیران ارشد خودروسازی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» معتقد است که افزایش قیمت بنزین به لیتری 1000 تومان هر چند در کوتاه مدت در رویکرد و روش مردم تاثیر چندانی ندارد، اما در میان مدت و بلندمدت تاثیرات خود را در نوع مصرف سوخت می‌گذارد؛ زیرا تقاضای اندکی را نسبت به خودروهای دوگانه‌سوز یا با مصرف سوخت کم ایجاد می‌کند.

گرایش به خودروهای دوگانه‌سوز
یکی از موضوعاتی که با اجرای دو فاز هدفمندی یارانه‌ها صورت گرفت، افزایش گرایش مردم به خرید خودروهای دوگانه‌سوز بود. موضوعی که موافقت مسوولان دولتی را به همراه داشت؛ به‌طوری‌که آنها نسبت به افزایش تولیداتی از این دست تاکید داشتند.

این در حالی بود که در فاز اول هدفمندی زیرساخت‌های لازم برای خودروهای دوگانه‌سوز به اندازه‌ای که بتواند نیاز مشتریان را برطرف کند، وجود نداشت. یکی از این مسائل کمبود جایگاه سوخت گاز بود به‌طوری‌که مردم ساعت‌ها در صف‌های عریض و طویل به سر می‌بردند. از سوی دیگر خودروهای دوگانه‌سوز با مشکلات فنی بسیاری روبه‌رو بودند. که یکی از عمده‌ترین مشکلات آنها کاهش توان موتور هنگام حرکت در سربالایی‌ها بود. به همین دلایل علاقه مردم به خرید دوگانه‌سوزها کاهش یافت. خودروسازان نیز به خاطر نبود تقاضا از سوی مشتریان سهم بسیار اندکی را به دوگانه‌سوزها اختصاص دادند. در حال حاضر با گذشت بیش از 5 سال از اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها زیرساخت‌ها برای خودروهای دوگانه‌سوز افزایش یافته است اما دانش شرکت‌های خودروساز تغییر چشمگیری نداشته است.

برهمین اساس، یکی از مدیران شرکت‌های خودروساز معتقد است که افزایش قیمت بنزین هر چند در کوتاه مدت منجر به افزایش تقاضا برای تولید خودروهای دوگانه‌سوز نمی‌شود، اما در میان‌مدت و بلندمدت منجر به افزایش تحقیق و توسعه به منظور افزایش تکنولوژی شرکت‌های خودروساز در این باره می‌شود.

وی معتقد است که مردم برای خودرویی که مصرف سوخت کم اما تکنولوژی و کیفیت بالایی داشته باشد، پول می‌دهند؛ بنابراین با ادامه همین روند و افزایش تقاضاهای اندک برای خودروهای دوگانه‌سوز در آینده شاهد افزایش دانش و تکنولوژی خودروهای هیبریدی و دوگانه‌سوز در کشور خواهیم بود.نجفی‌منش ضمن تایید این موضوع معتقد است که مردم نسبت به تولید خودروهای هیبریدی که بتواند منجر به کاهش هزینه‌های آنها شود، نظر مثبتی خواهند داشت. چنانچه این موضوع را در دیگر کشورها هم شاهد هستیم.

شوک بازار خودرو
با وجود آنکه کارشناسان صنعت خودرو معتقدند که این صنعت از افزایش قیمت بنزین تاثیر چندانی نمی‌پذیرد، اما براساس اظهارنظر فعالان بازار این موضوع واکنش‌ جدی مشتریان را در بازار به دنبال خواهد داشت و شوک بزرگی را به بازار خودرو وارد می‌کند؛ به‌طوری‌که بازار خودرو در رکود بیشتری فرو می‌رود و این موضوع علاقمندی مشتریان به خرید خودرو را به شدت کاهش می‌دهد.

یکی از کارشناسان بازار خودرو در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» معتقد است که وضعیت بازار در سال جاری نسبت به سال‌های گذشته وضعیت بسیار بدی را تجربه می‌کند و افزایش قیمت بنزین نیز مطمئنا در تغییر رفتار مشتریان تاثیر بسیار زیادی دارد./دنیای اقتصاد/