بورس تهران از نگاه همایون دارابی>>> آماده‌باش بورس برای بازگشایی پالایشگاه‌ها 

اعلام نزدیکی بازگشایی نمادهای پالایشگاهی در هفته آینده بار دیگر بازار را در مقابل تبعات تصمیمات مربوط به توقف نمادهای پالایشگاهی و نحوه برخورد وزارت نفت با بخش خصوصی قرار داده است. با توقف نمادهای پالایشگاهی که بعضا بیش از یک سال از توقف آنها می‌گذرد بازار با شرایط حساسی مواجه شده است؛ این توقف که با هدف روشن‌سازی شرایط پالایشگاه‌ها صورت گرفت، در نهایت نه تنها به روشن شدن وضعیت پالایشگاه‌ها – مرتبط با طرح کیفی‌سازی- منجر نشده؛ بلکه زمینه‌ای فراهم کرد تا نمادهای پالایشگاهی همراه بقیه نمادهای بازار دچار افت قیمتی نشده و اینک با تهدید اصلاح ناگهانی مواجه شوند.
در همین حال بهای نفت نیز در این مدت به شدت افت کرده که همین امر نیز بر مشکلات افزوده است. وضعیت پالایشگاه‌ها بار دیگر شرایط نامناسب بازار سهام ایران را در توقف بلندمدت نمادها پیش روی معامله‌گران قرار داده است. در حالی که اکثر کارشناسان بر نادرست بودن رویه‌هایی نظیر توقف بلندمدت نمادها، دامنه نوسان، حجم مبنا و نحوه اطلاح رسانی شرکت‌ها در بورس تهران تاکید دارند متاسفانه رویه‌ای برای اصلاح مشکلات به چشم نخورده و به نظر می‌رسد هنوز انگیزه‌ای برای اتخاذ تصمیم‌های دشوار وجود نداشته باشد.
در رابطه با وضعیت پالایشگاه‌ها همچنان بازار در انتظار واکنش سهامداران عمده و همچنین مسوولان بازار برای نحوه حمایت و نحوه بازگشایی نمادها در آخرین روزهای سال 93 است. در همین حال هر گونه اتفاق غیر‌منتظره می‌تواند تاثیرات مهمی را بر شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌ها و دیگر سرمایه‌گذاران بازار به همراه بیاورد. در همین رابطه حسن امیری، معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس، با بیان اینکه کارشناسان و مدیران سازمان بورس تلاش ویژه‌ای را برای نهایی شدن گزارش‌های دریافتی انجام داده و در روزهای آینده هم ادامه خواهند داد، افزود: در صورت مساعدت شرکت‌ها در ارائه صورت‌های مالی طی دو روز آینده، نماد این شرکت‌ها شنبه آینده یا حداکثر یکشنبه 24 اسفند در بورس و فرابورس باز خواهند شد تا سهامداران این گروه بعد از چندین ماه قادر به معامله و تصمیم‌گیری باشند. امیری در برابر این سوال که آیا نماد این شرکت به‌صورت گروهی در یک روز باز خواهند شد توضیح داد: ترجیح سازمان بورس این است که به منظور نهایی کردن بازگشت نماد 6 پالایشگاه و تصمیم مناسب سهامداران و حل شدن این موضوع، نماد هر 6 پالایشگاه در یک روز (شنبه یا حداکثر یکشنبه جاری) باز شود.
در همین حال آخرین خبرهای دریافتی از پالایشگاه‌ها حکایت از آن دارد که به دلیل عدم ارائه مستندات قیمتی از سوی وزارت نفت و پخش و پالایش قیمت‌ها مورد قبول پالایشگاه‌ها قرار نگرفته است. براساس اطلاعات دریافتی پالایشگاه‌ها خواهان اعلام آن هستند که قیمت‌های فرآورده‌ها به‌صورت مشخص و روزانه بر اساس یک بازار مبنا اعلام شود. محاسبات اولیه نشان می‌دهد در صورت محاسبه سود پالایشگاه‌ها بر اساس قیمت‌های ارائه شده تنها ده درصد از سود شرکت‌ها برای سال جاری باقی خواهد ماند. همین امر نیز موجب شده است پالایشگاهای تبریز، شیراز، بندرعباس و اصفهان قیمت‌های دریافتی را رد کنند. کارشناسان قیمت‌های کنونی را مخالف واقعیت و باعث زیان شدید بخش خصوصی و سهامداران خرد توصیف می‌کنند. از دیدگاه این گروه قیمت‌ها براساس مستندات ارائه شده و قیمت‌های یکطرفه مورد پذیرش سرمایه‌گذاران نخواهد بود. در همین حال بازار نگران بازگشایی نمادها بدون ارائه سود قابل اتکا است که همین امر نیز می‌تواند زیان بازار را شدید تر سازد.
در کنار مساله حساس و مهم بازگشایی نمادهای پالایشگاهی بازار با تحولات موثر دیگری نیز مواجه است.در مهم‌ترین موضوع وضعیت مذاکرات هسته‌ای و حصول توافق در محدوده زمانی هفته اول فروردین ماه موعدی که براساس توافق وین باید در کلیات توافقی سیاسی حاصل شود، قرار دارد که همچنان بازار را با شرایط حساسی در این بخش مواجه کرده است. در هفته گذشته نیز با کاهش ارزش دلار در بازار آزاد وضعیت انتظار در کلیه بازارها دیده می‌شود.
در این بین در اخبار مهم اقتصادی، به گزارش مهر محمد پاریزی، معاون وزیر اقتصاد در مراسم توديع و معارفه مدیرعامل بانك ملت با انتقاد از روند کنونی نرخ سود سپرده‌های بانکی گفت: در صورت ادامه روند کنونی نرخ سود سپرده‌ها، اقتصاد کشور فرو می‌پاشد. وی افزود: نرخ سود بازار غیرمتشکل در شرایط فعلی آفت بزرگی برای اقتصاد کشور است.
وی با اشاره به درخواست رئیس‌کل بانک مرکزی مبنی بر تفاهم بانک‌ها برای کاهش نرخ سود اظهار کرد: در حالی که تورم کاهش یافته اگر نرخ سود پایین نیاید هزینه تامین مالی افزایش می‌یابد و با این شیوه اگر تامین مالی ادامه یابد به فروپاشی اقتصاد کشور منجر خواهد شد.
در صحنه اقتصاد بین‌الملل نیز پس از افت شدید یورو در بازارهای جهانی بهای مواد خام نیز پس از یک دوره ثبات دوباره رو به کاهش گذاشته است. بهای نفت برنت در بازار جهانی به زیر 60 دلار بازگشته است. در بازار جهانی فلزات نیز بهای مس به 5 هزار و 786دلار در هر تن بالغ شده است. بهای سه فلز آلومینیوم، روی و سرب نیز به ترتیب یک هزار و 754 دلار، دو هزار و 7دلار و یک هزار و 811 دلار در هر تن رسیده است.
با این حال بازار روز چهارشنبه شرایط مثبتی داشت که در آن حمایت از برخی نمادهای بزرگ بازار از جمله هلدینگ خلیج فارس، نفت و گاز پارسیان و نفت و گاز تامین موجب رشد 218 واحدی شاخص کل شد. برخی از فعالان بازار این حمایت عجیب را بی‌ارتباط با بازگشایی قریب الوقوع پالایشگاه‌ها ندانسته و این رشد غیر‌عادی را ناشی از حمایت سهامداران عمده از بازگشایی نمادهای پالایشگاهی و کاهش جو منفی در مورد این گروه ارزیابی می‌کردند. اکثر کارشناسان در حال حاضر در انتظار میزان واقعی سود شرکت‌های پالایشی جهت برآورد قیمت نهایی سهام این گروه با لحاظ سود نقدی دریافتی و سود مجامع پیش رو هستند.