مهمترین رخدادهای بورس کالا >>> عقب‌نشینی آرام در بازار پتروشیمی‌ها / 20 اسفند 93 

محمد‌حسین بابالو: بازار محصولات پلیمری در روزهای اخیر وارد یک فاز کاهشی شده، زیرا افت قیمت‌ها در بازار داخلی در کنار کاهش نسبی حجم معاملات ، عرضه‌ها در بورس کالا و ضعف نقدینگی باعث شده جذابیت داد‌و‌ستد کاهش یابد. نزدیکی به تعطیلات و احتمال بروز برخی مشکلات در حمل و نقل، کاهش تنوع عرضه‌ها و همچنین افزایش شدید جذابیت خرید PVC و پلی‌اتیلن‌های سنگین و پیشرفته را می‌توان مهمترین رخدادهای موثر بر بازار دانست. روز سه‌شنبه پلی‌وینیل کلراید S65 و S70، پلی‌اتیلن سنگین اکستروژن EX3، پلی‌اتیلن سنگین تزریقی OFF - HI0500 درجه یک، پلی‌اتیلن سنگین بادی OFF - 0035 درجه یک و درجه 2، پلی‌اتیلن سبک فیلم 0075 و 0200 و برخی دیگر از OFF گریدها را می‌توان جذاب‌ترین عرضه‌ها دانست.

 وضعیت محصولات پلیمری در بورس کالا
مهم‌ترین رخداد این روزهای رینگ محصولات پتروشیمی در بورس کالا را باید در افزایش شدید حجم معاملات این کالا در هفته گذشته دانست که توانست به بیش از 70 هزار تن برسد. این حجم بسیار بالای معامله که بالاترین حد در بیش از 6 ماه اخیر است را باید در افزایش جذابیت خرید و انتظار برای افزایش قیمت‌ها در روزهای آینده و مخصوصا سال پیش‌رو ارزیابی کرد که البته بخش بسیار بزرگی از این حجم خرید را باید با هدف واسطه‌گری و سفته‌بازی به حساب آورد. در هر حال پتروشیمی‌ها نیز از این فرصت استفاده کردند و تا پیش از اعلام قیمت‌های پایه جدید که اتفاقا جهت‌گیری کاهشی داشت، حجم بزرگی از محصولات خود را به فروش رساندند. این در حالی بود که پس از اعلام قیمت‌های پایه جدید، حجم معاملات به طرز مشکوکی کاهش یافت، ولی در کنار افت تقاضای موثر، تاثیر چندانی بر بازار نداشت که البته ریزش قیمت‌های داخلی این کالا و همچنین کاهش جذابیت خرید و افزایش قیمت‌های جهانی را باید دراین خصوص مهم ارزیابی کرد. 
در هر صورت کاهش حجم عرضه در بورس کالا در کنار افزایش قیمت‌های جهانی و اعلام قیمت‌های پایه با جهت‌گیری کاهشی بر اساس 15 روز اول اسفندماه مطلبی است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت. با توجه به این موارد و احتمال ادامه این رویکرد یعنی شائبه محدودسازی حجم عرضه در بورس کالا شاید دورنمای قیمت‌های داخلی محصولات پتروشیمی با محوریت پلیمرها از یک روند افزایشی برخوردار شود، اما کاهش قیمت‌های داخلی محصولات پلیمری، داده‌ای است که می‌تواند احتمال افزایش قیمت‌ها را به تعویق بیندازد. 

 بازار داخلی محصولات پلیمری
در بازار داخلی محصولات پلیمری شاهد ادامه کاهش قیمت‌های پیشنهادی فروشندگان کوچک و بزرگ در بازار هستیم که در کنار افزایش روزشمار حجم عرضه و البته عقب‌نشینی بسیاری از واسطه‌ها و خریداران، روند عمومی کاهش قیمت‌ها، ادامه می‌یابد. البته تاکنون کاهش قیمت‌های پلی‌اتیلن‌ها به‌صورت عمومی شدیدتر بوده ولی برای PVC حتی افزایش قیمت‌های محدودی را نیز تجربه کردیم. نزدیکی به روزهای پایانی سال و کاهش جذابیت خرید از سوی تولیدکنندگان اصلی، مشکلات شدید نقدینگی در بازار داخل، افزایش محسوس حجم عرضه‌ها با محوریت بورس کالا یا تولیدکنندگان اصلی، کاهش جذابیت سفته‌بازی و عدم اعتماد نسبت به دورنمای بازار را می‌توان از دلایل اصلی این وضعیت برشمرد. این موارد در حالی است که با توجه به نزدیکی به روزهای پایانی سال و فرآیند زمانبر خرید، تحویل، بارگیری، حمل، تخلیه و نهایتا انبارداری در کنار اعمال محدودیت‌های گسترده بر حمل و نقل جاده‌ای کامیون‌های کوچک و بزرگ شاید دیگر زمان مورد نیاز برای خرید با جذابیت بالا به پایان رسیده باشد که کاهش نسبی حجم معاملات در بورس و بازار را به همراه داشته و دارد. این موارد می‌تواند دورنمای مبهم بازار را شکننده‌تر از گذشته ارزیابی کند. 

 قیمت نفت و بازارهای جهانی محصولات پلیمری 
بهای نفت در بازارهای جهانی وارد یک فاز کاهشی شده تا جایی که نفت برنت با ثبت بزرگ‌ترین کاهش هفتگی در 9 هفته اخیر، کف روانی و فنی 60 دلار در هر بشکه را شکست و همچنین نفت خام آمریکا هم پس از رها کردن کف 50 دلاری وارد یک فاز کاهشی شد. در لحظه تنظیم این گزارش قیمت هر بشکه نفت خام برنت با 35 سنت کاهش معادل 6/ 0 درصد افت به 58 دلار و 18 سنت رسید که کمترین حد از 12 فوریه تاکنون یعنی نزدیک به یک ماه اخیر به شمار می‌رود. قیمت نفت خام آمریکا هم با 23 سنت کاهش معادل 46/ 0 درصد افت به 49 دلار و 77 رسید که قیمت‌های پایینی به شمار می‌رود. افزایش حجم ذخایر نفت خام آمریکا و رشد ارزش دلار را می‌توان مهم‌ترین دلیل افت بهای نفت خام در بازارهای جهانی دانست، اما برخی داده‌های دیگر از جمله مذاکرات ایران و کشورهای 1+5، سخنان نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، اعلام نرخ‌های جدید بیکاری از آمریکا و همچنین رخدادهای داخلی در عربستان و کشورهای منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا مواردی بودند که از قیمت نفت حمایت کرد. به عبارت ساده‌تر در صورتی که این داده‌های حمایتی تا حدودی محدود شده یا افزایش ذخایر نفت خام آمریکا ادامه پیدا کند یا حتی اگر مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 به نتیجه برسد باید انتظار سقوط مجدد قیمت نفت را داشته باشیم. شاید کاهش بهای نفت این بار در بازارهای جهانی چندان پر‌اهمیت نباشد، ولی ورود این بازار به یک فاز کاهشی مجدد این ذهنیت را ایجاد می‌کند که ممکن است یک روند کاهشی دیگر در بازار نفت یا شاید بازارهای مشابه دیگر به وقوع بپیوندد که حتی می‌تواند نفت برنت را به عدد 50 دلار در هر بشکه نزدیک کند که به معنی شکسته شدن رکورد پیشین کاهش قیمت این کالا در هفته‌های اخیر خواهد بود. 
در بازار جهانی محصولات پلیمری وضعیت دقیقا برعکس این شرایط است، زیرا با ورود مجدد چین به بازار محصولات پلیمری پس از پایان یافتن سال نو این کشور شاهد تزریق یک جو امیدواری در بازار هستیم که با افزایش قیمت اغلب گریدها خودنمایی کرده است. افزایش قیمت‌های پلی‌اتیلن‌ها و پلی‌پروپیلن‌ها در بازارهای جهانی در کنار رشد کمتر PVC یکی از واقعیت‌های مهم در بازار است که البته با عقب‌نشینی بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ در اقصی نقاط جهان به دلایل فنی یا اقتصادی، هم اکنون قیمت‌ها در سطوح بالا و مطلوبی قرار گرفته است. شنیده‌ها حکایت از آن دارد که عقب‌نشینی سابیک به‌عنوان قطب تولید محصولات پتروشیمی در منطقه خلیج فارس مخصوصا درخصوص عرضه پلی‌پروپیلن‌ها جو نگرانی از محدودیت عرضه را پدید آورده که قیمت این کالا را در بازارهای آسیای جنوب شرقی و اروپای غربی با افزایش رو‌به‌رو کرده است. با فرض عقب‌نشینی شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی باز هم می‌توان به مقاومت قیمت پلیمرها مخصوصا پلی‌پروپیلن و حتی پلی‌اتیلن‌ها در بازارهای جهانی امیدوار بود که داده مهمی برای حمایت از بازار به حساب می‌آید. 

مهم‌ترین‌ رخدادهای موثر بر بازار محصولات پتروشیمی:
- کاهش قیمت جهانی نفت و ثبت بزرگ‌ترین‌ کاهش هفتگی قیمت نفت خام برنت در 9 هفته گذشته
- افزایش شدید نرخ محصولات پلیمری در بازارهای جهانی با محوریت پلی‌اتیلن‌ها و پلی‌پروپیلن‌ها
- کاهش نسبی قیمت دلار در بازار داخلی
- اعلام قیمت‌های پایه جدید در اواسط اسفندماه که کاهش نسبی نرخ‌ها را به همراه داشت
- پایین بودن نسبی جذابیت صادراتی بسیاری از محصولات پتروشیمی در کنار انتظار برای افزایش جذابیت صادرات پلی‌پروپیلن‌ها که این وضعیت به سرعت در حال دگرگون شدن است
- کاهش قیمت‌های داخلی پلی‌اتیلن‌ها و پلی‌پروپیلن‌ها در کنار نوسان نرخ PVC
- افزایش شدید حجم معامله پلیمرها در بورس کالای ایران در هفته گذشته با ثبت معامله بیش از 70 هزار تن انواع محصولات پلیمری 
- افزایش جذابیت خرید گریدهای سنگین و پیشرفته پلی‌اتیلن‌ها، پلی‌استایرن‌های انبساطی و PVC
- افزایش شدید حجم عرضه محصولات پلیمری به بازار داخلی با محوریت بورس کالا یا تولیدکنندگان بزرگ
- کاهش نسبی حجم، تنوع و گستردگی عرضه‌ها در بورس کالا که در کنار بی میلی خریداران اهمیت چندانی پیدا نمی‌کند
- عقب‌نشینی بسیاری از خریداران و واسطه‌ها از بورس و بازار به دلیل کاهش جذابیت خرید در روزهای پایانی سال و نزدیک به تعطیلات سال نو شمسی
- بالابودن شدید موجودی انبارهای تولیدکنندگان و حتی برخی از واسطه‌ها که به دلیل خرید به امید افزایش قیمت‌ها صورت گرفته است (سفته‌بازی‌)
- نبود دورنمایی مشخص پیش روی قیمت‌های پایه فروردین با احتساب افزایش قیمت‌های جهانی و کاهش نرخ دلار که باز هم احتمال افزایش قیمت‌ها را در ذات خود نهفته دارد 
- بالابودن جذابیت خرید گریدهای OFF همچون گذشته
-‌احتمال افزایش قیمت‌های محصولات پلیمری به دلیل عقب‌نشینی عرضه در بورس و بازار که در کنار کاهش قیمت‌های داخلی، انتظار افزایش قیمت‌ها تا حدودی به تعویق خواهد افتاد.