عطش وام 80میلیونی در بازار مسكن ... / 28 خرداد 94

 آمار اولیه ثبت‌نام وام خرید مسکن در صندوق پس‌انداز «یکم»، از استقبال کم‌سابقه متقاضیان نسبت به صندوق‌های پیشین بانک مسکن حکایت دارد. طی 5 روز کاری، نزدیک به 1600 نفر «خانه‌ اولی»، افتتاح حساب انجام داده‌اند. متوسط موجودی سپرده‌گذاران (آورده نقدی) تا این لحظه 17 میلیون تومان بوده و 27 درصد آنها تهرانی هستند. با توجه به شرط سپرده‌گذاری وام‌های جدید، متقاضیان نیاز به زمان بیشتری برای تبدیل دارایی‌های غیرنقد برای ورود به صندوق یکم دارند؛ اما چنانچه روند هفته اول ثبت‌نام بدون تغییر ادامه یابد، ظرفیت یکساله وام‌دهی صندوق به‌سرعت تکمیل می‌شود.

در 5 روز اول ثبت‌نام از متقاضيان تسهيلات جديد خريد مسكن، نزديك به 1600 نفر در صندوق پس‌انداز «يكم» بانك مسكن افتتاح حساب انجام دادند.

ورود اين تعداد «خانه‌اولي» به بازار رسمي پرداخت وام خريد مسكن آن هم ظرف كمتر از يك هفته كاري، از عطش مالي سمت تقاضا در بازار مسكن حكايت دارد و در عين حال نقش اصلي «ناتواني قدرت خريد» در شكل‌گيري ركود 2 سال اخير را «بازگو» مي‌كند. اطلاعات رسيده به «دنياي‌اقتصاد» حاكي است: در فاصله شروع به كار صندوق پس‌انداز مسكن «يكم» يعني سه شنبه هفته گذشته (19 خرداد) تا پايان وقت اداري روز پنج شنبه همان هفته –طي سه روز- نزديك به 1100 نفر براي دريافت تسهيلات جديد خريد مسكن در شعب بانك مسكن كل كشور افتتاح حساب انجام دادند طوري كه تعداد ثبت‌نام‌ كننده‌ها طي 5 روز يعني تا پايان وقت اداري يك شنبه هفته جاري (در مجموع معادل 5 روز كاري)، از مرز 1500 نفر رد شد و به 1600 نفر رسيد. بررسي‌هاي اوليه كارشناسان اقتصاد مسكن درباره آمار مربوط به نام‌نويسي 5 روزه در صندوق «يكم» نشان مي‌دهد: استقبالي كه در اين دوره و پس از 7 سال ممنوعيت پرداخت هر نوع وام بانكي خريد مسكن، از صندوق پس‌انداز جديد به عمل آمده در مقايسه با عملكرد ابتدايي صندوق‌هاي پس‌انداز پيشين و دوره‌هاي قبلي سپرده‌گذاري در بانك مسكن، به مراتب بيشتر است.

بانك مسكن از دهه 30 تاكنون انواع صندوق‌هاي پس‌انداز مسكن را براي جذب نقدينگي‌هاي خُرد و تبديل آن به تسهيلات خريد، تشكيل داده و حتي در فاصله سال‌هاي 87 تا 93 كه منع پرداخت اين نوع تسهيلات در سيستم بانكي، جاري بود، يك صندوق با شرايط نه‌چندان جذاب و قوي، همچنان كار پرداخت وام خريد را ادامه مي‌داد. با اين حال آنچه طي كمتر از يك هفته كاري در صندوق تازه‌ تاسيس پس‌انداز «يكم»، از جانب متقاضيان وام مسكن به ثبت رسيده، ميزان «جذابيت» وام‌هاي جديد و در عين حال ميزان «نياز و آمادگي دور از انتظار» متقاضيان مسكن براي تامين مالي و ورود به بازار معاملات آپارتمان را مشخص مي‌كند.

صندوق پس‌انداز «يكم» سه‌شنبه هفته پيش رسما در همه شعب بانك مسكن سراسر كشور، تاسيس شد و برابر اطلاعاتي كه ابوالقاسم رحيمي اناركي عضو هيات مديره بانك مسكن ديروز به «دنياي‌اقتصاد» ارائه كرد، در روزهاي سه‌شنبه و چهارشنبه و پنج‌شنبه هفته گذشته و همچنين شنبه و يك شنبه هفته جاري، به طور متوسط بين 320 تا 350 نفر در روز، در اين صندوق افتتاح حساب انجام دادند. صندوق «يكم» بعد از يك‌سال سپرده‌گذاري در كف ريالي معين، 80 ميليون وام خريد به ساكنان تهران، 60 ميليون به ساكنان شهرهاي بزرگ و 40 ميليون تومان به متقاضيان شهرهاي كوچك پرداخت مي‌كند.

يك‌چهارم وام‌گيرنده‌ها، ساكن تهران

تاكنون 27 درصد سپرده‌‌گذاران صندوق پس‌انداز «يكم»، ساكن تهران بوده‌اند كه اين آمار، عطش شديدتر تقاضاي مصرفي مسكن در پايتخت را نشان مي‌دهد. آمار مربوط به معاملات مسكن سال گذشته نشان مي‌دهد: كمتر از 15 درصد كل آپارتمان‌هايي كه در سال 93 در شهرهاي كشور خريد و فروش شده، متعلق به شهر تهران بوده است؛ بنابراين در حال حاضر نسبت تقاضا براي وام خريد در تهران از سهم اين كلان‌شهر در معاملات كشوري، بيشتر شده است و اين مي‌تواند علامتي از پتانسيل بازار مسكن پايتخت براي رونق‌بخشي به معاملات ملك و در نتيجه تحريك ساخت‌وساز ابتدا در تهران و سپس در ساير شهرها باشد. ابوالقاسم رحيمي اناركي عضو هيات مديره بانك مسكن درباره تحليل‌هايي كه مي‌شود از روي آمار اوليه ثبت‌نام در صندوق «يكم» ارائه كرد به «دنياي‌اقتصاد» گفت: تقاضاي قطعي و آمادگي عملياتي بيش از 1500 «خانه‌اولي» براي پس‌انداز يكساله و دريافت تسهيلات خريد مسكن آن هم در ابتداي تاسيس اين صندوق و در شرايطي كه سطح آگاهي متقاضيان از كم‌ و كيف حساب پس‌انداز «يكم» هنوز تكميل نشده است، به معناي استقبال گسترده از اين وام در ماه‌هاي آتي خواهد بود.

رحيمي اناركي تصريح كرد: متقاضيان واجد شرايط تسهيلات جديد، براي ورود به صندوق پس‌انداز «يكم» -با توجه به متوسط آورده نقدي تعريف شده در دستورالعمل افتتاح حساب- به‌طور قطع به زمان بيشتري براي تجهيز مالي و تبديل يكسري دارايي‌هاي غيرنقد، نياز دارند و با اين فرضيه پيش‌بيني مي‌شود حجم افتتاح حساب در بانك مسكن طي هفته‌هاي آينده بيشتر شود.

براي افتتاح حساب در صندوق پس‌انداز «يكم»، حداقل 6 ميليون و 700 هزار تومان سپرده‌گذاري لازم است و در تهران بايد اين مبلغ در حداكثر 6ماه به 13 ميليون تومان افزايش پيدا كند تا امكان پرداخت وام طي سه سال، فراهم شود. همچنين چنانچه متقاضيان، حداقل زمان يكساله را براي سپرده‌گذاري انتخاب كنند، بايد موجودي آنها در شروع افتتاح حساب، معادل نصف ارقام وام باشد.

رحيمي اناركي در عين حال تصريح كرد: ميزان استقبال اوليه از ورود به صندوق پس‌انداز «يكم» در مقايسه با صندوق‌هاي پيشين، بيشتر است.

افتتاح حساب با چقدر؟

اطلاعات ثبت‌شده در بانك مسكن درباره ميزان آورده نقدي سپرده‌گذاران اوليه صندوق «يكم» حكايت از آن دارد كه سپرده‌گذاران تهراني به طور متوسط با موجودي 20 ميليون تومان، اقدام به افتتاح حساب كرده‌اند كه اين مبلغ نصف حداقل موجودي مورد نياز براي پرداخت يكساله وام است. در كل كشور نيز متوسط موجودي سپرده‌گذاران طي 5 روز حدود 17 ميليون تومان بوده است. سوابق 20 سال گذشته صندوق پس‌انداز تسهيلات خريد مسكن نشان مي‌دهد: در اوايل دهه 70، بانك مسكن بين 89 تا 124 درصد قيمت آپارتمان 75 مترمربعي– بهاي كشوري مسكن- را تسهيلات اعطا مي‌كرد. اين ميزان پوشش قدرت خريد مسكن باعث شده بود تقاضاي مصرفي در آن سال‌ها بتواند بخشي از هزينه‌هاي جابه‌جايي نقل و انتقال از جمله تكميل تجهيزات داخل آپارتمان را همچون مدل فعلي تامين مالي مسكن عمده كشورها، از همان محل وام خريد، پوشش دهد. سهم وام بانك مسكن از قدرت خريد در نيمه اول دهه 80، تضعيف مي‌شود، در سال 86 به واسطه جهش قيمت‌ مسكن به 42 درصد– در كل كشور- مي‌رسد و سپس در سال‌هاي بعد نيز تحت تاثير عدم افزايش سقف وام، توان پوششي آن باز هم تضعيف شده و در سال 93 به 9 درصد نزول مي‌كند. در حال حاضر با احتساب متوسط قيمت كمتر از 2ميليون توماني هر مترمربع بناي مسكوني در كل كشور و متوسط قيمت 4ميليوني در تهران، سهم وام‌هاي سه‌گانه جديد بانك مسكن از پوشش قدرت خريد، بين 27 تا 43 درصد برحسب متراژ و سن آپارتمان و همچنين نوع شهرها، برآورد مي‌شود. به گزارش «دنياي‌اقتصاد» چنانچه روند كنوني افتتاح حساب در صندوق پس‌انداز «يكم» بدون افزايش يا كاهش در تعداد ثبت‌نام‌ها، پيش برود، تعهد بانك مسكن براي پرداخت وام بعد از يك‌سال، از حد مورد انتظار برخي مسوولان بانك مركزي كه 84 هزار فقره پيش‌بيني كرده بودند، فراتر مي‌رود و به حدود 100 هزار فقره مي‌رسد. گفته مي‌شود توان پرداخت سالانه اين صندوق چيزي حدود 120 تا 140 هزار وام است./دنیای اقتصاد/