بازار ارز در انتظار نتایج مذاکرات هسته ای >>> بازگشت دلار به آبان 93 ... / 23 تیر 94

روز گذشته بازار ارز کاملا تحت‌تاثیر فضای انتظاری قرار داشت. جو مثبت حاکم بر بازار موجب شد دلار یک رکورد کاهشی دیگر را ثبت کند. قیمت شاخص بازار ارز به آبان 93 عقب‌نشینی کرد و با 30 تومان کاهش به 3220 تومان رسید. افزایش همزمان نرخ رسمی دلار و رسیدن به قیمت 2947 تومان، موجب کاهش فاصله دلار مبادلاتی با نرخ بازار آزاد تا 273 تومان (معادل 5/ 8 درصد) شد. با توجه به کاهش شکاف این دو نرخ و هزینه‌های ناظر بر دریافت دلار مبادلاتی می‌توان گفت نرخ ارز در معنای اقتصادی «یکسان» شده است.

گـروه بازار پـول: روز دوشنبه تحت‌تاثیر فضای انتظاری و کاهش حجم معاملات، دلار دومین کاهش متوالی خود را به ثبت رساند و با 30 تومان کاهش به قیمت 3220 تومان رسید تا این ارز کمترین قیمت خود از آبان 93 را تجربه کند. به گفته فعالان، «افزایش خوش‌بینی‌ها نسبت به نهایی شدن توافق در انتهای روز یکشنبه»، «کاهش قیمت درهم امارات» و «توقف تقاضا از منطقه سلیمانیه عراق» از دیگر عواملی بودند که به کاهش این ارز کمک کردند.

کاهش دلار بازار آزاد با افزایش نرخ رسمی دلار در مرکز مبادلات همراه شد. روز دوشنبه نرخ رسمی دلار با 33ریال افزایش به 2947 تومان رسید تا فاصله آن با نرخ بازار آزاد به 273 تومان(معادل 5/ 8 درصد) برسد. دوشنبه با وجود افت دلار و اونس، قیمت سکه بهار آزادی کاهشی را تجربه نکرد و روی قیمت 880 هزار تومان ایستاد تا حباب قیمتی این کالای گرانبها تک‌رقمی شود و به 2 هزار تومان برسد.

سرگشتگی معامله‌گران ارزی
ادامه یافتن مذاکرات هسته‌ای در روز دوشنبه موجب شد که فضای انتظاری بازار ارز مانند دو روز ابتدایی هفته حفظ شود. به گفته فعالان، فضای روانی انتظارات موجب شده بود که اکثر معامله‌گران ارزی از انجام خرید و فروش ارز خودداری کنند و معاملات خود را به پس از آشکار شدن نتایج مذاکرات هسته‌ای موکول کنند. البته اکثر معامله‌گران ارزی معتقد بودند که ایران و 1+5 تا صبح روز سه‌شنبه به توافق نهایی دست خواهند یافت. 

به گفته یکی از فعالان بازار، این معامله‌‌گران فعالیت خود را متوقف کرده بودند تا پس از توافق و نزول دلار با قیمت پایین‌تری به خرید ارز اقدام کنند. این دسته بیشتر معامله‌گرانی هستند که در روزهای پیشین اقدام به فروش ارز خود کرده بودند. افزایش حجم عرضه ارز در روزهای پیشین که موجب افت قیمتی دلار شده بود. قیمت دلاراز تاریخ 11 تیر تا روز گذشته، تحت‌تاثیر خوش‌بینی نسبت به توافق هسته‌ای 3 درصد از ارزش خود را از دست داد و از قیمت 3330 تومان پنج‌شنبه 11 تیر با 110 تومان کاهش به 3220 تومان در روز دوشنبه رسید.
با توجه به این کاهش 3 درصدی، برخی از معامله‌گران انتظار دارند که پس از رسیدن به توافق دلار افت چندانی را تجربه نکند. به گفته آنها، در صورت افت، دلار به سرعت با آغاز دوباره خریدهای ارزی به سوی قیمت‌های بالاتر حرکت می‌کند. تقاضای انباشته شده ناشی از فضای انتظاری بازار در 2ماه گذشته، خروج از ماه رمضان و افزایش سفرهای تابستانی از جمله عواملی است که این عده را به رشد دلار امیدوار می‌کند. این در حالی است که گروه دیگری از معامله‌گران انتظار دارند با توجه به چشم‌انداز برداشته شدن تحریم‌ها، دلار در راه کاهشی قرار بگیرد. 

برخی از معامله‌گران پس از توافق انتظار شکسته شدن کانال 3200 تومان را دارند، آنچه که از شهریور 93 بی‌سابقه است.
کاهش قیمت دلار موجب ارزان‌تر شدن واردات و گران‌شدن صادرات خواهد شد؛ عاملی که می‌تواند زمینه‌ساز افزایش واردات بی‌رویه شود.

تک‌نرخی شدن عملی دلار
با کاهش فاصله نرخ رسمی دلار با دلار بازار آزاد و احتساب هزینه‌هایی برای دریافت دلار مبادلاتی می‌توان گفت که یکسان‌سازی نرخ ارز به‌صورت واقعی صورت گرفته است. بررسی‌ها نشان‌دهنده آن است که دلار بازار آزاد 3 درصد از ارزش خود را در 2 هفته گذشته دست داده است و در همین بازه زمانی، نرخ رسمی دلار نیز حدود4/ 0 درصد بالا رفته است تا فاصله این دو نرخ بیش از پیش کاهش یابد. افزایش 31 ریالی نرخ رسمی دلار در روز دوشنبه و رسیدن به قیمت 2947 تومان و کاهش دلار آزاد تا قیمت 3220 تومان موجب شد که فاصله این دو نرخ به 5/ 8 درصد برسد؛ میزانی که کمترین فاصله این دو نرخ از شهریور 90 بود. 

با توجه به کاهش شکاف و احتساب هزینه‌هایی مانند «کارمزد دریافتی بانک‌ها برای دریافت دلار مبادلاتی»، «پرداخت مالیات بر ارزش افزورده برای ترخیص جنس از گمرک» و «خواب سرمایه» می‌توان از تک‌نرخی شدن عملی دلارسخن گفت. در حال حاضر بانک‌ها برای پرداخت ارز مبادلاتی معمولا بالای 5/ 2 درصد کارمزد دریافت می‌کنند. از سوی دیگر معمولا تا پرداخت ارز مبادلاتی، سرمایه ریالی وارد‌کننده در بانک رسوب می‌کند. به این هزینه‌ها  پرداخت 9 درصد مالیات بر ارزش افزوده را نیز باید اضافه کنید.

در مجموع با توجه به این هزینه‌ها در حال حاضر قیمت تمام شده ارز مبادله‌ای با بازار آزاد یکسان است؛ بنابراین برخی واردکنندگان به بازار آزاد مراجعه خواهند کرد که هزینه برابری با مرکز مبادلات دارد، عاملی که می‌تواند به افزایش تقاضا منجر شود.